'Een fooi!', noemt SP-kamerlid Van Dijk de 6 miljoen euro aan Russische tegoeden die in Nederland tot nu toe zijn bevroren in het kader van de internationale sancties. Het bedrag staat in schril contrast met de 10 miljard die België reeds blokkeerde.

Minister Kaag van Financiën maakte het bedrag afgelopen maandag in Tweede Kamer bekend. Het leidde bij diverse Kamerleden tot frustratie. Het gaat hier toch voor een belangrijk deel om miljardairs, was het heersende gevoel. De bevroren gelden staan op rekeningen van vermogensbeheerders, banken en pensioenfondsen en zijn van schatrijke Russische personen en bedrijven die op de sanctielijst van de Europese Unie staan.

Hoe kan het dat wij veel minder vermogen hebben bevroren dan België? Expert Yvo Amar, advocaat op het gebied van sanctierecht en exportcontrole bij BenninkAmar advocaten in Amsterdam beantwoordt de belangrijkste vragen.

1. Hoe kan het verschil tussen Nederland en Belgie zo groot zijn?

"Mij viel het ook op. België heeft wel heel veel geblokkeerd en Nederland wel heel weinig. Er zijn een paar redenen voor. Er zit een verschil in het type financiële instantie. In Nederland betreft het voornamelijk trustkantoren en in België gaat het vooral om banken."

"Sinds de annexatie van de Krim in 2014 zijn er sancties tegen Rusland. Nederland controleerde scherper of die werden nageleefd dan België deed. Dit kwam mede door het neerschieten van de MH17. Russen zijn toen met hun geld naar andere banken gegaan. In Nederland lopen de relaties met de Russen dus vaker via trustkantoren, vaak brievenbusfirma's genoemd. Die hebben echter zelf geen Russisch geld op de bank staan."

"Vervolgens kan de manier waarop het totaal wordt berekend verschillen tussen beide landen. Bijvoorbeeld, als het bestuur van een Russisch trust wordt bevroren, kan het zijn dat België de waarde van die trust meetelt, terwijl Nederland meent dat er geen waarde aan een bevroren bestuur valt toe te kennen."

Bekijk ook

2. Kan het zijn dat België de sancties anders toepast dan Nederland, waardoor ze meer geld bevriezen?

"In principe moeten alle landen van de Europese Unie de sancties op dezelfde manier interpreteren. Maar het kan best zijn dat daar in de praktijk verschillen tussen zitten."

"Belangrijk om te weten is dat landen wel allemaal anders mogen handhaven en ook anders mogen straffen bij overtredingen van de sancties. Een bankier die toch in zee gaat met een Rus kan in Frankrijk 20 jaar cel krijgen en in Nederland 'slechts' 6 jaar. EU-landen mogen dat zelf bepalen."

"Er staan 862 Russen en 73 Russische bedrijven op de sanctielijst van de Europese Unie, die dus ook in Nederland geldt. Instellingen hebben aangegeven 132 'klantrelaties' met hen te hebben. Daarbij kan met een bedrijf of een persoon van meerdere relaties sprake zijn."

Bekijk ook

3. Hoe zit het met de praktische kant van bevroren geld en goederen, hoe lang mag het bijvoorbeeld bevroren zijn?

"In principe kan het eindeloos lang worden bevroren. Verder is het bedrijf waar geld of goed staat verantwoordelijk voor die bevriezing. Als een scheepswerf op het moment van bevriezing een boot heeft staan voor onderhoud of iets dergelijks, dan moet die dat ding daar al die jaren houden."

"Je krijgt daarbij geen vergoeding voor stalling of parkeren of iets dergelijks. Daar is wettelijk niets voor geregeld. Daarom zie je nu wel steeds meer overheden de bevriezing van grote schepen overnemen, omdat het wel heel lastig wordt voor werven."

"Je hoeft overigens niet bang te zijn dat je verantwoordelijk bent voor onderhoud. Als de bevriezing jaren duurt kunnen objecten natuurlijk nogal achteruit gaan. Maar er is geen sprake van aansprakelijkheid. De persoon op de zwarte lijst kan later geen vergoeding eisen, omdat zijn jacht in slechte staat bij hem terug is gekomen."

Italië nam het grootste zeiljacht van de wereld in beslag van een Rus door de sancties
Bron: EPA
Italië nam het grootste zeiljacht van de wereld in beslag van een Rus door de sancties

4. Ben jij als sanctierecht-advocaat benaderd door Russische oligarchen om te helpen bij de sancties tegen hen?

"Ja, ons kantoor krijgt verzoeken van oligarchen om ze te helpen. Ze hebben maar een vraag; hoe komen we van de sancties af? Ze willen dat de sancties voor hun aanvechten bij het Europese Hof. Dat doen we niet. Het zou overigens wel mogen."

"Het is niet zo dat de sancties ons verhinderen dat te doen. Juridische hulp mag wel, economische hulp niet. Hoewel het betalen van de rekening misschien wat lastiger zou zijn, haha. We helpen we Nederlandse partijen die zaken doen of deden met Russen. Denk aan bedrijven in de voeding, maak- of technologische industrie."

Sanctie-advocaat Yvo Amar legt uit hoe het werkt met de sancties voor Russen met vermogen in Nederland in EenVandaag op NPO Radio 1

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.