Internist Robin Peters zei in Op1: "Je hebt 100 keer meer kans op trombose door een vlucht naar Rhodos, dan door vaccinatie met AstraZeneca." De kans op een vorm van trombose in het vliegtuig is groter, maar de vergelijking is complex.

Internist Peters maakte de vergelijking met vliegen naar Rhodos vooral om aan te geven dat de kans op trombose krijgen door het AstraZeneca-vaccin heel erg klein is. Maar klopt de uitspraak over dat de kans 100 keer groter is? "Het is appels met peren vergelijken."

Andere oorzaak

Want de trombose, de bloedprop, die in heel zeldzame gevallen ontstaat na vaccinatie met AstraZeneca heeft een compleet andere oorzaak. "Dat is een bijzondere vorm die wordt veroorzaak door een overmatige reactie door het immuunsysteem", zegt Hugo ten Cate, internist vasculair bij het Maastricht Universitair Medisch Centrum.

Hierbij worden specifieke antistoffen gevormd die reageren met onderdelen van de bloedstolling. Hierdoor daalt het aantal bloedplaatjes dramatisch. Ten Cate: "Het is een agressieve vorm van trombose die daarbij ontstaat, dat is heel specifiek."

info

Wat is trombose?

Bij trombose raakt een bloedvat verstopt door een bloedstolsel. Als dit stolsel losschiet, kan dat leiden tot een trombosebeen, longembolie of een hart- of herseninfarct als het stolsel een slagader afsluit. Trombose is één van de belangrijkste doodsoorzaken in Nederland. Één op de vier mensen in Nederland overlijdt aan de directe of indirecte gevolgen ervan.

Hoe zit dat bij vliegen?

Lang in een vliegtuig zitten verhoogt de kans op trombose. Want lange tijd stil zitten in een verkrampte houding in een vliegtuigstoel kan tot zo'n stolsel leiden. Suzanne Cannegieter, hoogleraar klinische epidemiologie bij het Leids Universitair Medisch Centrum, onderzocht de kans erop onder frequente luchtreizigers op vluchten die langer dan 4 uur duren. "1 op de 4500 mensen die langer dan 4 uur vliegt, ontwikkelt een trombose", zegt ze.

In hoeverre klopt de uitspraak van internist Peters bij Op1 dan? De reis van Amsterdam naar Rhodos duurt echter geen 4 uur, maar 3 uur en 40 minuten. Cannegieter schat dat de kans op trombose dan 1 op 5 à 6000 is.

Lees ook

'Onzin-vergelijking'

De zeldzame, maar ernstige trombosegevallen, die leidden tot de prikstop met AstraZeneca in Nederland zijn het best gedocumenteerd in het Verenigd Koninkrijk. Daar kregen inmiddels 20 miljoen mensen een vaccinatie van AstraZeneca. 79 mensen kregen de zeldzame trombose-variant. Dat betekent dat de kans dat je die zeldzame vorm van trombose krijgt 1 op de 253.165 is.

Als we uitgaan van een kans van 1 op 5.500 om trombose op te lopen in het vliegtuig, en je vergelijkt dat met de kans om trombose te ontwikkelen na een prik met Astra Zeneca, dan is de kans niet 100, maar 46 keer zo groot om trombose op te lopen tijdens de vlucht Amsterdam-Rhodos. Maar, zegt Hugo ten Cate, internist vasculair bij het Maastricht Universitair Medisch Centrum, dan vergelijk je dus appels met peren: "Ik denk dat je op die manier moet gaan goochelen met getallen. Ik denk dat het een onzin-vergelijking is."

Lees ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.