Gisteren verscheen in het AD een artikel over de angstcultuur bij WNL. De reactie van de Raad van Toezicht van de omroep, op het beschreven wangedrag van omroepbaas Bert Huisjes, zorgde voor verontwaardiging.

Volgens lid van de Raad van Toezicht Fons van Westerloo komt de kritiek in het AD-artikel vooral van 'teleurgestelde oud-presentatoren en oud-medewerkers, die erop uit zijn om Huisjes kapot te maken'. Van Westerloo is inmiddels 12 jaar toezichthouder bij WNL.

'Spijtig, zeker in deze tijden'

Jurist Marjan Olfers noemt de reactie van de Raad van Toezicht 'spijtig, zeker in deze tijden'. "We weten dat melders in de regel niet zomaar melden. Van een Raad van Toezicht verwacht je dan eigenlijk dat die zegt: 'We horen jullie, we zien jullie, we nemen het serieus.'"

"Je verwacht dat een toezichthouder belooft dat er een serieus onderzoek komt. Daar heeft zowel de melder recht op als degene die beschuldigd wordt."

Pesten, intimidatie en discriminatie

De beschuldigde is in dit geval omroepbaas Bert Huisjes. Volgens 25 betrokkenen met wie het AD sprak maakt Huisjes zich sinds zijn aantreden als bestuurder en hoofdredacteur in 2011 stelselmatig schuldig aan pesten, intimidatie, manipulatief gedrag en zwangerschapsdiscriminatie.

Sommige medewerkers kregen een burn-out, raakten overspannen en belandden bij een psycholoog, vertelden ze aan de krant.

Reactie bagatelliseren

Voor een melder die iets dergelijks heeft meegemaakt is het heel belangrijk om gehoord en serieus genomen te worden, benadrukt Olfers nog eens. "Het is funest als zo'n kwestie in een reactie wordt gebagatelliseerd en weggewuifd. Al helemaal als een melder wordt aangewezen als schuldige. En dat is eigenlijk wat de Raad van Toezicht op dit moment doet."

Dat de reactie waar nu veel om te doen is van de Raad van Toezicht komt, die toeziet op het bestuur is logisch, zegt Olfers. "Hun bestuurder staat immers ter discussie, dat is hun verantwoordelijkheid."

Twee rollen

Naast dat Huisjes in het bestuur zit, is hij ook hoofdredacteur van WNL. De bestuurder gaat over de dagelijkse gang van zaken, zoals de aanstelling van personeel. De hoofdredacteur ziet toe op bijvoorbeeld de kwaliteit van de nieuwsgaring. Dat die rollen gecombineerd worden.

"Maar als je die rollen in elkaar schuift, dan loop je het risico dat er geen escalatiemogelijkheid is. Dus dat als je problemen hebt met een hoofdredacteur je niet nog nog naar iemand anders kunt stappen. Daarnaast kunnen mensen angstig zijn om iets te zeggen", legt Olfers uit. "Want je hebt te maken met degene die straks ook over je contractverlenging gaat. Om die reden kiezen sommige omroeporganisaties ervoor om die rollen uit elkaar te houden."

Gedragscode

Er is een gedragscode voor de Nederlandse Publieke Omroep met een aantal regels, vertelt Olfers. "Sommige zijn bindend van aard, daar moet verplicht aan worden voldaan. Andere kun je meer zien als een dringend advies."

Een van die niet-bindende regels gaat specifiek over de rol van een toezichthouder en luidt dat hij of zij 5 jaar op die plek mag zitten en dat die termijn met één keer verlengd mag worden. In totaal zou een toezichthouder dus maximaal 10 jaar op een plek moeten zitten. Fons van Westerloo zit inmiddels op 12 jaar.

'Elkaar blijven prikkelen'

"De gedachte achter een maximale zittingstermijn is dat je op een frisse manier toezicht moet kunnen blijven houden, dat je niet te veel verstrengeld raakt met een bestuurder", zegt Olfers.

"Als je te lang met elkaar van doen hebt, ontstaat er soms een wat meer vriendschappelijke verhouding. En de vraag is of je dan nog wel voldoende scherp bent. En die scherpte is nodig om de checks and balances in je organisatie goed te houden. Dat je elkaar uitdaagt, dat je elkaar blijft prikkelen."

Het was lang een discussiepunt in Den Haag, maar nu komt het er hoogstwaarschijnlijk toch: een vuurwerkverbod. Voor vuurwerkhandelaren is het een grote klap, zo ook voor Hans Schram uit Castricum. "Ik dacht dat ik veilig zat voor de komende jaren."