Waarom FIFA zich waarschijnlijk niks aantrekt van kritische brief van meer dan 100 profvoetbalsters

Meer dan 100 profvoetbalsters ondertekenden deze week een kritische brief aan de FIFA. Ze zijn het niet eens met de sponsordeal die de wereldvoetbalbond heeft gesloten met de Saoedische oliegigant Aramco, een van de meest vervuilende bedrijven ter wereld.

De deal, die in april werd gesloten, belooft dat Saudi Aramco de FIFA de komende 4 jaar 100 miljoen euro per jaar zal betalen. In ruil daarvoor is het staatsbedrijf te zien als sponsor van het WK mannenvoetbal in 2026. En een jaar later ook van het WK voor vrouwen.

Kritiek op sponsordeal

Maar in een brief, die vandaag werd gepubliceerd, uitten 106 voetbalsters uit 24 landen kritiek op deze samenwerking. De vrouwen, waaronder ook Oranje-aanvoerder Vivianne Miedema, zien het partnerschap tussen de twee partijen als problematisch. Dit vanwege de milieuvervuiling die het bedrijf aanricht, maar vooral door de mensenrechtenschending van vrouwen en de lhbti+ gemeenschap in Saudi-Arabië.

"Het gaat om de mensenrechten, en die staan natuurlijk in Saudi-Arabië helemaal niet vooraan", zegt hoogleraar sport en recht aan de Vrije Universiteit Amsterdam Marjan Olfers. Volgens haar is de kritiek van de profvoetbalsters terecht.

Unieke brief

De hoogleraar noemt de brief 'uniek', want het komt volgens haar niet vaak voor dat zo een groot aantal speelsters gezamenlijk een statement maken.

"Dat het 100 speelsters zijn, dat er zoveel vrouwen een brief ondertekenen die ook gericht is aan de sportorganisaties. Meestal komt een dergelijke brief van bijvoorbeeld een spelersvakbond, maar hier gaat het echt uit vanuit de individuele speler."

Meer invloed

"Wat het ook uniek maakt, is dat ze niet alleen de FIFA waarschuwen van: 'pas op, je hoort geen sponsordeal aan te gaan met een regime dat vrouwen en minderheden onderdrukt', maar dat ze ook aandacht vragen", gaat Olfers verder. In de brief vragen de speelsters namelijk ook om meer zeggenschap in het proces dat komt kijken bij het organiseren van een wereldkampioenschap.

"Ze willen ook mee kunnen denken over het aangaan van grote sponsordeals of waar het toernooi plaats zal gaan vinden. Dus dat is ook een verzoek: meer invloed op belangrijke beslissingen", ziet de hoogleraar.

Voetbalbonden blijven stil

Maar of ze die invloed ook krijgen, is nog maar de vraag. Volgens de hoogleraar reageert de FIFA vaak lauwtjes op dit soort verzoeken omdat ze zichzelf niet zien als een politieke organisatie. "Ze zeggen vaak: 'voetbal is voor iedereen, ongeacht afkomst. We maken geen onderscheid'."

Ook bij de landelijke voetbalbonden is het vaak moeilijk om steun te vinden. "Ze blijven vrij stil, omdat ze onderdeel willen uitmaken van de voetbalfamilie. Zij willen gewoon deelnemen", legt Olfers uit. "Uiteindelijk heeft de FIFA een enorm machtig recht. Als je niet doet wat zij willen, dan kunnen ze dreigen met een niet-deelname."

Een Westers feestje

"Dus wat we vaak zien is dat voetballanden, maar ook de grote voetbalbonden, als ze al iets willen veranderen dat doen via stille diplomatie", gaat de hoogleraar verder. Het 'kabaal' dat westerse landen vaak maken om een statement te maken doet het volgens haar een stuk slechter in andere delen van de wereld. "Andere Arabische landen kijken toch iets anders naar de rechten van vrouwen of de rechten van minderheden."

"Zulke Westerse feestjes doen het niet altijd even goed op het internationale wedstrijdtoneel", merkt Olfers op. "FIFA is een voetbalfamilie en bedekt de hele wereld. Dat betekent dat als je iets in de melk wilt brokkelen, dat je echt macht moet hebben", sluit de hoogleraar af.