tv LIVE radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Waarom de Groningse gaskraan verder opendraaien er niet voor zorgt dat gas goedkoper wordt

Waarom de Groningse gaskraan verder opendraaien er niet voor zorgt dat gas goedkoper wordt
Gronings gas kan wel zorgen voor leveringszekerheid
Bron: ANP

Nu Gazprom de gaskraan heeft dichtgedraaid, klinkt de roep om Gronings gas steeds harder. Maar volgens staatssecretaris Hans Vijlbrief van D66 is dat niet nodig: "Winning in Groningen maakt niets uit voor de gasprijs".

Donderdag debatteerde de Tweede Kamer over de hoge gasprijzen. Volgens staatssecretaris Hans Vijlbrief (D66) is het opendraaien de gaskraan in Groningen niet de oplossing voor de hoge prijzen. Wijzend naar de media zei hij dat "iedereen dat zou moeten opschrijven, zodat deze fictie uit de wereld kan worden geholpen".

Effect van Gronings gas is verwaarloosbaar

Volgens hoogleraar energie-economie Machiel Mulder maakt extra gas uit Groningen voor de gasprijs niet zoveel uit. "Als meer gas in Nederland vrijkomt, heeft dat ook invloed op de markt in andere Europese landen, waardoor het uiteindelijke effect op de gasprijs weer kleiner wordt."

Mulder vertelt hoe die invloed op de markt in andere landen werkt: "Gas kan vrijuit stromen vanuit Nederland naar onder andere Duitsland en Italië. In die landen is de prijs op gas daarom hetzelfde. Gronings gas heeft dus direct een effect op de gasprijs van andere Europese landen." Die landen leveren net zo goed gas en Nederland is daarin zeker niet de grootste speler. Daardoor is het effect van het Gronings gas volgens Mulder verwaarloosbaar op de gasmarkt.

Bekijk ook

Zekerheid van gas uit Groningen

De gasprijs wordt volgens energie-expert Lucia van Geuns van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies bepaald op spotmarkt TTF en via vastgelegde contracten. De prijs kan daardoor zeker beïnvloedt worden, maar "het gaat dan om de Europese prijs, en niet om de gasprijs voor alleen de Nederlanders".

De reden waarom we dan toch weer op Gronings gas zouden moeten overgaan, ligt volgens van Geuns vooral bij de zekerheid die het biedt. "Mogelijk, vanwege de huidige situatie, zou het kunnen dat er moeilijkheden ontstaan in het leveren van gas. Stel dat het dus heel koud wordt in de winter, dan kan daar op worden gereageerd door meer Gronings gas te winnen."

Uitlegvideo: zo brengt de hoge gasprijs mensen in financiële problemen

Vraag en aanbod

Mulder legt uit dat zelfs tijdens die schaarste, waarin dus de vraag en de prijs hoog zijn, Gronings gas alsnog geen groot effect heeft op de prijs. "Ook dat effect verwatert zodra het gas wordt verhandeld op de Europese markt." Gronings gas is dus eigenlijk alleen een zekerheid voor huishoudens, maar het verandert vrij weinig aan de kosten.

Hoe gaat die prijs dan wel omlaag? Dat is volgens Van Geuns nog altijd een kwestie van vraag en aanbod. "Als er heel veel aanbod is, gaat de prijs natuurlijk omlaag."

Bekijk ook

'Druppel op een gloeiende plaat'

Maar helaas, volgens Mulder kan het Gronings gas er ook niet voor zorgen dat het aanbod hoger wordt. Daarvoor is het simpelweg niet genoeg.

"Het Groninger gasveld produceert nu 2 miljard kubieke meter per jaar", vertelt hij. "Zelfs als je dat verhoogt naar 10 miljard, dan is alsnog de Europese markt daar een veelvoud van. Dat is dan echt een druppel op een gloeiende plaat."

Luisteren

Energie-expert Lucia van Geuns van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies hoogleraar energie-economie Machiel Mulder leggen uit waarom de Groningse gaskraan verder opendraaien er niet voor zorgt dat gas goedkoper wordt

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Asielwetten van minister Faber goedgekeurd door kabinet, maar gemeenten bang voor chaos: 'Overlast voor mensen in dorpen en steden'

Asielwetten van minister Faber goedgekeurd door kabinet, maar gemeenten bang voor chaos: 'Overlast voor mensen in dorpen en steden'
Marjolein Faber, minister van Asiel en Migratie, tijdens een vervolgdebat in de Tweede Kamer.
Bron: ANP

Het ‘strengste asielbeleid ooit’ dat asielminister Marjolein Faber wil uitvoeren, is weer een stapje dichterbij. De fel bekritiseerde asielwetten zijn vrijwel ongewijzigd goedgekeurd door de ministerraad en kunnen worden voorgelegd aan de Tweede Kamer.

Het zijn misschien wel de meest beeldbepalende wetten van dit kabinet: de asielnoodmaatregelenwet en de Wet invoering tweestatusstelsel. Deze twee wetten regelen dat niet elke asielzoeker onder dezelfde voorwaarden in Nederland mag blijven, maken gezinshereniging moeilijker, verblijfsvergunningen korter en schaffen ook de verblijfsvergunningen voor onbepaalde tijd af.

Tweede ronde

De ministerraad boog zich vandaag voor de tweede keer over de wetten van Faber (PVV), aanleiding hiervoor is het spoedadvies van de Raad van State. Faber zegt dat de kritiek over de onzekerheden bij de uitvoering is besproken. 'Maar ik heb één zekerheid. Zo kan het niet langer," aldus Faber.

Vorige maand raadde het belangrijke adviesorgaan asielminister Faber af de wetten in de 'huidige vorm' in te dienen. De wetten zijn volgens de Raad van State onzorgvuldig voorbereid.

Bekijk ook

Niets aanpassen, alleen kleine correctie

Maar al voor de ministerraad begon, liet Faber weten dat ze behalve een 'kleine correctie' niets zou wijzigen aan haar asielwetten. Die kleine aanpassing komt volgens haar neer op een 'technische correctie'.

Hierdoor kunnen asielzoekers na een afwijzing niet langer bezwaar maken bij de de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND), de organisatie die bepaalt of mensen een verblijfsvergunning krijgen. Ze moeten nu direct beroep instellen bij de rechter.

Wel extra geld

Wel wordt er extra geld vrijgemaakt om de wetten beter uitvoerbaar te maken. In totaal wordt 115 miljoen euro vrijgemaakt.

Het gaat dan om 101,8 miljoen euro voor het tweestatusstelsel en 13,3 miljoen euro voor de asielnoodmaatregelenwet. Daarmee komt Faber enigszins tegemoet aan de snoeiharde kritiek van de Raad van State.

Bekijk ook

Kritiek

Het adviesorgaan is kritisch omdat de plannen van Faber in de praktijk niet haalbaar zouden zijn. Zo zouden er volgens het orgaan, en uitvoeringsorganisaties, nog meer opvangplekken nodig zijn omdat asielzoekers langer moeten wachten op een besluit. En dat wil het kabinet juist niet.

Ook krijgt de IND er door deze wet veel meer werk bij, maar extra geld kan die problemen dus wel iets verzachten. Tot vandaag werd de organisatie vanaf 2027 juist gekort.

'Gaat ten koste van de rechtszekerheid'

Eerder liet ook nog de Raad voor de Rechtspraak zich al kritisch uit over de plannen van Faber. De Raad noemt het 'bijzonder onwenselijk', dat de regelingen aangepast worden net voordat er nieuwe Europese regels in gaan.

Dat 'gaat ten koste gaan van de rechtszekerheid', zegt de Raad. Het zou helpen als de nieuwe regels wat later in zouden gaan, maar dat wil het kabinet niet.

Bekijk ook

Gemeenten kritisch

Mark Boumans, burgemeester van Doetinchem en voorzitter van commissie asiel en migratie van de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG), noemt het 'zorgelijk' dat de wetten niet zijn aangepast.

"Wij vrezen overlast en chaos voor mensen in dorpen en steden waar wij verantwoordelijk voor zijn," zegt Boumans. "Het lijkt heel moedig en strak beleid. Maar het effect zou weleens tegengesteld kunnen zijn, waardoor de kiezer die graag wil dat er iets gebeurt nog meer teleurgesteld raakt."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Gemeente Westerwolde en COA staan voor derde keer in rechtszaal: 'Ze vechten een ruzie uit die minister Faber moet oplossen'

Gemeente Westerwolde en COA staan voor derde keer in rechtszaal: 'Ze vechten een ruzie uit die minister Faber moet oplossen'
Burgemeester Jaap Velema van de gemeente Win de rechtszaal
Bron: EenVandaag

Het COA wil af van de forse dwangsom van 50.000 euro per dag. En dus staan de opvangdienst en de gemeente Westerwolde weer tegenover elkaar. "Zo komt het weer op het bord van de rechter, terwijl de landelijke politiek het eigenlijk moet oplossen."

"Ik had hier liever niet gestaan. Ik had liever gezien dat het COA zich zou richten tot de politiek en de minister en niet richting Westerwolde", zegt burgemeester Jaap Velema van de gemeente Westerwolde. Het is vandaag de derde keer dat het Centraal orgaan Opvang Asielzoekers (COA) en de gemeente, waar het aanmeldcentrum in Ter Apel zich bevindt, tegenover elkaar in de rechtszaal zitten.

COA in hoger beroep

Het COA ging in hoger beroep tegen een eerdere uitspraak van de rechter over het te volle aanmeldcentrum in Ter Apel. De rechter had toen bepaald dat er maximaal 2.000 asielzoekers in het centrum mogen verblijven en legde een dwangsom op van 50.000 euro per dag als dit aantal werd overschreden. Deze dwangsom kon tot maximaal 5 miljoen euro oplopen.

Dit bedrag ligt veel hoger dan de eerdere dwangsom van 15.000 euro per dag met een maximum van 1,5 miljoen eur), die al door het COA aan de gemeente Westerwolde is betaald. De organisatie was niet van plan om naar de rechter te stappen, maar ziet nu geen andere oplossing.

info

Wat is de situatie in Ter Apel?

De situatie in Ter Apel is sinds eind oktober 2024 verbeterd, met aantallen tussen 1.700 en 1.800 asielzoekers per nacht. Dit komt vooral door een tijdelijke daling in nieuwe asielaanvragen. Toch zullen er nieuwe problemen dreigen door het sluiten van noodopvanglocaties, zoals in Biddinghuizen, waardoor er ergens anders in Nederland opnieuw plek moet worden gevonden.

'We hebben geen prikkel nodig'

"Wij vinden echt niet dat we een prikkel nodig hebben, want we werken ons al een slag in de ronde en we kunnen ook niet makkelijker mensen uitplaatsen", reageert COA-bestuursvoorzitter Milo Schoenmaker. Hij stelt dat het COA afhankelijk is van externe factoren en dat een dwangsom geen oplossing biedt.

"Daarom zijn we in beroep gegaan", gaat hij verder. "Ook zijn we geen fan van dwangsommen, we steken dat geld liever in goede opvanglocaties in het land dan dat we het nu naar de gemeente moeten overmaken."

Bekijk ook

Overheid moet het oplossen

Volgens hoogleraar bestuursrecht aan de Rijksuniversiteit Groningen Herman Bröring, is het bijzonder dat twee overheden elkaar in de rechtszaal treffen. "Er staan twee partijen tegenover elkaar die er eigenlijk niks aan kunnen doen", zegt hij.

Volgens Bröring vechten ze een ruzie uit die vooral door asielminister Faber op te lossen is. "Het is net als twee huurders die ergens ruzie over hebben, bijvoorbeeld een lekkage, die alleen de verhuurder kan oplossen." In dit geval wijst de hoogleraar de overheid als de verhuurder aan.

Op het bord van de rechter

"De oplossing zou moeten komen van de minister, die heeft de mogelijkheden", legt de hoogleraar uit.

"Maar de politiek die laat het zitten. En ja, waar de politiek het laat zitten, komt de zaak uiteindelijk terecht in een juridische procedure voor de rechter."

Bekijk ook

Teleurgesteld in minister

Over zo'n 4 weken zal de rechter een uitspraak doen. Maar de echte belangrijke uitspraken moeten komen van asielminister Marjolein Faber en woonminister Mona Keijzer, vinden ook Schoenmaker en burgemeester Velema.

"De minister is ook verantwoordelijk voor de asielopvang op dit moment. Dus daar waar ze veel inspanningen verricht met de beperking van de instroom, heeft ze ook een verantwoordelijkheid met betrekking te opvang. En die is tot dusver nog steeds heel erg teleurstellend", merkt Velema op.

'IND krijgt meer werk'

De burgemeester benadrukt dat hij zich zorgen maakt over de beperkte samenwerking met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en het ministerie om tot een werkbare oplossing te komen. Ook het COA ziet de opvangproblemen met de nieuwe asielwetten van Faber niet meteen verdwijnen.

"Wij denken dat het zomaar zou kunnen zijn dat de doorstroom, dus de tijd die mensen verblijven bij ons, nog langer wordt", zegt Schoenmaker. "En daar zijn we niet erg gelukkig mee. Want de IND moet dan langer en meer doen aan beoordelingen."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant