radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Voor zeker 10 miljard euro aan verdachte Russische transacties via Nederland

Voor zeker 10 miljard euro aan verdachte Russische transacties via Nederland
De Russische Centrale Bank in Moskou
Bron: EPA

Minimaal 10,5 miljard euro aan Russisch geld is vorig jaar doelbewust naar of vanuit Nederland overgemaakt om de EU-sancties tegen Rusland te omzeilen of zelfs te overtreden. Dat blijkt uit cijfers die zijn opgevraagd door EenVandaag.

Het gaat om gegevens die de Financial Intelligence Unit Nederland (FIU) op verzoek aan EenVandaag heeft verstrekt. Deze Nederlandse financiële inlichtingeneenheid doet onderzoek naar transacties om bijvoorbeeld witwassen en terrorismefinanciering te voorkomen.

Als verdacht bestempeld

Uit de cijfers blijkt dat de FIU vorig jaar 2.721 financiële transacties vanwege de ingestelde sancties tegen Rusland als verdacht heeft bestempeld, waarbij 137 personen of bedrijven betrokken zijn die op de internationale sanctielijst staan.

Verreweg de meeste transacties zijn gemeld door Nederlandse banken, advocaten, notarissen, trustkantoren en accountants. Een paar meldingen zijn afkomstig van buitenlandse toezichthouders.

Bekijk ook

Omvang vermoedelijk groter

De verdachte transacties zijn samen goed voor 10,5 miljard euro. De FIU zegt expliciet dat dat bedrag berust op transacties die gemeld zijn en dat de daadwerkelijke omvang vermoedelijk groter is. Volgens de dienst gaat namelijk een aanzienlijk deel van de Russische miljarden dóór het Nederlandse bankstelsel heen en gaat het vaak om bedragen die niet in Nederland blijven.

Op het moment dat een melding over een specifieke transactie bij de FIU binnenkomt, kan de desbetreffende som geld al zijn weggeboekt naar een bestemming in het buitenland. Dan kan er geen beslag meer op worden gelegd. FIU-hoofd Hennie Verbeek-Kusters zegt dat het in beeld krijgen van het geld belangrijk is, maar dat het belangrijkste is dat de goederenstroom naar Rusland kan worden tegengehouden.

Goederen in beslag nemen

Ze noemt een voorbeeld van een melding van een financiële overboeking die een bijzonder transport aan het licht bracht. Een man in Nederland speelde een dubieuze rol als intermediair. Hij ontving eerder dit jaar geld uit Rusland op de bankrekening van zijn BV, waarna een bank melding deed bij de FIU

Het geld bleek bedoeld voor de bestelling van een partij munitie, titanium platen en microchips in een derde land. De goederen moesten vanuit dat land via weer een ander land uiteindelijk naar Rusland gaan. De lading, inclusief de munitie, kon door snel handelen op tijd in beslag worden genomen.

Aanhoudingen door FIOD

Een groot aantal verdachte transacties heeft inmiddels geleid tot strafrechtelijke onderzoeken door de Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (FIOD). Overtreding van de EU-sancties is namelijk strafbaar. Inmiddels zijn er ook doorzoekingen, beslagleggingen en aanhoudingen gedaan.

Vaak is snel schakelen belangrijk. Dat lukte de FIOD in maart dit jaar: 2 dagen na een tip van de FIU werd toen beslag gelegd op in totaal 137 miljoen euro die op verschillende Nederlandse bankrekeningen stond. Die behoorden toe aan een bedrijf dat verbonden is aan een Rus op de sanctielijst. Volgens FIU-baas Verbeek-Kusters had de man kort daarvoor zijn bedrijf op papier 'overgedragen' aan zijn vrouw, die niet op de lijst staat.

Bekijk ook

Voormalige Sovjetstaten

Saskia Rietbroek is directeur van de internationaal opererende Association of Certified Sanctions Specialists (ACSS) en maakt deel uit van een Europese stuurgroep van specialisten die met name in de 'uitwijklanden' bedrijven en bestuurders waarschuwt voor de risico's van export naar Rusland waarbij de sancties worden omzeild.

In die rol was ze enkele weken geleden nog op missie in Kazachstan en Turkije. "Zeker de oude Sovjetstaten spelen hierin een tussenrol", zag ze daar. "Het is een evenwichtsoefening: bedrijven daar kunnen nu veel geld verdienen, maar de landen riskeren dat er vanuit de EU handelsbeperkingen worden opgelegd als het zo doorgaat."

'Meer inzetten op handhaving'

Volgens haar is het daarom belangrijk dat er in Europa, ook door Nederland, meer wordt ingezet op de handhaving van de ingestelde sancties, voordat de sanctielijsten nog verder worden uitgebreid.

"Je kunt steeds nieuwe mensen op de lijst zetten en steeds nieuwe goederen, maar het succes ervan zit 'm in de handhaving", benadrukt ze. "Natuurlijk, het zijn complexe zaken. Maar de Amerikanen zijn effectiever op dit gebied en beboeten strenger. Ik hoop echt dat er nog strafzaken in Nederland bij komen."

Vorig jaar was er voor zeker 10 miljard euro aan verdachte Russische transacties via Nederland

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Sociaal contact en mentale uitdaging: in Kerkrade proberen ze dementie te voorkomen met de 'ontmoetingbus'

Sociaal contact en mentale uitdaging: in Kerkrade proberen ze dementie te voorkomen met de 'ontmoetingbus'
Remco van Vliet van Leger des Heils en wethouder Jo Paas van Kerkrade
Bron: EenVandaag

Voor dementie is geen medicijn, maar door je levensstijl aan te passen kan je je hersenen wel actief houden. Een onderdeel daarvan? Sociaal contact. Daarom rijdt in het Limburgs Kerkrade de 'ontmoetingsbus'.

De bus, waar mensen bij elkaar komen om contact te houden, sluit goed aan bij een campagne van Alzheimer Centrum Limburg die gisteren van start ging. Deze campagne, genaamd 'We zijn zelf het
medicijn', moet mensen
bewust maken van de invloed van een gezonde leefstijl op de hersengezondheid.

Gezonde levensstijl

Het initiatief voor de bus
werd opgestart vanuit een vitaliteitsproject van gemeente
Kerkrade, in samenwerking met inwoners en maatschappelijke
partners zoals het Leger des Heils. Remko van Vliet van Leger des Heils vertelt: "Een medicijn is er niet tegen dementie. Wat je wel kunt doen, dat is een gezonde levensstijl nastreven: voldoende bewegen, goede voeding, mentale uitdaging en voldoende interactie."

Dat laatste is waar de 'ontmoetingsbus', omgebouwde SRV-wagen, in het spel komt. Die staat de hele week op zes verschillende locaties in Kerkrade. Mensen komen er bij elkaar onder het genot van een kop koffie en - op z'n Limburgs - een stuk vlaai. "De bedoeling is dat mensen achter de voordeur uitkomen, participeren, meedoen in de maatschappij en het gezellig hebben", vertelt Van Vliet.

'Ze vinden iets hier'

Een vaste ontmoetingsplek - zoals de bus - kan helpen, vertelt hij. Op die manier kunnen ook ouderen die minder mensen om zich heen hebben contact houden met anderen.

"Als ze hier 2 uur zijn, zeggen ze misschien zes zinnen, maar ze komen iedere week terug." Waarom precies, daar kan hij de vinger nog niet op leggen. "Maar ik denk dat ze iets vinden hier, dat ze erbij mogen horen."

info

Dementie in Nederland

In Nederland waren in 2019 114.000 gevallen van dementie bekend bij de huisarts, deze mensen hebben dus een diagnose. Op basis van bevolkingsonderzoek hadden er naar schatting 290.000 mensen dementie in 2021.

In de gemeente Kerkrade leefden in 2023 naar schatting 1.000 mensen met dementie. Naar verwachting zal dat in 2050 stijgen met 60 procent, volgens gemeente Kerkrade.

Hoogste ziektekosten

Ook wethouder van Integraal Ouderenbeleid in Kerkrade Jo Paas kent deze cijfers. "Alleen al de kosten van dementie van 2020: 10,6 miljard. De hoogste ziektekosten van alle ziektes van Nederland. En in 2040 komen we 50.000 bedden tekort voor mensen die in een verzorgingstehuis opgenomen moeten worden als gevolg van dementie", somt hij op.

"We hebben geen bedden, het kost veel te veel geld en er is geen medicijn." Dus, is de wethouder van mening, moeten we zelf zorgen dat we fysiek en mentaal in beweging blijven. "We zijn zelf het medicijn", herhaalt hij de naam van de campagne.

Bekijk ook

Extra functie

Naast dat de bus zorgt voor sociaal contact, heeft die ook nog een andere functie. Van Vliet: "Wij ontmoeten allerlei soorten mensen uit de samenleving en als wij merken dat mensen extra zorg nodig hebben, dan weten we ook bij wie we terecht kunnen in de gemeente Kerkrade."

Hij gaat verder: "Dus ja, de bus heeft als eerste functie: komen, zijn en ontmoeten. Maar als we zien en proeven dat er meer nodig is, dan weten we naar wie we ze kunnen doorverwijzen. En daar zijn we heel blij mee." Ook wethouder Paas voelt dit: "We hebben zicht op wat er gebeurt en je krijgt dan ook een gevoel dat je weet: hoe zit het nou in onze maatschappij?"

Meer zicht

Ook wethouder Paas voelt dit: "We hebben zicht op wat er gebeurt en je krijgt dan ook een gevoel dat je weet: hoe zit het nou in onze maatschappij?" Hij is dan ook groot voorstander van de campagne en initiatieven zoals de ontmoetingsbus. "Het moet indalen bij mensen dat ze aan het voorkomen of vertragen van het proces van dementie zelf iets kunnen doen." Zelf is hij 71 en probeert zichzelf mentaal uit te blijven dagen, sluit hij af.

De aftrap van de campagne 'We zijn zelf het medicijn' wordt de komende tijd uitgerold over heel Zuid-Limburg.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Eerst Cito, nu de doorstroomtoets: waarom er steeds kritiek is vanuit scholen op de eindtoets

Vier basisscholen die eerder hadden aangekondigd om de verplichte doorstroomtoets niet af te nemen, moeten dat van de staatssecretaris nu alsnog doen. Anders volgen er financiële sancties. De scholen uiten kritiek dat de toets te weinig meet.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant