Het totaal aantal gewonden door vuurwerk daalt de laatste jaren, maar dat geldt niet voor kinderen. In 2018 was er een stijging van bijna 20 procent onder de 15-jarigen die gewond raakten. Vuurwerkles op scholen moet dit aantal naar beneden brengen.
"Weet je al wat je later wilt worden?", vraagt jongerenwerker Marijke Grutterink van welzijnsorganisatie De Welle aan groep 7 en 8 van basisschool de Wegwijzer in het Twentse Enter. De antwoorden vliegen door de klas. "Dierenarts", roept een jongen, "metaalbewerker", roept een meisje. "Computerfreak", zegt weer een ander. "Stel jezelf de vraag: kan ik dat werk ook nog doen als ik een hand mis of blind ben geworden", zegt Grutterink. Er worden duidelijk geen doekjes omgewonden tijdens de vuurwerkles. Vuurwerk kan levensgevaarlijk zijn.
'Op deze leeftijd kun je ze nog bereiken'
Even later volgt een filmpje over de gevaren van het dragen van trainingspakken tijdens het afsteken van vuurwerk. De brandgevaarlijke stof moet bij sommige kinderen zelfs door een arts van de wond worden getrokken, legt Grutterink uit. Een spijkerbroek is veiliger. Capuchons, waar dingen in kunnen vallen, zijn ook onverstandig.
"We geven de voorlichting aan 10- en 11-jarigen, omdat dat de leeftijd is waarop er wordt begonnen met het afsteken van vuurwerk. Daarbij kun je ze op deze leeftijd nog bereiken met je boodschap. Als ze in de pubertijd zitten wordt dat lastiger", zegt Grutterink die met haar collega's dit jaar 770 leerlingen in Twente voorlichting geeft.
Pink als duim
Roos uit groep 8 heeft een afschrikwekkend voorbeeld thuis in huis. "Toen mijn vader 12 jaar oud was maakte hij een bom van rotjes, samen met zijn broertje. Die stak hem te vroeg aan en het ding ontplofte in mijn vaders hand. Mijn oom heeft nu nog maar een oog en mijn vader mist de vingers van zijn hand. Van zijn pink hebben ze een duim gemaakt, zodat hij wat meer kan doen", vertelt ze. Vroeger vond ze het eng om naar te kijken. Nu niet meer. Ze is er zelf wel heel voorzichtig door geworden.
Een behoorlijk deel van haar klasgenootjes blijkt minder voorzichtig. Op de vraag 'wie gooit er wel eens een rotje in een put of afvalbak?' gaan maar liefst 20 vingers de lucht in. De, voor het overgrote deel, jongens geven aan het tof te vinden dat het water omhoog komt en de putdeksel gaat klepperen. Grutterink vraagt of ze wel weten dat het riool kan beschadigen en dat er dan poep omhoog komt. Dat hebben ze zich nooit gerealiseerd, geven ze toe. Na afloop laat een jongen weten het wel jammer te vinden dat dat dus eigenlijk niet meer kan.
Lees ook
Steen-papier-schaar
Om de kinderen aan den lijve te laten ondervinden hoe het is om vingers te missen, moeten ze elastiekjes om een paar vingers van hun schrijvende hand knopen. Daarna speelt de klas steen-papier-schaar. Vooral schaar is lastig met ontbrekende vingers.
Dempende koptelefoons worden uitgedeeld zodat de kinderen kunnen ervaren hoe het is slechthorend of doof te zijn. Een afgeschuurde veiligheidsbril ontneemt een aantal leerlingen grotendeels het zicht. "Allemaal dingen die kunnen gebeuren als je onveilig vuurwerk afsteekt", licht Grutterink toe. Elk jaar hoeven de voorlichters minder aansteeklonten en veiligheidsbrillen uit te delen aan kinderen. Dat zegt Grutterink dat de voorlichting werkt. Blijkbaar hebben de kinderen die dan al en zelf merkt ze ook dat ze veel ingestopte capuchons ziet tijdens jaarwisseling.
Duitsland
Een jongen uit groep 7 vertelt dat hij met zijn ouders altijd naar Duitsland gaat om vuurwerk te kopen. "Daar is het mooier, want er zijn minder regels." Hij houdt van vuurwerk en steekt zelf behoorlijk wat af. Sinds deze voorlichting zal hij wel voorzichter zijn met strijkers.
Er is namelijk uitgelegd dat de betonnen huls van strijkers kan breken als ze vallen, waardoor er eerder zuurstof bij kan komen en het ding in je hand kan ontploffen. Dat strijkers überhaupt illegaal zijn, was geen toch net niet reden genoeg om ze te laten liggen.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.
