tv LIVE
meer NPO start

Waarom Facebook steeds meer berichten blokkeert (en hoe dat werkt)

Waarom Facebook steeds meer berichten blokkeert (en hoe dat werkt)
Bron: EenVandaag

Social mediabedrijven als Facebook bemoeien zich steeds vaker met de content op hun pagina's. Past een bericht niet binnen het beleid, dan is de kans dat het platform het verwijdert een stuk groter dan een paar jaar geleden. En dat zit zo.

Wie volgens Facebook racistische uitlatingen, haatdragend taalgebruik of nepnieuws verspreidt, kan er steeds vaker op rekenen dat het social mediabedrijf die posts of pagina's blokkeert of verwijdert. Eerst gebeurde dit vooral na een melding van andere gebruikers, tegenwoordig gaat Facebook er ook zelf naar op zoek.

Neutraal platform

Internetjurist Christiaan Alberdingk Thijm maakt graag de vergelijking met voormalig postbedrijf PTT. "Het zorgde ervoor dat de post van a naar b werd verstuurd, zonder zich verder te bemoeien met de inhoud ervan."

Dat is ook hoe Facebook zo'n vijftien jaar geleden begon: als een 'neutraal' platform, waar iedereen zijn of haar mening kon uiten, van extreemlinks tot ultrarechts.

Lees ook

Live aanslag

Maar in de loop der jaren kreeg het social mediaplatform steeds meer kritiek op die houding. De echte omslag kwam volgens Alberdingk Thijm na 2016. Toen bleek dat het Britse databedrijf Cambridge Analytica toegang had gekregen tot de gegevens van ruim 85 miljoen Facebookgebruikers, om zo gerichter campagne te voeren voor presidentskandidaat Donald Trump.

En het ging vaker mis, vorig jaar bijvoorbeeld, toen de dader van de aanslagen in Christchurch in Nieuw-Zeeland het bloedbad dat hij aanrichtte bij een moskee en een islamitisch centrum deels live kon streamen op het platform.

Scheidsrechter

"Mede door dit soort schandalen en de kritiek erop van gebruikers en adverteerders is het tij aan het keren", vertelt Alberdingk Thijm. "Facebook verandert van een 'neutraal' bedrijf dat faciliteert in een medium met een boodschap. Daarnaast speelt het bedrijf, wanneer het om inhoud gaat, zelf steeds meer voor scheidsrechter."

Dat betekent dat Facebook ook proactiever bepaalt wat er met posts en pagina's gebeurt. Past de inhoud niet binnen het beleid, dan is er een kans dat deze geblokkeerd of verwijderd wordt. Dat gebeurt steeds vaker geautomatiseerd, op basis van algoritmes.

Lees ook

Blokkeren, hoe werkt dat?

Tot nu toe worden posts en pagina's voornamelijk geblokkeerd of verwijderd nadat een Facebookgebruiker de post meldt omdat die deze aanstootgevend vindt. Een menselijke moderator maakt na die melding de definitieve beslissing. Zo gaat dat nu bijvoorbeeld met afbeeldingen van Zwarte Piet.

"Wat daarnaast steeds vaker gebeurt," vertelt techjournalist Wouter van Noort, "is dat Facebook zelf op zoek gaat naar posts die tegen het beleid ingaan. Dat doet het bedrijf op basis van steekwoorden, die geautomatiseerd worden opgemerkt. Die worden vervolgens gecheckt door een moderator."

Beleid onduidelijk

Om welke steekwoorden het gaat en wat de precieze criteria zijn om te blokkeren, laat Facebook een beetje in het midden. "En dat is op zich logisch", zegt Van Noort. "Anders zouden mensen met slechte bedoelingen zo'n blokkade makkelijk kunnen omzeilen."

Maar het beleid is voor de gemiddelde internetgebruiker nu wel heel ondoorzichtig, vindt internetjurist Alberdingk Thijm. "Facebook geeft wel zogeheten transparancy reports uit, een soort verantwoordingen waarin staat waarom een post of pagina geblokkeerd of verwijderd is, maar ook die zijn niet toegankelijk geschreven." Een ander, veelgehoord kritiekpunt is dat het Amerikaanse Facebook geen rekening houdt met de lokale situatie in een land. Bijvoorbeeld bij het verbod op afbeeldingen van Zwarte Piet.

Wat is nepnieuws?

Vooral nepnieuws is volgens hem een grijs gebied. "Want wat is nepnieuws? Er zijn theorieën waarvan bewezen is dat ze evident onjuist zijn, maar hoe zit het met meningen? Die kun je minder makkelijk weerleggen. Hoe Facebook hier te werk gaat, is heel onduidelijk."

De internetjurist pleit voor een soort medezeggenschapsraad, die bestaat uit experts en burgers, om zo te kunnen bepalen wat nepnieuws is. "Dan heeft Facebook niet meer het alleenrecht dat te beslissen."

Lees ook

Laatste woord voor Marc Zuckerberg

Wat is de grens tussen terechte bezwaren en vrije meningsuiting? Van Noort ziet platforms als Facebook ermee worstelen. "Eerst kregen ze kritiek omdat ze zich te weinig mengden in maatschappelijke discussies, maar nu ze ernaar handelen en werkelijk censureren blijkt hoeveel macht ze eigenlijk hebben."

Het laat zien dat er een democratisch tekort is, zegt de techjournalist. "Overigens is Facebook zich daar wel bewust van. Daarom heeft het een eigen 'hooggerechtshof' opgesteld. De leden daarvan moeten in de toekomst bepalen of Facebook het bij het juiste eind heeft. Dat gerechtshof zou eigenlijk al van start moeten zijn, maar dit is nog niet gebeurd. Nu heeft Facebookbaas Marc Zuckerberg letterlijk het laatste woord."

Bekijk hier de tv-reportage over dit onderwerp.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Verder bezuinigen op brandweer is 'spelen met vuur', zegt oud-brandweerman Peter, die ter plaatse was bij grote natuurbrand

Het kabinet wil bezuinigen op brandweerzorg. En dat is onverantwoordelijk, waarschuwt de vakvereniging voor brandweervrijwilligers. Door klimaatverandering is de kans op oncontroleerbare branden groot. Oud-brandweerman Peter Stals maakte zo'n brand mee.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Anne werd als jonge zuster jarenlang seksueel misbruikt door een oude pater: 'Ik wist dat ik als schuldige zou worden aangewezen'

Anne werd als jonge zuster jarenlang seksueel misbruikt door een oude pater: 'Ik wist dat ik als schuldige zou worden aangewezen'
Anne doet haar verhaal anoniem
Bron: EenVandaag

Na de kinderen treedt er nu een nieuwe groep slachtoffers van misbruik in de Katholieke Kerk naar voren: volwassen zusters en paters die in kloosters zijn misbruikt. Zuster Anne is een van hen: "De pater zei dat dit tussen ons moest blijven."

Ze had er 'lang aan getwijfeld', maar uiteindelijk koos ze er vol overgave voor om haar leven te wijden aan het geloof. Vol verwachting trad de Vlaamse Anne - toen halverwege de 20 - toe tot een slotklooster, vlakbij de Nederlandse grens. Anne: "Het was een lange zoektocht, maar uiteindelijk vond ik dat ik mezelf de kans moest gunnen om gelukkig te worden. Daarom heb ik het uiteindelijk gedaan."

Dictatoriaal bewind

Als jonge zuster liep ze al snel op tegen de hiërarchische structuren binnen het klooster. Dat merkte ze aan hoe de moeder overste, die aan het hoofd van het vrouwenklooster stond, zich opstelde. "Ik stond echt onderaan de ladder. De overste was zeer streng en voerde een dictatoriaal bewind. Haar wil was wet."

Wanneer het misbruik begon, weet Anne nog precies. Ze maakte een zware periode in haar persoonlijke leven door. Haar neefje moest een ingrijpende operatie ondergaan, waardoor hij nooit meer zou kunnen lopen. Dit zorgde voor veel verdriet bij Anne.

Bekijk ook

'Ik zat verstijfd op zijn schoot'

Het was in deze zware tijd dat een Vlaamse pater, die wist wat Anne doormaakte, haar bij hem riep voor een 'begeleidingsgesprek'. Eenmaal binnen, ging het gesprek al snel een totaal andere kant op, vertelt Anne. "Hij stond plots op, nam me op zijn schoot en begon mijn armen en benen te strelen. Ik zat verstijfd op zijn schoot. Wist niet wat me overkwam, wist me hier totaal geen raad mee."

Totaal verbouwereerd en in shock, 'bevroor' Anne volledig. Maar dat weerhield de pater er niet van door te gaan met zijn seksuele handelingen. Anne: "Hij schakelde over naar het strelen van mijn heupen en borsten, en begon plots hevig te hijgen en te schokken met zijn lichaam. Daarna stond hij op, kuste me op de mond en zei me dat dit tussen ons moest blijven."

Gechanteerd door de pater

6 jaar lang ging het misbruik door. Al die tijd durfde ze er met niemand over te praten. Uit angst en schaamte. "Er wordt mij altijd de vraag gesteld: 'Waarom blijf je naar zo'n man toe gaan?' Maar ik was heel erg bang voor hem. Bovendien kon ik hem moeilijk ontwijken, omdat hij mij chanteerde. Er was altijd de angst dat het misbruik naar buiten zou komen. Want dan wist ik één ding zeker: ik zou als schuldige worden aangewezen."

Daarnaast speelde ook de afhankelijkheidsrelatie, die Anne met de pater had, een rol. "Hij was de enige die mij spirituele voeding gaf. Dus er was dat vreselijke misbruik, maar er waren ook gesprekken tussen ons, waaraan ik me kon optrekken. Het is de hand die slaat, maar ook voedt. Net zoals bij een hond, die gaat ook altijd terug naar zijn baasje."

Bekijk ook

Pesten en intimideren

Naast het misbruik van de pater, had Anne ook heel veel last van het schrikbewind dat de overste voerde in het klooster. Toen de overste het idee kreeg dat Anne een bedreiging vormde voor haar positie, volgde een periode van pure haat en pesterijen aan haar adres.

"Het pesten en intimideren nam toen afschuwelijke vormen aan. Ze zette anderen tegen mij op. Ik raakte volstrekt geïsoleerd. Er werd op een gegeven moment zelfs gezegd dat het jammer was, dat er geen concentratiekampen meer bestonden. Dan hadden zij mij kunnen vergassen. Zo ver ging het."

Naar de hoogste geestelijke

Pas jaren later, toen ze was uitgetreden en een leven had opgebouwd buiten het klooster, durfde Anne het misbruik en het schrikbewind in het klooster aan te kaarten. Ze deed dat uiteindelijk zelfs bij de hoogste geestelijke in België: kardinaal Daneels. Zijn reactie was een enorme teleurstelling.

"Hij liet mij weten dat hij 'het gebeuren betreurde en voor mij zou bidden'." Een typerend antwoord en volgens Anne exemplarisch voor hoe de Katholieke Kerk met slachtoffers van misbruik omgaat. "Deze reactie heb ik zo vaak gekregen, dat ze voor mij gingen bidden. Ik zeg weleens: 'Als ik voor ieder gebed een euro had gekregen, dan was ik nu heel erg rijk geweest'."

Bekijk ook

13 jaar lang procederen

In 2003 startte Anne een gerechtelijke procedure tegen de Katholieke Kerk, nadat ze jarenlang geen erkenning voor haar leed had gekregen binnen de kerkorganisatie.

Die juridische strijd zou uiteindelijk maar liefst 13 jaar duren. Uiteindelijk leidde dit tot toekenning van een bedrag aan schadevergoeding. Iets waar het Anne overigens nooit om te doen was. "Ik heb een groot bedrag aan schadevergoeding gekregen. Maar als je dit aftrekt van alle juridische kosten die ik heb moeten maken, en het bedrag dat ik aan therapie kwijt ben, blijft er weinig over."

Veel meer slachtoffers

De reden dat Anne, na al die jaren van zwijgen, nu naar buiten treedt is helder: ze wil een stem zijn. Voor al die slachtoffers die tot op de dag vandaag niet naar buiten durven met hun verhaal. En dat zijn er een hoop, weet Anne. Ze heeft sterke aanwijzingen dat zij niet het enige slachtoffer was van haar misbruiker.

"Als je op bezoek ging bij de pater, was er een soort wachtkamertje. Ik heb daar ook vrouwen naar buiten zien komen, van wie het haar en de kleding helemaal in de war was. En als ik dan bij de pater naar binnen ging, kwam hij met een schone zakdoek aan. Dat was voor mij een teken. Want als hij klaarkwam deed hij dat altijd in een zakdoek."

Bekijk ook

Nieuw leven buiten klooster

Lang is Anne op zoek geweest naar erkenning voor alles wat haar is aangedaan in het klooster. Maar uiteindelijk heeft ze zich erbij neergelegd. "Officieel heb ik nooit erkenning gekregen voor het misbruik dat mij is aangedaan. Maar door hier maar naar te blijven zoeken, hield deze man - mijn misbruiker - een soort van macht over mij. Dat wilde ik op een gegeven moment niet meer."

"Dus heb ik mijzelf erkenning gegeven. Door te zeggen dat ik niet schuldig was. Ik ben uit de slachtofferrol gestapt. En heb ik uiteindelijk een heel rijk leven kunnen opbouwen. Buiten het klooster."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant