Waarom het weer 'als vanouds' piept en kraakt bij het CDA

Het piept en het kraakt in het CDA. De lijsttrekkersverkiezing ging met hobbels gepaard, zittende Kamerleden zijn teleurgesteld over een lage plek op de kandidatenlijst en het verkiezingsprogramma kwam ook niet zonder slag of stoot tot stand.

10 jaar geleden kwam het CDA in een crisis terecht toen het 20 van de 41 zetels verloor. Na die verkiezingen zakte de partij verder weg en raakte nog meer zetels kwijt. Maar langzamerhand werd onder Sybrand Buma de weg omhoog weer gevonden en ging de partij met 19 Kamerzetels zelfs weer regeren. Buma verruilde vorig jaar Den Haag voor zijn geboorteprovincie Friesland. En intussen rommelt het weer als vanouds.

Verdeelde partij

Zo zorgde de verkiezing van een nieuwe lijsttrekker opnieuw voor onrust: iedereen ging er vanuit dat de ministers Wopke Hoekstra en Hugo de Jonge de strijd om het lijsttrekkerschap aan zouden gaan. Maar Hoekstra bedankte dit voorjaar voor de eer en De Jonge kreeg plotseling geduchte concurrentie van Tweede Kamerlid Pieter Omtzigt. De digitale lijsttrekkersverkiezing ging in eerste instantie mis en moest opnieuw. De uitslag leverde een verdeelde partij op: Hugo de Jonge won met slechts 258 stemmen verschil.

Pieter Omtzigt legde zich schoorvoetend neer bij zijn nederlaag en is sindsdien de running mate van Hugo de Jonge. Minister Ferd Grapperhaus van Justitie en Veiligheid: "Wat die leiderschapsverkiezing in ieder geval heeft laten zien is dat het CDA nog altijd een partij is van verschillende stromingen. Het CDA is echt een middenpartij en er zitten ook echt mensen bij die, laat ik zeggen, meer aan de linker en meer aan de rechterkant zitten en ook echt in het midden."

Het CDA is nog altijd een partij van verschillende stromingen

Teleurstelling over onverkiesbare plek

En deze week werd de rest van de kandidatenlijst bekend, wat opnieuw onrust opleverde. Zittende Tweede Kamerleden waren teleurgesteld over hun onverkiesbare plek, bedankten voor de eer of begonnen per ommegaande een voorkeurscampagne.

'Piepen en kraken hoort erbij'

De partijtop wil zelf niets weten van onrust, hoewel het volgens minister Hoekstra van Financiën 'niet de makkelijkste weken en maanden' waren voor het CDA.

Ook partijleider Hugo de Jonge zegt dat er niets bijzonders aan de hand is. "Het is logisch dat het altijd wel een beetje deining geeft als je een nieuwe leider kiest, en als er veel veranderingen plaatsvinden in een korte termijn in een partij. Dat het altijd wel een beetje piept en kraakt, dat hoort erbij. Ik zie juist heel veel energie bij heel veel mensen binnen die partij."

Mandaat De Jonge niet optimaal

Politiek commentator Joost Vullings denkt dat de CDA-partijleider hier toch iets te luchtig over is: "Hugo de Jonge is met zo'n nipte meerderheid verkozen, dat zijn mandaat niet optimaal is. Ook heeft de lijsttrekkersverkiezing zijn sporen nagelaten in de onderlinge relaties binnen de CDA-top."

"Veel tijd om te investeren in de partij heeft De Jonge niet", zegt Vullings, "Want zijn baan als coronaminister is veeleisend. Het CDA is als een vulkaan waar permanent een rookpluimpje uit opstijgt. Vraag is: komt de vulkaan tot rust of barst hij een keer uit?"

CDA presenteerde vandaag het verkiezingsprogramma.