Het aantal bedwantsen neemt explosief toe. Hoeveel is niet precies duidelijk, hotels schamen zich en mensen ook. Velen weten niet precies wat een bedwants is en hoe je dit beestje bestrijdt. Vijf vragen over bedwantsen. 

Wat zijn bedwantsen?

Bedwantsen zijn ectoparasieten, die zich voeden met bloed. De gewone bedwants (de Cimex lectularius), voedt zich met mensenbloed. De bedwants (vroeger ook wel wandluis of weegluis), bestaat al duizenden jaren. Na de Tweede Wereldoorlog leek de parasiet door de verbeterde levensomstandigheden zeldzaam te zijn geworden, maar sinds 1995 is het aantal bedwantsen hardnekkig aan het toenemen. Ze zijn alleen 's nachts actief, wanneer hun gastheren slapen en ze zich nestelen op de huid voor een bloedmaaltijd; waarna ze je achterlaten met pijnlijke en jeukende bulten.

Bedwantsen zijn gemiddeld 5mm lang, roodbruin, ovaalvormig en met zes poten. Vanaf een afstand doen ze denken aan appelpittjes. Ze zijn lichtschuw en houden van warmte, kunnen niet vliegen of springen, maar wel heel hard lopen. Ze vermenigvuldigen en verspreiden zich razendsnel. 

Hoe komen ze in je huis terecht?

Bedwantsen worden vooral verspreid door het toenemende internationale reisverkeer. Vanuit een hotelbed in Barcelona zoekt het een warm plekje in je handbagage, dat je eenmaal thuis weer uitpakt op je bed, waar het beestje een ander warm plekje zoekt. Je vindt ze bijvoorbeeld in spleten, naden of kieren in de buurt van bedden, of onder matrassen, in laden, achter het behang en in en achterwandcontactdozen.

De bedwantsen zijn een toenemend probleem over de hele wereld. En dan niet alleen in hotels, maar ook in gezondheidszorginstellingen en bij mensen thuis neemt het aantal toe. In de Verenigde Staten waren er in 2004 nog 437 meldingen, dat opliep tot 10.985 meldingen in 2009. Ook in Nederland, waar geen cijfers worden geregistreerd, krijgen ongediertebestrijders honderden meldingen per jaar, een forse stijging in vergelijking met een paar jaar geleden.

Hoe kan je voorkomen dat je bedwantsen krijgt?

Bedwantsen komen vooral mee terug van reizen en hotels. Het is belangrijk om bij een verblijf in een hotel van tevoren goed de kamer te controleren op bedwantsen. Check dus goed de naden van het bed, dekbed, kieren, scheuren in de muur, maar ook losgelaten behang en plinten. Gooi nooit zo maar je bagage op bed: voor je het weet kruipen ze je koffer in en neem je ze mee naar huis. Het verstandigst is om de baggage in het midden van de kamer te zetten. Ook is het belangrijk om de matrassen goed na te kijken op bloedvlekjes.

Twijfelt u bij thuiskomst toch en denkt u de beestjes in uw bagage mee te hebben genomen, stop dan al uw kleren in een vuilniszak, zorg dat de beestjes niet kunnen ontsnappen en  was uw kleren daarna op een zo hoog mogelijke temperatuur. Controleer daarna goed de naden en vouwen van tassen waar bedwantsen zich kunnen nestelen.

Een goede tip voordat je op vakantie gaat: Google het hotel dat u boekte en zoek uit of gasten die u voorgingen last hebben gehad van de bedwants. Wees daarnaast voorzichtig met tweedehandsspullen. Mocht je een prachtige bank voor een prikkie op de kop hebben getikt, de lol is er snel van af als je daarmee deze beestjes in huis haalt.

Hoe zijn ze te bestrijden?

Na het ontdekken van de bedwants kopen mensen vaak zelf bestrijdingsmiddelen en halen het hele huis overhoop. Dat heeft meestal het tegenovergestelde effect. De bedwants heeft een toenemende resistentie opgebouwd tegen bestrijdingsmiddelen. Het beste is om de ruimte waar de beestjes zich bevinden af te sluiten en zo min mogelijk spullen te verplaatsen. Daarna is de beste oplossing om een professioneel bestrijdingsbedrijf in te huren.

Bedwantsen kunnen ook opgespoord worden met speciaal getrainde honden. Deze zijn in staat alle stadia van de bedwants op te sporen, ook de eitjes. De hond kan de plaats waar de bedwants zitten aanwijzen, waardoor de bestrijding zeer gericht kan plaatsvinden. Ook kan de hond sporen van bedwants ruiken, waardoor het mogelijk is te achterhalen welk traject de webwants hebben afgelegd, bijvoorbeeld uit een koffer of een tas.

Zijn bedwantsen gevaarlijk voor de volksgezondheid?

Na een beet van een bedwants onstaat meestal een onsteking of allergische reactie op de huid. Dit kan op een enkele plek voorkomen of over het gehele lichaam. De reacties veroorzaken hevige jeuk. Als er veel beten zijn, kan er zelfs blaarvorming ontstaan. Als er geen maatregelen worden getroffen, kan het gevolg bloedarmoede zijn. Beten zijn het beste te behandelen met steroïde zalf en calamine lotion; beide zijn zonder recept verkrijgbaar.

Mochten bovenstaande oplossingen niet werken en de jeuk blijft, dan is het verstandig de huisarts raad te plegen. Die kan antibiotica voorschrijven.

Beten van de bedwants zijn erg vervelend, maar niet gevaarlijk, mits op tijd behandeld. Wel is bewezen dat bedwantsen drager kunnen zijn van ziektes, maar zijn ze nauwelijks in staat ziektes van de ene mens op de andere over te brengen. In een enkel geval zou misschien het Hepatitus B virus kunnen worden overgebracht, maar alleen onder optimale omstandigheden. 

Bronnen: 

Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu

Gemeentelijke Gezondheid Dienst Amsterdam 

bed-wants.nl

bedwantsenbestrijden.com

huidinfo.nl

Het is nog niet duidelijk hoe het gisteravond uit de hand heeft kunnen lopen in Scheveningen. Honderden jongeren raakten in gevecht met elkaar en keerden zich tegen de politie toen die ingreep.

Statiegeld Nederland opent deze maand twee winkels waar mensen hun blikjes en flessen kunnen inleveren. De winkels moeten het makkelijker maken om de lege verpakkingen weg te brengen. Dat gaat met het huidige systeem in grote steden niet altijd goed.

Vooral in supermarkten staan nog lange wachtrijen voor statiegeldmachines. Dit zorgt soms voor irritaties tussen klanten en 'statiegeldverzamelaars'. De twee winkels in Rotterdam en Amsterdam moeten het begin zijn van een oplossing voor dit probleem. Maar hoe realistisch is die?

'Niet genoeg'

"Die twee statiegeldwinkels zijn een mooie service voor de supermarkten. Die worden zo ontlast. Maar verder lossen ze helemaal niks op van het probleem waar we nu mee zitten", zegt Dirk Groot, die met zijn stichting Zwerfinator zwerfafval probeert te verminderen. Hij vindt de nieuwe winkels een 'stap in de juiste richting', maar merkt op dat er nog veel moet gebeuren.

Volgens hem zijn er vooral in de grote steden te weinig inleverpunten. En dat is hét grote probleem. "Je kunt overal blikjes en flesjes kopen, maar je kunt ze bijna nergens inleveren. En voor een zo'n winkel ga je niet van Amsterdam-West naar het centrum lopen om je blikje in te leveren", denkt hij.

Geen innameplicht

Het kleine aantal innamepunten waar hij zo kritisch over is, zou vooral komen doordat er geen innameplicht is. Mensen zijn het namelijk niet verplicht om gebruikte blikjes, flesjes en kratten in te leveren. Het wordt niet gestimuleerd, zegt Groot.

"De verhouding tussen statiegeld en het product dat je koopt is helemaal zoek. Heel veel mensen vinden het gewoon niet de moeite waard." Juist doordat die stimulans uitblijft, wordt er weinig gedaan om meer innamepunten te creëren. En de drukte echt onder controle te krijgen.

'Hoe slechter ze het doen, hoe meer ze verdienen'

Bedrijven als Statiegeld Nederland maken winst op elk blikje en flesje dat niet wordt ingeleverd, legt Groot uit. "Ze doen niet meer dan nodig is. Ze verdienen er juist aan als er minder wordt ingeleverd."

"Al die miljoenen aan statiegeld die niet worden ingeleverd, dat blijft gewoon bij statiegeld Nederland", vervolgt hij. "Ze zeggen dat ze investeren in allerlei nieuwe innamepunten, verbetering van het systeem, enzovoort, maar daar zien we weinig van. Hoe slechter ze het doen, hoe beter ze verdienen."

Overlast en ongedierten

Een gevolg van dit systeem is dus dat de groep mensen die niet in een lange rij in de supermarkt wil staan, de statiegeldproducten in een normale prullenbak in huis of op straat gooit.

Bij dat laatste komen vervolgens 'verzamelaars' of 'jagers' kijken, die de afvalbakken op straat niet altijd even netjes achterlaten wanneer ze klaar zijn, volgens Groot. In grote steden zoals Rotterdam en Amsterdam zorgt dat voor overlast en soms ongedierten.

Wettelijk verplichten

Ook stevige hulp van de politiek om dit probleem op te lossen blijft uit, zegt Groot. Hij vindt dat er meer kan worden gedaan. "Een statiegeldplicht en innameplicht, dat kun je gewoon wettelijk afdwingen. In Duitsland doen ze dat ook. Daar hebben ze het zelfs op zuivelverpakkingen."

"Er worden steeds redenen verzonnen waarom het niet kan", gaat hij verder. "Maar dat is als je iets niet wil. Als je iets wel wil, dan zoek je naar oplossingen."

'Ze hebben de kennis niet'

Wat zouden de bedrijven zelf dan moeten doen om dit op te lossen? "Meer inleverpunten", herhaalt Groot. "Maar ook moet het statiegeldbedrag omhoog en moeten platte blikjes en flessen zonder etiket worden geaccepteerd. Die mag je nu niet inleveren."

Groot roept dit vanuit zijn expertise al langer, maar volgens hem is dit nog niet doorgevoerd omdat er vaak aan de verkeerde knoppen wordt gedraaid. "Ze hebben niet de kennis van de straat, maar alleen de kennis van kantoor."