De gemeente Groningen kan sinds 1 januari de inwoners verplichten om hun tuinen te vergroenen en regenwater af te voeren. Het roept veel weerstand op bij inwoners. "Waar bemoeien ze zich mee?"

Mariska Sloot uit het Groningse Haren noemt de nieuwe verordening 'bizar'. "Dit grijpt echt in achter mijn voordeur. De gemeente heeft niets te zeggen over hoe ik mijn huis inricht en daar hoort mijn tuin bij. Daar moeten ze wegblijven."

'Kosten allemaal voor mij'

Sloot, die ook gemeenteraadslid is voor de Stadspartij Groningen, moet veel in haar tuin veranderen om regenwater te kunnen afvoeren. "Voor een ondergrondse wateropslag moet een deel van mijn terras weg. Ook moeten er kratten in de grond en leidingen worden aangelegd", vertelt ze.

Daarnaast komt ook haar schuurdak aan de beurt: "Dat moet vergroend worden, wat betekent dat de zonnepanelen eraf moeten. Vervolgens moet de dakconstructie worden versterkt, een groen dak erop en vervolgens weer de zonnepanelen. En de kosten zijn allemaal voor mij."

Bron: EenVandaag

'Niet iedereen kan dit betalen'

Ook de hovenier van Sloot, Emiel Nuver, vindt dat de maatregel te ver gaat. "Je kunt dit mensen niet verplichten. Dat zouden ze bij mij ook niet moeten doen." Al vindt hij de groene ideeën van de gemeente 'op zich wel goed'.

Het probleem is volgens hem het forse prijskaartje dat aan dit soort aanpassingen hangt: "Niet iedereen kan dat betalen. Er is wel een subsidiepotje, maar dat is een dag later leeg."

Gemeente kan inwoners dwingen

Door de nieuwe hemelwaterverordening, die sinds 1 januari van kracht is, kan de gemeente Groningen inwoners dwingen om de tuin aan te passen. Inwoners moeten nu zelf zorgen dat het regenwater uit hun tuin niet meer in het al overvolle riool belandt.

"Het is fijn om deze juridische stok achter de deur te hebben", vindt wethouder Mirjam Wijnja, die klimaatadaptatie in haar portefeuille heeft. "Maar ik hoop echt dat het niet nodig is en dat mensen uit vrije wil meewerken."

Bron: EenVandaag

'Het kan niet anders'

Wijnja begrijpt de gevoelens van weerstand bij inwoners wel. "Maar het kan niet anders. We doen als gemeente al wat we kunnen in de openbare ruimte. Maar de hoosbuien worden steeds extremer."

De toenemende wateroverlast is een probleem van iedereen, benadrukt ze. "Het is onze plicht als overheid om met oplossingen te komen en daarbij hebben we de hulp van inwoners nodig. In principe betalen zij de kosten van vergroening zelf, maar er is subsidie voor wie het niet kan betalen."

Geld het riool in

Niets doen kost ook veel geld, zegt de wethouder. "Dan betalen we als gemeenschap voor het wegwerken van de overstromingen. Dat is geld weggooien in het riool."

"Mensen realiseren zich dat niet, maar dat betalen we ook met elkaar. Dus als gemeente kiezen wij voor wat in het collectief belang het beste is."

Nadelen van een tegeltuin

Ecoloog Patrick Jansen van Wageningen University & Research (WUR) begrijpt het initiatief van de gemeente Groningen wel. "Als iemand een tegeltuin aanlegt, heeft dat niet alleen gevolgen voor de persoon zelf."

"Water kan niet weg, maar de hitte ook niet. Er ontstaan zogenoemde 'hitte-eilanden' door al dat steen. En er is geen plek meer voor planten en dieren. Een tegeltuin heeft dus gevolgen voor de hele omgeving. En daarom heeft de gemeenschap en dus de gemeente er echt wel iets over te zeggen."

Bron: EenVandaag

Systeem van belonen en belasten

In Duitsland gaan ze nog een stap verder. In twee deelstaten is zelfs een verbod op grindtuinen en wordt er actief gecontroleerd door inspecteurs. Jansen weet niet of deze aanpak geschikt is voor Nederland. Hij ziet meer in een systeem van belonen en belasten.

"Op dit moment betalen we met z'n allen evenveel rioolbelasting, ongeacht hoe groot je perceel is en hoeveel daarvan jij hebt bebouwd. Dat is eigenlijk niet eerlijk. Je zou mensen die het riool meer belasten, bijvoorbeeld door een tegeltuin, meer moeten laten betalen dan mensen die dat niet doen."

Inwoners van Hellevoetsluis en omgeving ruiken al 1,5 jaar lang wiet als ze de deur uitlopen, of de ramen open hebben. Dat komt door een fabriek voor staatswiet. Ze zijn het zat, maar er lijkt geen verandering in te komen.

Voor het experiment met staatswiet staat in Hellevoetsluis een legale wietfabriek. Een nare bijkomstigheid: een heftige wietgeur. Inwoners trekken al tijden aan de bel, maar tot nu toe met weinig resultaat. "Wij zijn gewoon slachtoffer van een experiment."

'Hoesten, hoofdpijn, prikkende ogen'

Staat de wind goed, dan kunnen Hellevoetsluisers Cora van Mook en Nettie van der Sar even rustig door de neus ademen. Maar dat is de rest van de tijd wel anders. En staat de wind gunstig voor hen, 'dan zijn er ongetwijfeld andere mensen in de omgeving die last ervaren', vertellen ze.

Al 1,5 jaar hebben ze te maken met de stank, en dat heeft invloed. "'s Nachts als je je raam open hebt, dan heb je een hele droge keel en hoest je raar, je ogen kunnen prikken. Er zijn ook mensen die er echt migraineaanvallen van hebben", vertelt Cora. "Het lijkt op de geur die je weleens op straat ruikt maar dan een stuk zwaarder en penetranter."

Veel meldingen

Ze zijn niet de enigen die last hebben van de stank. "Er wordt ook gemeld vanuit Oostvoorne, Rockanje en Brielle, dus niet alleen vanuit ons", vertelt Wil van Barendrecht die naast de kas woont.

"Op dit moment liggen er 1.338 meldingen bij de DCMR", weet Wil. Dat is de Milieudienst Rijnmond die het bedrijf op geuroverlast controleert.

Wel aandacht, geen actie

Daarnaast zijn de inwoners al op verschillende plekken geweest om iets aan de stank te doen. "Bij de gemeente, in de rechtbank." Maar tot nu toe met weinig resultaat.

Wil vertelt: "De aandacht van de gemeente hebben we wel, maar er gebeurt niks omdat die zich verschuilen achter allerlei ingewikkelde procedures, zoals onder dwangsom bepaalde maatwerkbesluiten. En daar hebben ze iedere keer lange termijnen voor, die elke keer totdat het uiterste worden gerekt voordat er eindelijk weer eens actie ondernomen wordt."

Vaststellen normeringen

Het enige wat er voorlopig op zit voor de inwoners, is afwachten. "Op dit moment worden bepaalde normeringen vastgesteld, waaronder de geuroverlast moet blijven. Want er zijn nog niet echt meetinstrumenten ontwikkeld om nou precies te kunnen aantonen wanneer de geuroverlast boven een bepaalde norm uitkomt."

Maar ook als die normering rond is, is het afwachten hoe er vanuit het bedrijf wordt gereageerd. "Tot nu toe verdedigt het bedrijf zich met: 'We zijn nog bezig met maatregelen te nemen, met koolstoffilters neer te zetten en allerlei andere dingen te doen. Dat heeft tijd nodig voordat wij dat allemaal ingeregeld hebben.'"

Geen verandering

"We zijn bezig vanaf augustus 2023 en zitten nog steeds in dezelfde stank", zegt Wil ontzet. "Het blijft maar."

En een nieuwe plek zoeken om te wonen, dat zit er volgens de omwonenden ook niet in. Zelfs al zouden ze dat willen. "Je kan geen kant op, want je huis is gewoon veel minder waard."

Langzamer dan gewenst

Gemeente Voorne aan Zee, waar Hellevoetsluis onder valt, vertelt in een schriftelijke reactie dat ze de zorgen van de omwonenden goed begrijpen en dat ze het belangrijk vinden dat de overlast zo snel mogelijk stopt. "De zorg van onze inwoners staat voorop en daar zetten we ons voor in. Wij voelen ons niet verantwoordelijk voor de productie van wiet ten behoeve van het experiment, iets wat we ook meerdere keren aan Den Haag hebben laten weten."

Daarbij laten ze weten dat er voor de overlast een juridische procedure loopt. "Vanwege wet- en regelgeving en de duur van juridische procedures gaat dat langzamer dan gewenst. Dit komt omdat er in eerste aanleg nauwelijks regelgeving was voor juridische handhaving op geuroverlast."

Inspecteurs aanwezig

"We zijn voor de handhaving ten aanzien van geuroverlast niet gebonden aan landelijke regelgeving voor het Wietexperiment", gaat het statement verder. "Er zijn wettelijke eisen en termijnen waar we ons als gemeente aan moeten houden. Zo zijn wij verantwoordelijk voor de handhaving op de milieuwetgeving."

Volgens de gemeente zijn inspecteurs van DCMR Milieudienst Rijnmond regelmatig aanwezig om vast te stellen of sprake is van geuroverlast. "Dit doen zij zowel op basis van meldingen van inwoners als op eigen initiatief. Bij overtredingen wordt hierop gehandhaafd."

Olie- en gasbedrijven Shell en Total trekken zich voorlopig terug uit een project voor CO2-opslag onder de Noordzee. Ze vinden de aanleg van de pijpleidingen die dit mogelijk moeten maken nog te risicovol.