De helft van de zorgmedewerkers neemt weleens medicijnen van het werk mee voor eigen gebruik. Het gaat vaak om pijnstillers, zoals paracetamol, maar ook om zwaardere medicatie zoals oxycodon en fentanyl. "Ze hebben het vaak nodig om tot rust te komen."

Dat het vaak gebeurt blijkt uit onderzoek van NU'91, de beroepsorganisatie voor zorgprofessionals. Volgens voorzitter Femke Merel van Kooten moet er meer duidelijkheid komen over het onderwerp: "Het mag niet, want het is medicatie voor de patiënten. Maar als het beleid ontbreekt, waar moet je dan beginnen?"

'Onverklaarbare vermissingen'

Ook senior consultant fraude en integriteit van onderzoeksbureau Hoffmann Bedrijfsrecherche Ron Nieuwendijk spreekt van een zorgwekkende trend. Bij het onderzoeksbureau krijgen ze meldingen van onder andere zorginstellingen, waarna ze onderzoek doen en met betrokkenen in gesprek gaan.

Nieuwendijk meldt een stijging in het aantal meldingen over missende medicatie: "Ik denk dat er tussen de 150 en 200 opdrachten van zorginstellingen zijn, als het gaat over vermissingen in het algemeen." Hij legt uit dat de meeste zorginstellingen een voorraad medicatie hebben die aan eventuele patiënten wordt gegeven: "Op een gegeven moment blijken daar onverklaarbare vermissingen plaats te vinden."

Bekijk ook

• 

  Zware pijnstillers steeds vaker voorgeschreven, pijnprogramma helpt mensen zonder die medicijnen 'te leven met pijn'

  • 09-02-2024

Vermoeidheid en stress

Uit de gesprekken met betrokkenen komt naar voren dat stress een veelgenoemde beweegreden voor de diefstal is: "We zien toch dat men die medicatie nodig heeft voor eigen gebruik, vaak om tot rust te komen. Het heeft vaak te maken met stress. Dikwijls werkgerelateerd, maar zeker ook vaak in combinatie met privé. Ze zouden bij hun huisarts niet de nodige medicatie kunnen krijgen."

NU'91-voorzitter Van Kooten benoemt vermoeidheid als belangrijke factor. "Een veelgehoord argument is dat iemand zich niet ziek wil of kan melden en dankzij de paracetamol toch zijn of haar dienst kan draaien. Het niet kunnen slapen na een nachtdienst wordt hiervoor vaak als argument gebruikt."

Verstoorde biologische klok

Een belangrijke reden voor deze stress is het draaien van nachtdiensten, iets dat veel voorkomt in de zorgsector. Wanneer je in de nacht werkt, raakt de biologische klok verstoord en raakt het lichaam ontregeld. Dat heeft negatieve gevolgen voor de gezondheid.

Nachtwerkers zijn tijdens hun dienst bijvoorbeeld minder alert en daardoor vaker betrokken bij bedrijfsongevallen. Ze lopen ook een verhoogd risico op diabetes type 2, overgewicht en hart- en vaatziekten. "De zorg staat onder druk. Dat weten we allemaal. En de mensen die in de zorg werken, werken keihard", zegt Nieuwendijk.

Bekijk ook

• 

  Personeelstekort in de zorg dwingt tot ingrijpende veranderingen: 'Het is echt nijpend'

  • 05-03-2024

Makkelijk toegang tot medicijnkluis

Verder is de toegang tot de medicatie, bijvoorbeeld bij de medicijnkluis, te makkelijk. De groep medewerkers die hierbij kan is in veel gevallen groot. Nieuwendijk zegt: "Er is niet elke dag, elke avond, elke nacht een verpleegkundige aanwezig. Dus ja, dan zie je dat men er vaak voor kiest om toegang tot die ruimte, in de groep te vergroten. Dat brengt risico's met zich mee."

Betere toegankelijkheid betekent alleen niet dat het is toegestaan. "In alle gevallen, van paracetamol tot aan zwaardere medicatie, is het nemen van medicatie uit de voorraad van je werkgever voor eigen gebruik, strafbaar", benadrukt Van Kooten nog eens.

Onduidelijkheid over beleid

Uit het onderzoek van NU'91 blijkt dat van de 1700 zorgprofessionals, 15 procent zegt dat er helemaal geen beleid is. Zo'n 60 procent geeft aan niet te weten of er beleid bestaat. Op dat gebied valt er volgens van Kooten dan ook nog veel te winnen: "Het is belangrijk dat dit er komt én dat hierover goed wordt gecommuniceerd."

Ook Nieuwendijk ziet ruimte voor verbetering, maar denkt dat het niet alleen aan regelgeving ligt: "Ik denk dat er veel opgelost zou kunnen worden als de schaamte binnen het bedrijf wordt weggenomen en erover gepraat wordt. Zeker bij de hevige gevallen en verslavingen is dat belangrijk."

Tel je het aantal beelden in Nederland, dan zie je veel meer mannen dan vrouwen. Ook in Rotterdam is dat het geval, maar daar wil raadslid Ellen Verkoelen verandering in brengen. "Deze vrouwen moeten gewaardeerd worden."

In Rotterdam staan 550 beelden, waarvan vijftig beelden van mannen die echt bestaan of bestonden. Kijk je naar het aantal beelden van bestaande vrouwen, dan kun je er een stuk minder tellen: vijf om precies te zijn. En daarvan zijn drie van koningin Wilhelmina. Als het aan raadslid van de Jongere Ouderen Unie (JOU) Ellen Verkoelen ligt, komt daar verandering in.

Maar vijf vrouwenbeelden

"Het is toch te gênant voor woorden. In het kader van de emancipatie, snap ik het niet", begint Verkoelen. "We hebben voldoende vrouwen om te eren, om te waarderen en daar moeten we gewoon standbeelden voor krijgen."

Verkoelen loopt als Rotterdammer vaak door de stad. Standbeelden van mannen ziet ze genoeg. "Pim Fortuyn, Piet Hein, onze bokser Bep van Klaveren", somt ze op. "Je kunt het zo gek niet noemen of we hebben er standbeelden voor, maar we hebben er dus maar vijf voor vrouwen."

Nomineren via website

Om daar iets aan te doen, zette Verkoelen een actie op: via de website Vrouw in Beeld konden mensen Rotterdamse vrouwen nomineren van wie zij vinden dat ze een beeld verdienen. Ondertussen is de site alweer gesloten en is bekend gemaakt wie de negen genomineerde vrouwen zijn.

De actie was goed te vinden, vertelt het raadslid. "Ik heb gezegd tegen alle Rotterdammers, en iedereen daarbuiten: 'Kom op! Nomineer Rotterdamse vrouwen. Kom op, ik wil ze zien'." Er kwamen 398 nominaties binnen.

Historische en lokale heldinnen

Die nominaties heeft Verkoelen vervolgens verdeeld in drie categorieën. "De historische heldinnen die al overleden zijn", noemt ze als eerste. "Kaat Mossel. Nou jongens, Rotterdammer Kaat Mossel heeft geen standbeeld! Dat was natuurlijk de Rotterdamse mosselverkoopster die in de achttiende eeuw hier stampij ging maken en zei: 'Weg met al die koningsgezinden, jullie moeten eruit.'"

"Dan ga ik naar de lokale heldinnen", gaat ze verder. "Dat zijn dus echt de dames die hier in de wijk heel veel werk doen, vrouwen die nog leven. We hebben tal van dat soort vrouwen die onmisbaar zijn in Rotterdam."

Bekijk ook

• 

  Internationale Vrouwendag ook in Nederland nog nodig: 'Vrouwen hebben nog steeds geen gelijke kansen'

  • 08-03-2024

Loes Luca, Nelli Cooman en Michelle van Tongerloo

En de derde categorie bestaat uit beroemde vrouwen uit Rotterdam. "Loes Luca staat op één. Nelli Cooman en Michelle van Tongerloo." Die laatste is er alleen niet heel blij mee dat ze genomineerd is, vertelt Verkoelen. "Die zegt: 'Dat wil ik niet.' Maar ja, ik heb ook gezegd: 'Sorry, je bent gewoon het meest genoemd.'"

"Dat zijn gewoon vrouwen die gewaardeerd moeten worden door ons." Verkoelen hoopt dus ook dat het college van Rotterdam ermee aan de slag gaat, en ook echt een beeld gaat realiseren. "Het gaat over emancipatie, zorg gewoon dat we in 2026 een nieuw standbeeld hier hebben van een Rotterdamse vrouw bij naam."

Volgende generatie

Dat er zo weinig beelden van vrouwen zijn, komt volgens Verkoelen omdat vrouwen vaak bescheiden op de achtergrond staan. "En we zeggen van: 'Dat hoeft allemaal niet.' En mannen denken er niet aan om ons te nomineren, om ons te eren, om ons te waarderen op die manier. Dat is nou eenmaal zo. Maar daar moet verandering in komen."

Bij dit initiatief heeft het raadslid vooral de volgende generaties in gedachten. "Om het aan onze jongelui, aan de jongere generaties, te laat zien. Kom op dames, kijk eens wat daar staat: daar staat een standbeeld van een vrouw die er toe doet, mooi bordje eronder wat ze gedaan heeft. Dat is een goed rolmodel."

Bekijk ook

• 

  Wat heeft heksenvervolging te maken met hedendaags geweld tegen vrouwen? 'Femicide is nog steeds een groot probleem'

  • 30-11-2024

'Laten we een keer iets leuks doen'

En naast dat het raadslid hoopt dat haar initiatief verandering brengt, is het ook 'gewoon leuk'. "Het is ook eens een keer iets wat we met z'n allen best willen. We hebben al zoveel sores, en niks kan al en alles is moeilijk. Hier kunnen we het allemaal over eens zijn."

"Dan verbinden we Nederland ook weer eens een keer op een leuke manier. En daar ben ik zo aan toe. Die politiek is zo zuur, het is allemaal zo ellende. Nou, laten we ook eens een keer iets leuks en liefs doen", zegt ze tot slot.