Waarom het geweld tegen Israëliërs in Amsterdam zo zwaar valt: 'Nederland is een van de oudste en trouwste bondgenoten'

Het geweld van gisterenavond tegen Israëliërs in Amsterdam komt zowel in Israël als Nederland hard binnen. Juist ook om de band die de landen met elkaar hebben. Hoe zit dat precies? "Nederland is een van de oudste en trouwste bondgenoten."

Tientallen supporters van voetbalclub Maccabi Tel Aviv werden door groepjes relschoppers op scooters en in taxi's aangevallen in Amsterdam na de wedstrijd van de club tegen Ajax. Waarom het extra zwaar valt dat dit juist in Nederland gebeurt, legt hoogleraar joodse studies Bart Wallet uit.

'Chefsache'

Een 'gitzwarte dag', noemt burgemeester van Amsterdam Femke Halsema de dag die volgt op de avond en nacht waarin de rellen uitbraken. De reacties stromen binnen. Vanuit de politiek, en van koning Willem-Alexander, die zijn excuses aanbiedt namens Nederland.

Door Israël wordt de situatie meteen als 'chefsache' (een zaak die zo belangrijk is dat de hoogste (politieke) baas erover moet beslissen, red.) bestempeld, ziet Wallet. "Netanyahu was er direct bij betrokken. De minister van Buitenlandse Zaken, Gideon Saar, werd direct naar Nederland gestuurd. Er was aanvankelijk zelfs sprake van dat Israëlische militaire vliegtuigen hiernaartoe zouden komen om de voetbalsupporters op te halen."

Vergelijking met Dagestan

"Je ziet dus dat dit in Israël heel hoog wordt opgenomen. Dat de Israëli's er eigenlijk ontzettend van geschrokken zijn." Zo worden de beelden vergeleken met de beelden die vlak na 7 oktober verschenen van Israëliërs die in Dagestan werden bestormd.

Maar, gaat Wallet verder, dit valt nog wel een stuk zwaarder. "Dagestan oké, maar Nederland - een bevriend land, waar altijd hele goede relaties mee zijn - dat zorgt wel echt dat de schrik in Israël groot is."

Al lang bondgenoten

Die vriendschap tussen de twee landen is terug te leiden naar 1947, toen was Nederland een van de landen die stemden dat er een delingsbesluit zou komen in Palestina: een Joodse staat en een Arabische staat. "Daarnaast had Nederland heel lang als enige West-Europese land de ambassade in Jeruzalem en niet in Tel Aviv, precies zoals Israëli's willen", vertelt Wallet.

In 1980 veranderde dit, onder druk van veel Arabische en Europese landen. "Maar het tekent eigenlijk wel hoe nauw die band is", legt Wallet uit. "Nederland is een van de oudste en trouwste bondgenoten van Israël. Dat dit juist in Amsterdam gebeurt, in de stad van de tolerantie, de stad waar Joden altijd heel veilig waren - behalve in de Tweede Wereldoorlog natuurlijk - dat nemen ze heel hoog op. "

Band niet beschadigd

Of de band door de gebeurtenissen van gisterenavond is beschadigd, denkt de hoogleraar niet. "Je ziet dat de Nederlandse politiek het direct heel hoog opneemt. Het is voor Israël 'chefsache', maar het is ook voor Nederland 'chefsache'."

Hij somt op: "De koning heeft natuurlijk gebeld met president Herzog. En premier Schoof en premier Netanyahu hebben hier met elkaar contact over gehad. De ministers van buitenlandse zaken hebben hier met elkaar contact over."

Afwachten

Wat verder de gevolgen gaan zijn van het geweld, is volgens Wallet nog lastig te zeggen. "Er zijn nu nog steeds groepen van die supporters in Amsterdam, een deel gaat pas dit weekend weg", vertelt hij.

"Lukt het Amsterdam om vanaf nu de rust te bewaren en te voorkomen dat we een herhaling hiervan zien en lukt het om de daders te vinden, op te pakken, te berechten, dan kan dat hopelijk daar toe beperkt blijven. Maar als dat natuurlijk een vervolg krijgt, ziet het er niet beter uit", sluit hij af.