radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Waarom laten we nog steeds asielzoekers toe als er geen plek is? En andere vragen over de situatie in Ter Apel beantwoord

Waarom laten we nog steeds asielzoekers toe als er geen plek is? En andere vragen over de situatie in Ter Apel beantwoord
Asielzoekers worden vanuit de nachtopvang teruggebracht naar het aanmeldcentrum in Ter Apel
Bron: ANP

Voor het eerst filmde EenVandaag binnen de deuren van het aanmeldcentrum voor asielzoekers in Ter Apel. Naar aanleiding van onze reportage vroegen we wat jullie wilden weten over de situatie in de opvanglocatie.

Verslaggever Floris Prenger, die de situatie in Ter Apel al lange tijd volgt voor EenVandaag, geeft antwoord op jullie vragen.

1. Waarom laten we nog steeds asielzoekers toe als er geen plek is?

Omdat daar Europese afspraken over zijn gemaakt, legt Prenger uit. "Nederland hoort bij de ondertekenaars van het Vluchtelingenverdrag." Dit is een verdrag dat door de Verenigde Naties is opgesteld in 1951. Hierin staat dat mensen die gevaar lopen, bijvoorbeeld vanwege hun nationaliteit, politieke overtuiging, godsdienst of seksuele identiteit, recht hebben op bescherming.

Maar dat is niet de enige reden, zegt Prenger. "Door de Dublinverordening - waarin wordt bepaald welk land verantwoordelijk is voor het in behandeling nemen van asielverzoeken - moeten vluchtelingen zich registreren in het eerste land waar zij aankomen. Daarna begint hun procedure."

Althans, dat is de bedoeling. Vaak reizen mensen door naar andere landen. "Er is onvoldoende capaciteit om dat te handhaven", vertelt Prenger. "Hierdoor blijven in de praktijk veel asielzoekers niet in het land waarin ze zijn aangekomen."

info

Migratieakkoord in Europese Unie

Vandaag hebben de 27 EU-lidstaten en het Europees Parlement een akkoord gesloten over nieuwe Europese regels rond asiel en migratie. Daarin staat onder andere dat immigranten straks meteen aan de Europese buitengrenzen in twee verschillende groepen worden ingedeeld: mensen die uit landen komen waarvan de kans op asiel groot is en mensen afkomstig uit landen waarbij de kans op asiel klein is.

Het is de bedoeling dat mensen in die laatste groep, de zogenoemde 'veiligelanders', in een versnelde asielprocedure komen, die maximaal 9 maanden duurt. Tijdens de beoordeling kunnen ze vastgezet worden in speciale detentiecentra waarin ze beperkte bewegingsvrijheid hebben. Als blijkt dat de asielzoekers geen recht op asiel hebben worden ze teruggestuurd.

Voordat de aangescherpte regels daadwerkelijk ingevoerd worden, moeten de EU-lidstaten en het Europees Parlement deze nog wel officieel goedkeuren. Het is de bedoeling dat dit gebeurt voor de Europese verkiezingen van juni volgend jaar.

2. Waar komen de bussen vandaan die vluchtelingen naar Ter Apel brengen?

Het is een misvatting dat vluchtelingen met 'speciale bussen' vanaf de grens naar Ter Apel worden vervoerd, zegt de verslaggever, die de afgelopen maanden meer dan tien keer in Ter Apel is geweest. De mensen die naar Ter Apel gaan, komen op eigen houtje of met het openbaar vervoer naar het landelijke aanmeldcentrum.

Er gaan wel bussen vanaf Ter Apel naar andere opvanglocaties. Dat zijn vaak touringcars van het COA, de dienst die verantwoordelijk is voor de opvang van asielzoekers. "Vanwege het gebrek aan (brandveilige) slaapplekken in Ter Apel vervoeren zulk soort bussen sinds kort ook mensen naar de nachtopvang in de gemeente Stadskanaal. In de ochtend worden ze weer opgehaald om terug te gaan naar het terrein in Ter Apel", legt Prenger uit.

Verslaggever Floris Prenger bij het aanmeldcentrum voor asielzoekers in Ter Apel
Bron: EenVandaag
Verslaggever Floris Prenger bij het aanmeldcentrum voor asielzoekers in Ter Apel

3. Waarom maken de asielzoekers hun leefruimten zelf niet schoon?

In reguliere asielzoekerscentra wordt bewoners dat wel gevraagd, vertelt woordvoerder Edward Ernst van het COA. Daar staat in de huisregels dat je zelf je eigen kamer moet schoonhouden, en ook de gezamenlijke ruimten. Schoonmaakspullen voor hun eigen kamer moeten bewoners zelf aanschaffen, die voor de gezamenlijke ruimten worden door het COA geregeld.

Maar in Ter Apel is dat anders. Bewoners in de nachtopvang wordt gevraagd afval en wegwerpdekens zelf weg te gooien, maar het schoonmaken voor de volgende bewoners gebeurt door schoonmakers. Dat heeft alles te maken met de omloopsnelheid. Prenger vertelt daarover: "Zo komen er bijvoorbeeld veel mensen tegelijkertijd aan. Daarvan blijven sommigen een dag, 2 dagen of soms 10 dagen. Als je hele lange stressvolle reis achter de rug hebt zonder slaap en je niet weet hoe lang je kunt blijven, kan ik me voorstellen dat schoonmaken niet altijd prioriteit heeft "

Het COA ziet dat er bij sommige leefruimten sprake is van 'slijtage'. De voorkeur wordt nu gegeven aan het onderbrengen van mensen, legt de woordvoerder van het COA uit. "Dat gaat koste van het onderhoud."

info

Wat is het COA?

Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) biedt opvang aan asielzoekers en voorziet hen van noodzakelijke middelen. Ook begeleidt de dienst asielzoekers naar een toekomst in Nederland of daarbuiten. Verder valt het beheer van de opvanglocaties en de handhaving op veiligheid en leefbaarheid onder de verantwoordelijkheid van de dienst. Het COA legt verantwoording af aan het ministerie van Justitie en Veiligheid.

4. Waarom wordt het leger niet ingezet om tenten en alle andere basisvoorzieningen neer te zetten?

Daar wordt sinds een week naar gekeken, weet Prenger. "Demissionair staatssecretaris Eric van der Burg van Migratie is nu in gesprek met het leger. Er wordt onderzocht of er kazernes zijn waar asielzoekers opgevangen kunnen worden."

Er is volgens hem tot nu toe nog geen kazerne geweest die asielzoekers heeft opgevangen.

5. Wat doet de beveiliging tegen agressie en vechtpartijen?

In het aanmeldcentrum in Ter Apel loopt veel beveiliging rond, benadrukt Prenger. "Er zijn namelijk veel opstootjes, woordenwisselingen en fysieke gevechten, soms zelfs met messen. Het risico op incidenten is aanzienlijk."

Maar er wordt niet gecontroleerd op mogelijke wapens, omdat het aanmeldcentrum geen gevangens is, legt hij uit. Er zijn daarom bijvoorbeeld geen detectiepoortjes aanwezig. Ook worden mensen op het terrein niet gefouilleerd. "Wat de beveiliging wél doet, is de-escaleren. Dus ingrijpen als er een vechtpartij plaatsvindt."

info

EenVandaag Vraagt

In dit artikel zijn antwoorden verwerkt op vragen die zijn ingestuurd via EenVandaag Vraagt. Met EenVandaag Vraagt heb je invloed op wat we maken. Wil je meedoen? Download dan de Peiling-app van EenVandaag, ga dan naar 'Instellingen' en zet je notificaties voor EenVandaag Vraagt aan. Je vindt de vragen en antwoorden terug bij 'Doe mee'. De Peiling-app van EenVandaag is gratis te downloaden in de App Store of Play Store.

6. Hoe is over het algemeen de sfeer daar?

Volgens Prenger lopen veel mensen in het aanmeldcentrum op hun tenen. "Van iedereen wordt erg veel gevraagd", ziet hij. "Dat geldt voor de mensen die in de asielprocedure zitten, maar ook voor de beveiligers en voor het COA-personeel. Het is nu alle hens aan dek."

Wat de verslaggever opvalt, is dat de asielzoekers er voornamelijk aan het hangen zijn. "Je kunt ook niets: zolang asielzoekers een procedure hebben lopen, mogen ze niet werken. Ze vervelen zich en dat brengt ook een soort loomheid met zich mee."

"De reis naar Nederland is al enorm intensief voor asielzoekers", gaat hij verder. "Dan kom je in Ter Apel terecht en zit je met zijn allen op een kluitje. Je weet niet wat morgen gaat brengen: je wordt hier de hele dag door ondervraagd of je moet dingen uitleggen in een taal die je niet kent."

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Hoe besmettelijk is tuberculose? En andere vragen over tbc beantwoord

Hoe besmettelijk is tuberculose? En andere vragen over tbc beantwoord
Een dokter in Lima (Peru) bekijkt een röntgenfoto van iemand met tuberculose
Bron: AFP

Tuberculose was ooit een dodelijke ziekte in Nederland. Het is tegenwoordig beter behandelbaar en komt hier minder vaak voor. Laatst was er een uitbraak bij een maaltijdleverancier, met tachtig besmette medewerkers. We vroegen wat jullie wilden weten.

Hoogleraar Immunodiagnostiek van mycobacteriële infectieziekten van het Leids Universitair Medisch Centrum Annemieke Geluk geeft antwoord op jullie vragen.

1. Wat is tuberculose en hoe raak je besmet?

"Tuberculose (tbc) wordt veroorzaakt door een speciale mycobacterie", begint Geluk. "Het is een bacterie die wordt overgedragen via de luchtwegen van iemand die de besmettelijke vorm (longtuberculose, red.) van de ziekte heeft. Door te hoesten kan de bacterie worden overgedragen." Maar niet iedereen die besmet raakt, wordt ook ziek. "Het grootste deel van de mensen doodt de bacterie met hun immuunsysteem en ontwikkelt geen tuberculose."

Volgens het RIVM krijgt slecht 1 op de 10 mensen die besmet zijn uiteindelijk tuberculose. Dit kan na een paar maanden gebeuren, maar soms pas jaren later. De kans om ziek te worden is het grootst in de eerste 2 jaar na besmetting. Wanneer iemand de bacterie bij zich draagt zonder ziek te worden, heet dat een tuberculose-infectie. In dat geval is die persoon niet besmettelijk voor anderen.

Daarom is het volgens Geluk belangrijk om het onderscheid te maken tussen latente en actieve tuberculose. "Bij latente tuberculose draagt iemand de bacterie bij zich, maar is niet ziek en heeft geen symptomen. Het immuunsysteem houdt de bacterie onder controle. Bij actieve tuberculose is iemand wél ziek en heeft de bacterie zich vermenigvuldigd in het lichaam. Deze mensen kunnen ook besmettelijk zijn."

Annemieke Geluk
Bron: Eigen beeld
Annemieke Geluk

2. Hoe kan het dat tachtig medewerkers van een bedrijf ineens besmet zijn geraakt? Kan dat door één besmettelijke bron?

"Ja, dat kan", zegt Geluk. De hoogleraar is niet voldoende op de hoogte van dit specifieke geval om te zeggen wie 'patiënt één' is, maar tuberculose wordt via de luchtwegen overgedragen. Mensen die nauw contact hebben met een besmettelijk persoon lopen risico om besmet te raken. "Dat kunnen huisgenoten zijn, maar ook collega's met wie je intensief samenwerkt in dezelfde ruimte. Dat verklaart waarom het zich binnen een bedrijf heeft kunnen verspreiden."

"Daarnaast speelt het mee dat je na besmetting niet gelijk ziek hoeft te worden. We leven tegenwoordig in een samenleving waarin veel mensen reizen." Zo kan iemand besmet raken en jarenlang zonder klachten rondlopen. Maar door veranderende omstandigheden, zoals een verzwakt immuunsysteem, kan die persoon alsnog actieve tuberculose ontwikkelen en besmettelijk worden. "Patiënt één van deze uitbraak hoeft dus niet in Nederland geïnfecteerd te zijn."

info

Wat zijn de klachten/symptomen bij tuberculose?

  • lange tijd hoesten (bij tuberculose in de longen) en slijm bij het hoesten*
  • 's nachts erg zweten
  • afvallen
  • geen zin in eten
  • moe
  • koorts
  • moeilijker ademhalen

*Iemand die langere tijd tuberculose heeft, kan bloed ophoesten

Bron: RIVM

3. Bij welke groepen komt tuberculose vaker voor?

"Tbc komt vaker voor bij mensen met een verzwakt immuunsysteem", zegt Geluk. "Bij het grootste deel van de mensen schakelt het lichaam de bacterie zelf uit, zonder ziek te worden. Maar als je afweersysteem minder goed werkt, kan de kans op tuberculose groter zijn." Dit geldt bijvoorbeeld voor mensen met een HIV-infectie, waarbij bepaalde immuuncellen ontbreken in het lichaam. Net als mensen die medicijnen gebruiken die het immuunsysteem onderdrukken, zoals bij een orgaantransplantatie.

"Mensen met een chronische aandoening hebben, zoals diabetes, en wonen in een gebied waar tuberculose veel voorkomt lijken een iets verhoogd risico te hebben om de ziekte te ontwikkelen. Hoe dat precies werkt, wordt nog onderzocht", voegt Geluk toe.

Tuberculose is een met armoede geassocieerde ziekte "De ziekte komt vooral voor in landen zoals India, Indonesië, gebieden in Zuid-Amerika en Afrika", zegt Geluk. Zo kunnen mensen die jarenlang ondervoed zijn een verzwakte afweer hebben en een grotere kans lopen om ziek te worden.

4. Wordt er in Nederland nog steeds getest op tuberculose, zoals vroeger op scholen?

"Nee, dat gebeurt niet meer", antwoordt Geluk. "Vroeger werd er veel meer getest omdat tuberculose toen vaker voorkwam." Op de website van het Tuberculosefonds staat dat er toen grootschalige röntgenscreenings werden ingevoerd bij onder andere studenten, leerkrachten en zorgpersoneel om de ziekte vroegtijdig op te sporen.

Na de Tweede Wereldoorlog werd antibiotica beschikbaar waarmee de infectie behandeld kon worden, en dankzij betere gezondheidszorg is tuberculose steeds zeldzamer geworden in Nederland. "Daarom wordt er niet meer standaard getest, behalve bij specifieke uitbraken, zoals nu in bij de maaltijdleverancier", zegt Geluk.

Bekijk ook

5. Is tuberculose te genezen?

"Ja, tuberculose is te genezen", zegt Geluk. "Met antibiotica kan de actieve vorm van tuberculose behandeld worden." Maar ze benadrukt dat dit wel tijd kost. De behandeling duurt een aantal maanden en het is heel belangrijk dat mensen de antibiotica consequent blijven innemen.

"Helaas zien we ook resistente bacteriestammen", legt Geluk uit. "Sommige bacteriën zijn ongevoelig voor één antibioticum, maar er zijn ook multiresistente vormen die tegen meerdere antibiotica bestand zijn." Dit maakt de behandeling lastiger en voor de patiënt zwaarder.

info

EenVandaag Vraagt

In dit artikel zijn antwoorden verwerkt op vragen die zijn ingestuurd via EenVandaag Vraagt. Met EenVandaag Vraagt heb je invloed op wat we maken. Wil je meedoen? Download dan de Peiling-app van EenVandaag, ga dan naar 'Instellingen' en zet je notificaties voor EenVandaag Vraagt aan. Je vindt de vragen en antwoorden terug bij 'Doe mee'. De Peiling-app van EenVandaag is gratis te downloaden in de App Store of Play Store.

6. Wordt er in Nederland nog standaard gevaccineerd tegen tuberculose?

"In landen waar tuberculose veel voorkomt, zoals India, Indonesië en delen van Afrika, krijgen pasgeboren baby's de BCG-vaccinatie (het vaccin tegen tuberculose, red.). Vroeger werd men in Nederland ook gevaccineerd tegen tuberculose. Maar nu is dat niet meer standaard."

Het BCG-vaccin biedt vooral bescherming aan jonge kinderen tegen ernstige vormen van tuberculose. Maar als je ouder wordt, neemt de effectiviteit van het vaccin af. Daarom wordt wereldwijd gezocht naar betere alternatieven. "Er lopen al jarenlang onderzoeken naar nieuwe vaccins tegen tuberculose, maar tot nu toe is er geen alternatief dat beter werkt dan BCG. Het vaccin is meer dan 100 jaar oud en biedt onvoldoende bescherming aan volwassenen."

Toch wordt het BCG-vaccin in Nederland nog wel aangeboden aan specifieke groepen. Volgens de GGD krijgen baby's en kinderen jonger dan 12 jaar een gratis vaccinatie als een van hun ouders uit een land komt waar veel tuberculose voorkomt. Ook mensen die voor langere tijd in een risicovol land werken, bijvoorbeeld in de gezondheidszorg, kunnen zich laten vaccineren.

De bescherming van het BCG-vaccin houdt ongeveer 10 tot 15 jaar aan en neemt daarna geleidelijk af, volgens het RIVM.

Bekijk ook

7. Hoe wordt tuberculose vastgesteld?

Om te testen of iemand tuberculose heeft, wordt vaak eerst een zogenaamde Mantoux-test gedaan. "Dit is een diagnostische test in de huid die aangeeft of je besmet bent met de bacterie", zegt Geluk. "Een positieve Mantoux-test betekent niet dat iemand de ziekte tuberculose heeft, maar dat die persoon ooit besmet is geweest met de bacterie. Het immuunsysteem kan de bacterie onder controle houden of opruimen waardoor diegene nooit ziek wordt."

Sterker nog, de Mantoux-test is niet altijd even betrouwbaar. "Mensen die ooit een BCG-vaccinatie hebben gehad, kunnen ook positief testen", zegt Geluk. "Dat noemen we een vals-positieve reactie." Daarom wordt er vaak een aanvullende bloedtest gedaan, die wel specifiek is voor infectie met de tuberculose bacterie.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Gemeenten staan voor lastige keuzes: woonlasten laten stijgen of bezuinigen op zaken als zwembaden en jeugdhonken

Gemeenten staan voor lastige keuzes: woonlasten laten stijgen of bezuinigen op zaken als zwembaden en jeugdhonken
Kinderen tijdens een zwemles
Bron: ANP

Nu de overheid 2,3 miljard gaat bezuinigen op het gemeentefonds, wordt ook steeds meer duidelijk dat inwoners dit het meest gaan voelen in hun portemonnee. Bij een vijfde van de gemeentes gaat de onroerendezaakbelasting met meer dan tien procent omhoog

Gemeenten hopen zo een gat te dichten in de begroting om de bezuinigingen van aankomend en volgend jaar alvast op te vangen. Dit blijkt uit onderzoek van Vereniging Eigen Huis.

Compenseren

"Sommige gemeenten geven aan die verhoging te willen compenseren met bijvoorbeeld een iets lagere riool- of afvalstoffenheffing", zegt woordvoerder van Vereniging Eigen Huis Hans André de la Porte. "Maar die ozb is niet na één jaar weg en gaat er op lange termijn dus echt wel inhakken, ondanks die compensatie."

De woonlasten zullen dus voor veel mensen oplopen. Daarbij bestaat er ook een misvatting over wat woningeigenaren financieel aan zouden kunnen zegt De la Porte. "Huiseigenaar zijn zegt helemaal niets over je bankrekening. Als je bijvoorbeeld een klein pensioen hebt, dan is een aanslag van meer dan duizend euro heel veel. Zeker als je bedenkt dat in sommige gemeenten er wel 200 euro bij komt dit jaar."

info

Wat is ozb?

De onroerendezaakbelasting (ozb) is een belasting die huiseigenaren en bedrijven aan de gemeente betalen. Hoe duurder je huis of pand, hoe hoger de ozb. Gemeenten gebruiken dit geld voor bijvoorbeeld wegen, straatverlichting en afval. Of de woonlasten in jouw gemeenten stijgen, kun je hier bekijken.

Bekijk ook

Geen bibliotheek

Een andere optie om de cijfers voor gemeenten niet in het rood te laten lopen, is het schrappen van publieke voorzieningen. Dat zijn bijvoorbeeld bibliotheken, de buurtbus, sportfaciliteiten, of ontmoetingsplekken voor jongeren.

Miriam de Boer heeft een aantal jaar geleden zo'n ontmoetingsplek in Wormerveer opgezet. Iedere dag kunnen jongeren daar in de middag terecht om te poolen, spelletjes te spelen, met elkaar muziek te luisteren of om met één van de vrijwilligers te praten over problemen thuis of op school.

Onduidelijke toekomst

Maar de toekomst van deze plek is nu onduidelijk.

"Dit jaar en al helemaal volgend jaar gaat financieel heel spannend worden. Ondanks dat mensen bij de gemeente Zaanstad hebben gezegd dat wat wij doen heel belangrijk is én niet heel duur."

Bekijk ook

Brandbrief VVD

Het maken van dit soort keuzes is moeilijk geeft ook wethouder in Zaanstad Stephanie Onclin aan. Zij verstuurde samen met 46 andere VVD-wethouders afgelopen weekend een brandbrief aan de landelijke VVD.

De wethouders uiten hierin hun zorgen over de dreigende bezuinigingen voor gemeenten in 2026, ook wel het 'ravijnjaar' genoemd. Ze stellen dat het door deze bezuinigingen niet langer lukt 'om te staan voor onze inwoners en ondernemers', waardoor het werken hen onmogelijk wordt gemaakt.

Keuzes maken

"Twee derde van onze taken worden bepaald door wettelijke regelingen. Eigenlijk krijgen we daar al te weinig geld voor. Maar dat betekent dat er maar een klein stukje overblijft waar wij echt zelf keuzes kunnen maken", zegt wethouder Onclin.

Ze gaat verder: "En dat is juist het stukje wat inwoners écht belangrijk vinden: de openbare ruimte, veiligheid, sport."

Bekijk ook

Hulp voor jongeren of toch het zwembad?

Maar ook het zwembad valt onder de publieke voorzieningen waarop bezuinigd kan worden. De gemeente Zaanstad heeft nu drie zwembaden. "Maar", zegt de wethouder, "als we teruggaan naar twee, dan kan de wachtlijst voor de zwemles van je kind alleen maar verder toenemen."

Of de ontmoetingsplek voor jongeren van Miriam de Boer open kan blijven is een voorbeeld van hoe moeilijk de keuzes zijn die gemeenten moeten maken.

Hulp voor jongeren of toch het zwembad? Gemeenten staan voor lastige keuzes om te bezuinigen nu woonlasten stijgen

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant