De inwoners van Rijsenhout maken zich grote zorgen over de komst van een transformatorstation vlak naast het dorp. Ze zijn bang dat de stroominstallatie voor straling, bromgeluid, een verpest uitzicht en dalende woningprijzen zorgt. “De regio is in trek bij internationale bedrijven. Meer en meer stroom is nodig”, aldus stroomleverancier Liander. Het dorp vreest daar slachtoffer van te worden.

Het nieuwe transformatorstation, van twaalf voetbalvelden groot, komt in een druk gebied. De voorkeurslocatie van stroomleveranciers TenneT en Liander ligt dichtbij de dorpskern van Rijsenhout. Dit leidt tot spanning met de bewoners.

Rijsenhouter Hans Paar en lid van bewonerscomité Rijsenhout is tegen de komst van het station. “Ik merk een grote onrust in het dorp. Dit is ons enige stukje natuurgebied”, vertelt hij. “Ook geeft het straling af, wat erg slecht is voor de gezondheid.” Hij heeft het gevoel dat er niet naar hen geluisterd wordt. “Er wordt een spel gespeeld, over ons, zonder ons.” Volgens Paar zijn er alternatieven mogelijk. “We zouden graag zien dat alle partijen aan tafel gaan zitten en uit hun isolement komen.”

Groeiende economie

De gemeente heeft de afgelopen maanden onderzoek gedaan naar drie locaties voor het transformatorstation. Wethouder ruimtelijke ordening Elzakalai begrijpt de onrust, maar vindt dat er ook rekening gehouden moet worden met de groeiende economie. Een definitieve keuze is nog niet gemaakt.

Rijsenhout is niet de enige plaats waar meer stroomvoorziening nodig is. Om te zorgen dat het elektriciteitsnetwerk nu en in de toekomst over voldoende vermogen beschikt, wordt het regionale en landelijke netwerk uitgebreid. “De vraag naar transport van elektriciteit neemt toe”, vertelt Jelle Wils van stroomleverancier Liander.

In de gemeente Haarlemmermeer is de vraag zo groot dat een nieuw transformatorstation nodig is. De regio is met haar ligging nabij Schiphol populair bij bedrijven. “Er komen steeds meer datacenters die zich hier willen vestigen. Zo’n datacenter gebruikt soms wel evenveel energie als 40.000 huishoudens”, vervolgt Wils. “Maar ook worden meer woningen gebouwd en is er veel glastuinbouw. Allemaal willen zij een aansluiting op het elektriciteitsnet.”

Nederlandse kersentelers maken zich zorgen om hun oogst dit jaar. Ze zijn bang dat die ten onder gaat aan de 'suzuki-fruitvlieg'. De oogst is volgens de telers nog te redden, maar dan moet het gewilde bestrijdingsmiddel wel op tijd goedgekeurd worden.

De kersentelers wachten op een verlossend bericht van landbouwminister Femke Wiersma. Zij moet bepalen of gebruik van het bestrijdingsmiddel Tracer dit jaar wordt toegestaan, En dat wordt nog spannend, want toenmalig minister Piet Adema zei vorig jaar dat het toen de laatste keer was dat een uitzondering gemaakt werd voor het bestrijdingsmiddel.

Al 10 jaar uitzondering

Het bestrijdingsmiddel Tracer is namelijk nog altijd niet goedgekeurd door het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb). Die instantie beoordeelt of een bestrijdingsmiddel gebruikt mag worden.

Zolang het Ctgb zijn oordeel nog niet heeft gegeven, kan de verantwoordelijk minister een vrijstelling voor gebruik geven. En dat gebeurt in dit geval al 10 jaar op rij.

Perfect jaar voor kersen

Kersenteler Arie Hakkert uit de Betuwe vertelt dat het tot nog toe een perfect jaar is voor de kersenteelt: "We hebben prachtig weer gehad in de bloeiperiode. Weinig nattigheid en de temperatuur was goed. Dus we verwachten een goede oogst dit jaar."

Volgens Arie is de ideale temperatuur voor de kers tussen de 20 en 25 graden. De kersen hangen er nu nog groen bij, maar uiteindelijk krijgen ze de bekende rode kleur. "We hopen half juni te beginnen met oogsten. De kersen zullen waarschijnlijk begin juni een gele kleur krijgen en gaan dan over naar rood."

Suzuki-fruitvlieg

Maar ondanks dat het zo'n goed jaar is voor de kers, is Arie bang voor zijn oogst. De Nederlandse kers heeft er sinds een jaar of 10 namelijk een nieuwe vijand bij: de suzuki-fruitvlieg. Een beestje dat oorspronkelijk afkomstig is uit Zuidoost-Azië en in 2008 voor het eerst werd opgemerkt in Europa.

Vooral kersentelers hebben last van de fruitvlieg. "Deze fruitvlieg kan door de schil van het fruit kruipen en legt daar eitjes onder. Daar komen larven uit die de vrucht van binnenuit opeten. Vervolgens gaat de vrucht rotten en is die onverkoopbaar", legt onderzoeker Herman Helsen uit.

Net niet voldoende

Kersenteler Arie gebruikt nu een speciaal net om de fruitvliegjes buiten te houden: "Het is een heel fijnmazig net waar in principe geen vliegjes doorheen kan komen. Het hele veld moet ermee worden ingepakt."

Maar alleen een net is niet voldoende, vertelt hij: "De suzuki-fruitvlieg is zo klein dat het 'm toch lukt om ergens binnen te komen. Bovendien moeten we nog steeds zelf bij de kersen kunnen. Dus als het net omhoog gaat of waait, gaat de fruitvlieg ook naar binnen."

Wesp tegen vlieg

In een lab van de Wageningen University & Research (WUR) wordt daarom gewerkt aan een andere oplossing, namelijk de sluipwesp. Dat is een natuurlijke vijand van de suzuki-fruitvlieg, vertelt onderzoeker Helsen. "De sluipwesp legt haar eieren in de larven van de suzuki-fruitvlieg en kan zo de enorme toename verminderen."

Toch is de sluipwesp vooralsnog geen vervanging voor het bestrijdingsmiddel. "We hebben er nu enkele honderden, daar kunnen we de oogst niet mee redden", zegt Helsen. En dus wacht kersenteler Arie in spanning af op het besluit van Landbouwminister Wiersma. "Als we het middel niet meer krijgen, dan is het einde kersenteelt. Het is echt twee voor twaalf."