De ChristenUnie wil dat het kabinet een belasting op pakketjes gaat onderzoeken, omdat online bestellen voor veel CO2-uitstoot en winkelleegstand zou zorgen. Maar dat is helemaal niet waar, zeggen experts.

Voor elke online bestelling moet een vast bedrag worden afgedragen, naast een percentage van de waarde van de bestelling. De opbrengsten ervan gaan dan naar het midden-en kleinbedrijf. Lokale winkels concurreren namelijk te veel met grote webshops en dat veroorzaakt leegstand, vindt CU-Kamerlid Pieter Grinwis.

'Winkels doen het goed'

Volgens lector logistiek Walther Ploos van Amstel van de hogeschool Amsterdam wordt de link tussen online winkelen en leegstand vaker gelegd, maar is er niks van waar. "Leegstand ontstaat juist doordat een winkelgebied niet meer aantrekkelijk is. Dan mist er een leuke mix van horeca, een bioscoop, mooie voetgangersgebieden en bereikbaarheid."

"Het aandeel dat wegvloeit uit de winkels online is maar 6 tot 7 procent in de winkelomzet. Het valt allemaal wel mee, winkels doen het nog steeds geweldig goed", vult hij aan.

Bezorgen is duurzamer

Ook de claim dat pakketbezorging belast moet worden vanwege de CO2-uitstoot is 'onzin', zegt de lector. "Uit meerdere onderzoeken komt naar voren dat online shoppen duurzamer is dan naar de winkel gegaan." Ploos van Amstel noemt meerdere reden voor de duurzaamheid van bezorgen.

"Er wordt steeds meer gereden met elektrische voertuigen. En een pakketbezorger komt vaak met 200 pakjes in een voertuig, daarmee bespaart hij tientallen autoritjes. Als je alles bij elkaar optelt, zorgt winkelen voor meer uitstoot." Daarbij kan je denken aan het gebruik van de auto, maar ook de airco die in een winkel aanstaat.

In de stad met de fiets

Natuurlijk gaat het er dan wel om of je met de auto of de fiets naar de winkel gaat. Als jij in het centrum van Utrecht of Amsterdam woont en op de fiets naar de winkel kan, is dat natuurlijk het duurzaamst, zegt onderzoeker Bram Kin van TNO. Maar als je 10 minuten in de auto moet, kun je in principe beter bestellen.

Ploos van Amstel bevestigt dat. "In de binnenstad zijn de voordelen van online bezorgen minder groot dan in buitenwijken en dorpjes", zegt hij. "Maar uiteindelijk zien we op alle plekken dat online bezorgen duurzamer is. In de binnenstad gaan er namelijk weer meer pakjes in één busje."

Slecht imago

De lector begrijpt wel dat mensen denken dat bezorgen niet duurzaam is. "Je ziet veel bestelauto's in de buurt en veel daarvan rijden op diesel", legt hij uit. "Er is nog veel te doen aan het imago van de sector. Ze moeten schoon gaan rijden en zorgen dat bezorgers zich gedragen in het verkeer."

Hoewel het dus al vrij duurzaam is, kan het volgens de lector nog veel beter. "Steeds meer klanten vinden het leuk om hun pakketje bij een afhaalpunt af te halen. Als we dat steeds vaker doen in combinatie met minder verschillende bezorgdiensten, zul je minder bestelbusjes in de wijk zien staan. Dat maakt het alleen maar duurzamer."

Nieuwe buurten anders inrichten

Maar je naar zo'n afhaalpunt gaat, moet je dat alleen wel met de benenwagen of de fiets doen. Anders werkt het namelijk alsnog vervuilend, zegt Ploos van Amstel. 60 procent van de mensen doet dat nu namelijk met de auto.

"Gemeenten moeten gaan nadenken over nieuwe buurten: hoe gaan we zorgen dat de buurtlogistiek slimmer wordt ingericht, zoals met laad- en losplekken buiten de straat? Dat combineren met afhaalpunten zorgt ervoor dat het duurzamer en veiliger is en dat ook de buurt plezieriger wordt."

Hulpverleners zijn hard bezig overlevenden te redden in Myanmar na de aardbeving. Ook een Nederlands team met reddingshonden staat klaar om het land, dat midden in een burgeroorlog zit, te helpen. "Ter plaatsen zullen we zien met wie we gaan samenwerken."

De eerste raket van de Duitse start-up Isar Aerospace wordt morgen in het noorden van Noorwegen gelanceerd. Als deze slaagt, is het de eerste keer dat een raket vanuit West-Europa in een baan om de aarde wordt geschoten. "Dit is belangrijk voor Europa."

Isar Aerospace is een van de eerste Europese commerciële bedrijven die zich bezighoudt met het bouwen van raketten, vertelt deputy director van het Netherlands Space Office (NSO), Joost Carpay. Europa loopt, vergeleken met Amerika, achter op dit gebied. "Maar nu lijkt er een gat in de markt te zijn waarin een paar commerciële bedrijven springen."

'Mooie ontwikkeling'

"Dit zijn mooie ontwikkelingen voor Europa", benadrukt Carpay. Volgens hem is het belangrijk dat we vanaf ons eigen grondgebied kunnen lanceren. Hij vindt het daarom goed dat het commerciële bedrijf Isar Aerospace, dat de intentie heeft om de Europese concurrent van het Amerikaanse SpaceX te worden, een risico neemt.

"Je ziet dat er op het moment minstens vier bedrijven bezig zijn met het ontwikkelen van raketten", vertelt hij. "En daar wordt dus ook in geïnvesteerd, soms door overheden maar dan zonder de ontwikkeling te sturen. Dus alleen met financiering." Ook zijn er private investeerders die steeds meer interesse tonen. En als de testlancering morgen succesvol blijkt, zal die belangstelling alleen maar groter worden, voorspelt Carpay.

Onafhankelijkheid voor Europa

Deze nieuwe ontwikkelingen zijn van groot belang voor Europa. Het is volgens de deputy director belangrijk om onafhankelijk te zijn, van wie dan ook: "Ruimtevaart is strategisch van groot belang. We willen zelf kunnen bepalen welke satellieten we wanneer waarnaartoe lanceren en dat moeten we in eigen hand hebben."

"Dit bedrijf ziet dus een markt naast SpaceX, ook omdat zij een kleine raket hebben. Die heeft SpaceX niet. Dus het is ook een kwestie van marktkansen zien."

Meer raketten en lanceerbases

Maar wat moet er eigenlijk nog gebeuren voordat we op grote schaal dit soort raketten kunnen lanceren, zodat we écht kunnen concurreren met SpaceX van Elon Musk? "Het belangrijkste is het ontwikkelen van de raketten en een lanceerbasis", antwoordt Carpay.

Hij vertelt dat in het ontwikkelen van zulke bases al grote stappen worden gezet. "Er zijn al een aantal in Europa die voor de wat kleinere raketten geschikt zijn. En onze Spaceport in Frans Guiana wordt ook voor die kleinere raketten klaargemaakt." Het is op dit moment een kwestie van de ontwikkelingen blijven stimuleren, stelt hij.

'Het blijft een uitdaging'

Maar wat als het morgen dan toch misgaat? "Het blijft een uitdaging", antwoordt Carpay. "Maar ik denk ook dat het bedrijf daar zelf rekening mee houdt. Het blijft altijd een risico, zeker omdat de raket nog nooit gevlogen heeft."

Wel is hij ervan overtuigd dat Isar Aerospace het proces grondig heeft aangepakt. En mocht het toch fout gaan, dan is het een goede les. "Dat betekent alleen maar dat de kans dat het de volgende keer goed gaat, groter is."

Lancering over 1 à 2 jaar

Gaat de testlancering morgen wel goed, dan komt een echte lancering sneller dan gedacht om de hoek kijken, denkt Carpay. "Ik zag dat ze hun eerste lanceringen in 2028 verkocht hebben. Maar als het morgen goed blijkt te gaan dan weet ik zeker dat we al eerder kunnen zeggen dat hij klaar is voor ontwikkeling."

"Dus laten we zeggen, dan verwacht ik dat binnen 1 of 2 jaar echt ook de markt het vertrouwen heeft in de raket om lanceringen in te kopen."

Sneller en wendbaarder dan ESA

Ook de European Space Agency (ESA), de Europese variant van de NASA, is al 10 jaar bezig met de bouw van raketten. Waarom duurt het daar veel langer dan wanneer een commercieel bedrijf een poging waagt?

"Die bedrijven zijn vaak wat sneller en wendbaarder dan de ESA", weet de deputy director. "Bij de ESA moeten 23 lidstaten beslissingen nemen."

Kleine raket

Maar ook het gewicht dat de raket van Isar Aerospace heeft, maakt het makkelijker voor het bedrijf om snel een raket te bouwen. "Het is een kleine die precies onder de gewichtsklasse zit van de raketten die ESA heeft ontwikkeld. Dus hij is speciaal voor de wat kleinere satellieten", legt Carpay uit.

"Normaal lanceren we met één raket een heleboel tegelijk. Maar met een kleinere raket gaat het met één of twee tegelijk." Ook hoeven de kleinere satellieten van de Duitse start-up niet te wachten tot ze met een grotere raket mee kunnen, vertelt de expert. "En dat maakt het heel interessant."