NSC-Kamerlid Agnes Joseph denkt juist dat er chaos ontstaat als haar plan dinsdag wordt weggestemd.

Gevolgen voor miljoenen Nederlanders

Het wordt spannend. Jospeh heeft maar enkele zetels nodig om haar voorstel tot wijziging van de nieuwe pensioenwet aangenomen te krijgen. Als dat inderdaad gebeurt, heeft dat gevolgen voor miljoenen Nederlandse pensioendeelnemers.

Bijna de hele pensioensector, De Nederlandse Bank (DNB), de Raad van State, de Autoriteit Financiële Markten (AFM) en zelfs haar eigen minister - Eddy van Hijum van Sociale Zaken - roepen op om het voorstel in te trekken. Maar daar gaat Joseph niet in mee.

'Geef mensen inspraak'

"Het probleem met de wet nu is eigenlijk dat de bestaande pensioenen worden aangepast naar variabele uitkeringen, die meer meebewegen met de beurskoersen. Ook voor mensen die al met pensioen zijn", legt het Kamerlid uit.

"En al die mensen krijgen geen inspraak. Ik vraag dus eigenlijk gewoon: geef mensen inspraak zoals het altijd was geregeld."

Maatschappelijk verzet

De vraag die voorligt, is volgens Joseph eenvoudig: moeten individuele pensioendeelnemers zelf kunnen beslissen of zij hun pensioengeld meenemen naar het nieuwe stelsel of niet? Ondanks het brede maatschappelijke verzet roept ze op om te stemmen.

"Als het amendement (een voorstel tot wetswijziging, red.) niet wordt aangenomen en we mensen geen inspraak geven, ontstaat er mogelijk chaos: veel rechtszaken, veel zorgen", zegt Joseph.

Recht juist geschrapt

Maar daar denkt het kabinet dus anders over. Het individuele bezwaarrecht is in de nieuwe pensioenwet - die in 2023 werd aangenomen - bewust geschrapt om de het overzetten van ruim 1.500 miljard euro aan pensioenen uitvoerbaar te houden.

Bij inspraak zouden miljoenen deelnemers apart moeten worden benaderd voor toestemming, en zouden er jarenlang twee pensioenstelsels naast elkaar moeten draaien.

'Stelsel weer op z'n kop'

"Het voorstel van NSC klinkt natuurlijk heel sympathiek, maar het zorgt er uiteindelijk voor dat de pensioenen lager zullen worden, de kosten hoger en jongeren en middengroepen minder pensioen zullen krijgen", zegt Tweede Kamerlid van coalitiepartij VVD Thierry Aartsen.

"Maar het zorgt er vooral voor dat dit hele stelsel weer op zijn kop wordt gezet en daardoor meer onzekerheid en nog meer onrust gecreëerd wordt."

'Onvoorstelbaar'

Aartsen heeft geen goed woord over voor het voorstel van NSC'er Jospeh. Ze verandert volgens de VVD'er 'de spelregels tijdens het spel en verbrandt geld'.

"Iedereen in de sector is tegen. Haar eigen minister is tegen. De Nederlandsche Bank is tegen. De Raad van State heeft het allerzwaarste en slechtste oordeel hierover gegeven. Dat je daar doof voor bent, vind ik onvoorstelbaar."

Kleine fondsen overgestapt

Maar liefst 15 jaar is er onderhandeld over het nieuwe pensioenstelsel. En na ruim 100 uur debat werd het voorstel in de vorige kabinetsperiode aangenomen. De eerste kleine fondsen zijn inmiddels overgestapt naar het nieuwe stelsel.

Het stelsel zou beter moeten aansluiten bij de huidige arbeidsmarkt, waarin mensen vaker van baan wisselen. Ook zou het meer rekening houden met de stijgende levensverwachting.

Eigen potje geld

Het grote verschil met het oude stelsel is dat iedereen een eigen potje geld krijgt, waarmee door een pensioenfonds wordt belegd. Het kan dus meer of minder waard worden.

Hoeveel je krijgt als je met pensioen gaat, hangt af van hoe goed dat potje groeit. Dat is anders dan in het oude stelsel, waarin vooraf duidelijker was wat je kreeg. Al staat daar tegenover dat de pensioenen al jaren niet meer meegroeien met de prijzen en lonen.

'Gevaarlijk als mensen niet overgaan'

"Het is alsof je estafette gaat lopen met elkaar. En aan het einde van die estafette zegt één van de vier: nou ja, weet je, ik doe toch maar niet mee", zegt D66-Tweede Kamerlid Hans Vijlbrief.

"Als je het niet meer samen doet, ondergraaf je de collectiviteit. En dat betekent dat de bescherming tegen risico's lager wordt. Dus het is eigenlijk precies omgekeerd van wat mevrouw Joseph zegt. Het is juist gevaarlijk als mensen niet overgaan."

Kleine partijen nodig

Coalitiepartijen PVV, BBB en oppositiepartij SP hebben hun handtekening onder dit voorstel gezet. Ook de Partij voor de Dieren stemt in met het voorstel van Joseph, liet de partij maandagmiddag weten.

Dinsdag wordt de vraag wat de andere kleine partijen zoals DENK gaan doen. Vooralsnog is dat nog niet duidelijk. Als NSC'er Joseph haar voorstel door de Kamer wil krijgen heeft ze de steun van deze partijen nodig.

'Nadelen groter dan voordelen'

"Ik kijk met belangstelling uit naar de stemmingen. Het wordt spannend, heb ik begrepen", laat verantwoordelijk minister Van Hijum weten. "In een democratie heeft het parlement het laatste woord. Dus als de Tweede Kamer het amendement aanneemt, dan zal ik daar iets mee moeten doen."

Maar hij benadrukt dat de nadelen 'van zo'n ingrijpende wetswijziging op dit moment groter zijn dan de voordelen'.

2 jaar vertraging

In een brief aan de Tweede Kamer heeft het kabinet inmiddels al laten weten dat de invoering van een nieuw pensioenstelsel zeker 2 jaar vertraging oploopt als deelnemers toch meer inspraak krijgen.

Nederland zou bovendien 2,4 miljard euro aan Europees geld mislopen. Dat geld krijgt Nederland vanwege afspraken met Brussel over het moderniseren van de pensioenregels.