Minister Schouten heeft onlangs bekend gemaakt 7 miljoen euro uit te trekken om verspilling tegen te gaan. Niet gek als je bedenkt dat per Nederlander elk jaar 100 kilo voedsel in de afvalbak belandt. De oplossing ligt mogelijk in verpakkingen. Opmerkelijk, want zijn verpakkingen juist niet slecht voor het milieu?

Volgens Jenneke Heising, onderzoeker aan de Wageningen University ligt dat anders: "Verpakkingen hebben een beschermingsfunctie. Zonder die verpakking is er veel meer voedselverspilling en dat is veel slechter voor het milieu. Verspilling van zuivel, vlees en vis heeft veel meer impact op het milieu dan verpakkingsmateriaal."

Daarnaast zijn er veel ontwikkelingen op het gebied van verpakkingen. Er wordt al gewerkt met speciale zakjes. "Het ethyleen dat geproduceerd wordt door het fruit reageert op de verpakking, daardoor reageert het niet meer op het voedsel en is het product langer houdbaar." 

Intelligente verpakking meet temperatuur

Heising houdt zich zelf vooral bezig met zogenoemde intelligente verpakkingen. Die verpakkingen meten het product. "Daardoor kun je de geprinte houdbaarheidsdatum die we nu hanteren in de toekomst in de prullenbak gooien." Denk hierbij aan de invloed van temperatuur. Dat bepaalt veelal de kwaliteit van het product. Zo'n verpakking kan de temperatuur meten en dat kan dan iets zeggen over de houdbaarheid.

Heising wil deze intelligente verpakkingen graag toepassen in de hele keten. Zo ook in de supermarkt. "Nu is het zo dat alleen op de laatste dag van de houdbaarheid een sticker met korting op het product komt. Maar het is natuurlijk niet zo dat een product de hele tijd van hoge kwaliteit is, en alleen de laatste dag niet." Heising ziet liever een andere oplossing. "De prijs moet aangepast worden aan de dynamische houdbaarheid. Dus wil ik een product dat langer houdbaar is? Dan betaal je meer. Ga je het snel eten? Dan kun je het goedkoper kopen."  

Voorlopig bevinden alle ontwikkelingen zich nog in de onderzoeksfase. Maar: de intelligente verpakking heeft de toekomst. Heising durft al wel te hopen op een snelle ontwikkeling. Denk dan bijvoorbeeld aan een sticker die van groen naar rood kleurt, gebaseerd op de temperatuur, zodat de consument op basis daarvan de kwaliteit van een product goed kan inschatten. 

Door alle problemen met stikstof zou je denken dat de luchtkwaliteit in Nederland er slecht voor staat. Maar de lucht in Nederland wordt steeds schoner. Dat concludeert het Planbureau voor de Leefomgeving. "Maar we kunnen nog niet achterover leunen."

"Er ligt een deken van luchtvervuiling over Europa, en die wordt veroorzaakt door verschillende chemische stoffen die worden uitgestoten", licht Marko Hekkert, directeur van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) toe. Het inademen van die stoffen is schadelijk voor onze gezondheid.

Europese afspraken

Stoffen als zwaveldioxide, stikstofoxide, ammoniak en fijnstof zijn een stuk minder aanwezig in de lucht dan jaren geleden, zo concludeert het PBL, dat de luchtkwaliteit samen met het RIVM onderzocht.

Dat komt doordat Europa eerder afspraken heeft gemaakt om die uitstoot te verminderen en de lucht weer schoner te krijgen. Auto's, schepen en stallen moesten minder vervuilend worden gemaakt. Afspraken met de industrie spelen een belangrijke rol. "Ze hebben nieuwe technieken ontwikkeld en geïmplementeerd, en dat heeft gewerkt. De auto's die we nu kopen zijn een stuk schoner dan 20 jaar geleden", zegt Hekkert.

Emissiedoelen in zicht

Onze lucht is nu dus een stuk schoner dan decennia geleden. En wordt ook nog schoner, zo is de verwachting. Bijvoorbeeld doordat we meer elektrisch gaan rijden. Het PBL denkt dat de kans groot is dat we de Europese emissiedoelen in 2030 gaan halen.

Waar vroeger bijvoorbeeld zwavel een groot probleem was, speelt die stof nu nauwelijks nog een rol, merkt Hekkert op. "Dat leidde tot zure regen, waardoor bossen doodgingen. Maar nu hebben we het niet eens meer genoemd in onze presentatie."

Schonere kachels

Fijnstof is nog wel een punt van aandacht. Daar is volgens het PBL wel een daling te zien, maar veel minder scherp dan bij andere stoffen. "Van fijnstof worden mensen echt ziek, maar we hebben er ook zelf veel invloed op", zegt Hekkert.

Het gebruik van houtkachels stoot bijvoorbeeld veel fijnstof uit. Wie iets aan zijn vervuiling wil doen kan een schonere kachel aanschaffen.

Levensverwachting 8 maanden korter

Voor onze gezondheid en kwaliteit van leven is de luchtkwaliteit van groot belang. De levensverwachting in Nederland wordt door de luchtvervuiling gemiddeld 8 maanden ingekort. Als deze verbetering zich doorzet, kan dit teruglopen tot 4 maanden.

"Dat klinkt misschien niet als een groot verschuil, maar het is een gemiddelde voor heel Nederland. Veel mensen overlijden hier gewoon jaren eerder door."

Landbouwsector blijft vervuilen

Maar ondanks een forse daling van de ammoniakuitstoot, liggen de landelijke doelen voor stikstofdepositie op de natuur nog ver buiten bereik. "De landbouw is de sector die nog relatief veel blijft uitstoten", zegt Hekkert.

Als het gaat om de gezondheid van de mens gaat het nu een stuk beter, maar de natuur heeft het nog zwaar. Daar zal dan ook nog hard aan gewerkt moeten worden om aan de normen te voldoen. "We kunnen nog niet achterover leunen."