radio LIVE
meer NPO start

Vertrouwelijke documenten tonen aan: kabinet onderschatte gevolgen stikstofuitspraak

Vertrouwelijke documenten tonen aan: kabinet onderschatte gevolgen stikstofuitspraak
Uitstoot bij Tata Steel (archief)
Bron: EenVandaag

Het kabinet heeft de mogelijke gevolgen van de uitspraak van de Raad van State over het Nederlandse stikstofbeleid zwaar onderschat. Dat blijkt uit vertrouwelijke documenten in het bezit van EenVandaag.

De mogelijkheid dat de hoogste bestuursrechter het Programma Aanpak Stikstof (PAS) volledig onderuit haalde, werd door de betrokken ministeries niet voor mogelijk gehouden. Uit de documenten blijkt dat ambtenaren rekening hielden met vier uitkomsten, variërend van positief tot negatief. Maar zelfs in de meest sombere versie gingen ze er van uit dat het Programma Aanpak Stikstof overeind zou blijven.

'PAS is dood'

De betrokken ministeries en provincies vertrouwden er op dat met aanpassingen 'binnen een aantal weken' weer met de vergunningverlening op basis van het PAS kon worden begonnen. "Men ging ervan uit dat het PAS wel gerepareerd kon worden", zegt een ingewijde. "Maar er valt niets meer te repareren. Het PAS is dood."

Kort na de uitspraak tuigde het kabinet een crisisteam op. Ruim drie maanden na de uitspraak ligt de vergunningverlening nog steeds stil. Bestuurders en belangenorganisaties zoals VNO-NCW beklaagden zich er onlangs over dat er nog altijd geen plan B is. Een commissie onder leiding van oud-minister Johan Remkes is gevraagd met oplossingen te komen.

Lees ook

Nederlands stikstofbeleid in strijd met Europese richtlijnen

Op 29 mei torpedeerde de Raad van State het Programma Aanpak Stikstof. Via dat programma verleende de overheid de afgelopen jaren vergunningen voor allerlei economische activiteiten die het schadelijke stikstof uitstoten in de buurt van beschermde natuurgebieden.

Belangrijk element van het PAS was dat vergunningen voor nieuwe projecten konden worden afgegeven op voorwaarde dat de extra stikstofuitstoot in de toekomst zou worden gecompenseerd. Milieuorganisaties verzetten zich daar al jaren tegen. De Raad van State gaf ze gelijk: het Nederlandse stikstofbeleid is in strijd met Europese richtlijnen. De uitspraak heeft grote gevolgen: duizenden projecten kunnen voorlopig niet doorgaan, waaronder de aanleg van onder meer wegen, windmolenparken en nieuwbouwwijken.

Bekijk hier de tv-reportage over dit onderwerp.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Kersentelers zijn bang voor minder oogst door suzuki-fruitvlieg: 'Het is 2 voor 12'

Kersentelers zijn bang voor minder oogst door suzuki-fruitvlieg: 'Het is 2 voor 12'
Kersenteler Arie Hakkert maakt zich zorgen om zijn oogst
Bron: EenVandaag

Nederlandse kersentelers maken zich zorgen om hun oogst dit jaar. Ze zijn bang dat die ten onder gaat aan de 'suzuki-fruitvlieg'. De oogst is volgens de telers nog te redden, maar dan moet het gewilde bestrijdingsmiddel wel op tijd goedgekeurd worden.

De kersentelers wachten op een verlossend bericht van landbouwminister Femke Wiersma. Zij moet bepalen of gebruik van het bestrijdingsmiddel Tracer dit jaar wordt toegestaan, En dat wordt nog spannend, want toenmalig minister Piet Adema zei vorig jaar dat het toen de laatste keer was dat een uitzondering gemaakt werd voor het bestrijdingsmiddel.

Al 10 jaar uitzondering

Het bestrijdingsmiddel Tracer is namelijk nog altijd niet goedgekeurd door het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb). Die instantie beoordeelt of een bestrijdingsmiddel gebruikt mag worden.

Zolang het Ctgb zijn oordeel nog niet heeft gegeven, kan de verantwoordelijk minister een vrijstelling voor gebruik geven. En dat gebeurt in dit geval al 10 jaar op rij.

Bekijk ook

Perfect jaar voor kersen

Kersenteler Arie Hakkert uit de Betuwe vertelt dat het tot nog toe een perfect jaar is voor de kersenteelt: "We hebben prachtig weer gehad in de bloeiperiode. Weinig nattigheid en de temperatuur was goed. Dus we verwachten een goede oogst dit jaar."

Volgens Arie is de ideale temperatuur voor de kers tussen de 20 en 25 graden. De kersen hangen er nu nog groen bij, maar uiteindelijk krijgen ze de bekende rode kleur. "We hopen half juni te beginnen met oogsten. De kersen zullen waarschijnlijk begin juni een gele kleur krijgen en gaan dan over naar rood."

Suzuki-fruitvlieg

Maar ondanks dat het zo'n goed jaar is voor de kers, is Arie bang voor zijn oogst. De Nederlandse kers heeft er sinds een jaar of 10 namelijk een nieuwe vijand bij: de suzuki-fruitvlieg. Een beestje dat oorspronkelijk afkomstig is uit Zuidoost-Azië en in 2008 voor het eerst werd opgemerkt in Europa.

Vooral kersentelers hebben last van de fruitvlieg. "Deze fruitvlieg kan door de schil van het fruit kruipen en legt daar eitjes onder. Daar komen larven uit die de vrucht van binnenuit opeten. Vervolgens gaat de vrucht rotten en is die onverkoopbaar", legt onderzoeker Herman Helsen uit.

Kersentelers zijn bang voor verlies oogst door suzuki-vlieg: 'Het is 2 voor 12'
Kersentelers zijn bang voor verlies oogst door suzuki-vlieg: 'Het is 2 voor 12'

Net niet voldoende

Kersenteler Arie gebruikt nu een speciaal net om de fruitvliegjes buiten te houden: "Het is een heel fijnmazig net waar in principe geen vliegjes doorheen kan komen. Het hele veld moet ermee worden ingepakt."

Maar alleen een net is niet voldoende, vertelt hij: "De suzuki-fruitvlieg is zo klein dat het 'm toch lukt om ergens binnen te komen. Bovendien moeten we nog steeds zelf bij de kersen kunnen. Dus als het net omhoog gaat of waait, gaat de fruitvlieg ook naar binnen."

Wesp tegen vlieg

In een lab van de Wageningen University & Research (WUR) wordt daarom gewerkt aan een andere oplossing, namelijk de sluipwesp. Dat is een natuurlijke vijand van de suzuki-fruitvlieg, vertelt onderzoeker Helsen. "De sluipwesp legt haar eieren in de larven van de suzuki-fruitvlieg en kan zo de enorme toename verminderen."

Toch is de sluipwesp vooralsnog geen vervanging voor het bestrijdingsmiddel. "We hebben er nu enkele honderden, daar kunnen we de oogst niet mee redden", zegt Helsen. En dus wacht kersenteler Arie in spanning af op het besluit van Landbouwminister Wiersma. "Als we het middel niet meer krijgen, dan is het einde kersenteelt. Het is echt twee voor twaalf."

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Israël wil noodhulp in Gaza zelf gaan regelen: 'Probeert internationale gemeenschap buitenspel te zetten'

De nood is hoog in Gaza: omdat de grenzen al 2 maanden worden dichtgehouden door Israël is er een groot tekort aan voedsel, schoon water en medische hulp. Israël zou nu tóch hulp willen toelaten, maar alleen niet meer via internationale hulporganisaties.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant