Voor het eerst erkenning voor zieke militair, die uitkering krijgt na gebruik van wapenolie PX10: 'Een doorbraak'

Voor het eerst is een uitkering toegekend aan een militair die jarenlang het giftige reinigingsmiddel PX10 moest gebruiken. De man heeft kanker gekregen en het intensief gebruik van PX10 wordt nu als directe oorzaak gezien.

Dat is een doorbraak, vindt de militaire vakbond AFMP. Die voert al jaren een juridische strijd voor zieke oud-militairen en hun nabestaanden.

'Voor het eerst'

De betreffende militair, die in de jaren 80 bij de marine werkte en non-hodgkinlymfoom (een bloedkanker) heeft, deed een aanvraag voor een militair invaliditeitspensioen (MIP). Dat is een uitkering die militairen krijgen als ze door het werk ziek zijn geworden.

Hij kreeg die na een langdurige juridische procedure toegewezen. "Dat is echt voor het eerst", zegt AFMP-voorzitter Ruud Bergsma.

Standaard afwijzingsbrief

Tot nu toe ontvingen alle militairen die aangaven ziek te zijn geworden door PX10 een standaard afwijzingsbrief, omdat er geen verband zou zijn tussen het gebruik van de wapenolie en kankergevallen. Defensie en uitvoeringsinstantie Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds (ABP) wezen altijd standaard naar een rapport van het RIVM uit 2011.

Daarin wordt gesteld dat de gemiddelde blootstelling heel laag moet zijn geweest en dat de kans op kanker minimaal is. Er werd nooit een individueel medisch onderzoek gedaan. Ook medische gegevens werden niet opgevraagd.

Kritiek op rapport

Gerenommeerde toxicologen hebben het rapport van het RIVM altijd bekritiseerd, zoals hoogleraar Jan Tytgat van de Universiteit van Leuven. "De conclusie van het RIVM-rapport klopt niet. Ook voor een korte periode is er toch een zeer verhoogd risico op leukemie", zei Tytgat in eerdere uitzendingen van EenVandaag.

Ook zou het RIVM voor het onderzoek slechts 23 hogere legerofficieren hebben gesproken en niemand van de ruim 1,7 miljoen mensen die ooit met PX10 zouden hebben gewerkt. Ook werkten er geen medici aan mee.

Direct verband

Vakbond AFMP en de militair voerden de afgelopen 5 jaar een juridische procedure om af te dwingen dat er wel een individueel medisch onderzoek kon worden gedaan. En dat er dus niet alleen naar het RIVM-rapport uit 2011 zou worden gekeken.

Zowel de rechtbank als de Centrale Raad van Beroep ging hier uiteindelijk in mee. Ze gaven het ABP de opdracht individueel medisch onderzoek te doen. "Hieruit is vastgesteld dat er wel degelijk een direct causaal verband was tussen PX10 en zijn ziekte", zegt advocaat Lotte van den Broek, die namens de militair en vakbond AFMP de zaak voerde.

Ruimhartig

AFMP-voorzitter Ruud Bergsma hoopt dat Defensie nu ruimhartig zal zijn voor al die andere militairen die ziek zijn geworden en hun nabestaanden.

"Het zou goed zijn als nu in ieder geval al die militairen medisch worden onderzocht en niet standaard worden afgewezen." Hij roept zieke militairen op zich te melden.

'ABP heeft fout gemaakt'

Het ministerie van Defensie stelt in een reactie dat uitvoeringsinstantie ABP geen goed onderzoek heeft gedaan. Staatssecretaris Christophe van der Maat zegt dat het pensioenfonds een fout heeft gemaakt.

"Ze hebben ons reglement van vóór het RIVM-rapport van 2011 gebruikt, toen we nog dachten dat er een causaliteit was. Het is een casus die op zichzelf staat", zegt de staatssecretaris. "Maar dat maakt nu niet dat de regelgeving anders wordt."

Verbijstering

Advocaat Lotte van den Broek is verbijsterd door deze uitspraken van de staatssecretaris. "In de uitspraak van zowel de rechtbank als de Centrale Raad van Beroep staat hier helemaal niets over. Er wordt juist aangestuurd op een toetsing op de individuele medische casus, niet op basis van het RIVM-rapport."

Letterlijk staat er in de uitspraak van de Centrale Raad van Beroep dat de Raad meegaat in het eerdere oordeel van de rechter. De hoogste bestuursrechter vindt dat de staatssecretaris 'ten onrechte geen aanleiding heeft gezien om een nader verzekeringsgeneeskundig onderzoek te laten verrichten'.