Na de terugkeer van vinyl en cassettebandjes lijken andere muziekdragers aan populariteit te winnen: de iPod en mp3-speler. Maar of we binnenkort onze streamingdiensten gaan opzeggen, dat lijkt volgens experts niet te gaan gebeuren.

Afgelopen jaar werd op Marktplaats bijna een half miljoen keer gezocht naar iPods en andere mp3-spelers. En dat past in een trend, zien experts.

Muzikale revolutie

De iPod werd door Apple gelanceerd in 2001 en was volgens muziekjournalist Atze de Vrieze van 3voor12 destijds revolutionair. "De iPod was zeker een revolutie voor de muziekindustrie, want dat was eigenlijk voor heel veel mensen de eerste mp3-speler. Dus de eerste keer dat je digitale bestanden ging afspelen en het gewoon mee kon nemen in je zak. Tot dat moment was je aangewezen op een discman, waar één schijfje in paste met één album erop."

Maar niet alleen het apparaatje zelf veranderde de industrie, ook de software die erbij hoorde: iTunes. "In die online winkel kon je je favoriete liedje kopen voor 1 euro per stuk en vervolgens kon je dat overal luisteren. Maar je kon natuurlijk ook 'gewoon' je illegaal gedownloade muziek erop zetten."

Analoog

De hernieuwde interesse in de iPod past volgens popcultuur-expert Rabia Sitabi in een bredere trend dat zich voornamelijk afspeelt rondom jonge millennials, generatie Z en zelfs de oudere generatie Alpha, die nu rond de 15 jaar oud zijn. "Zogenoemde retro technologie wordt steeds populairder. De laatste 5 à 10 jaar is vinyl weer populair geworden. Maar ook digitale camera's en oude gameconsoles zijn erg populair."

"En dit jaar zie je ook echt een enorme stijging in de terugkeer van dingen zoals cassettes, iPods en 'dumbphones', oftewel oudere telefoons die niet smart zijn."

Bekijk ook

Mentale gezondheid

Hoe dat kan ligt volgens Sitabi redelijk voor de hand: "We luisteren nu vooral muziek via onze telefoons. Als je alleen maar op je smartphone zit, dan ben je de hele tijd eigenlijk verbonden met sociale media", legt ze uit.

En wat je nu steeds meer ziet is dat zelfs ook de jongere generaties wat wat meer bewuster met hun mentale gezondheid willen omgaan, gaat Sitabi verder. "Dus minder verbonden willen zijn. Want bijna alle apparaten hebben tegenwoordig een wifi-connectie. En door terug te gaan naar retro-tech kan je eigenlijk meer genieten van het ding zelf, zonder dat je steeds notificaties krijgt die jouw aandacht proberen te eisen."

Geen persoonlijkheid

Maar in bepaalde mate draait het volgens de popcultuur-expert ook om design. "Bijna alle telefoons lijken tegenwoordig op elkaar. In de tijd van de iPod en bijvoorbeeld de klaptelefoon, had je vaak de optie om je apparaat helemaal naar jouw smaak te maken met stickers en dergelijke. Alles is tegenwoordig best wel klinisch. En heeft geen persoonlijkheid meer."

LP's zijn daar volgens de popcultuur-expert ook een goed voorbeeld van. "Vinyl heeft juist een enorme comeback gekregen door het feit dat het een warme sound geeft vergeleken met digitale audio, wat allemaal eigenlijk heel strak en van betere kwaliteit is. Maar omdat het allemaal zo strak en zo goed is, is het daardoor bijna klinisch geworden."

Streamingdiensten populairder

Muziekjournalist De Vrieze ziet niet in waarom we volledig over zouden stappen op een oude manier van muziek luisteren. Volgens hem wordt er nog steeds fysieke muziek verkocht. Toch ziet hij ook in dat we veel meer zijn overgestapt naar streamingdiensten.

"Spotify is daarin de grootste, maar ook Apple Music, Deezer en Tidal, maar die diensten zijn ook eigenlijk allemaal min of meer hetzelfde. Ze bieden namelijk een abonnement waarvoor je toegang krijgt tot een heleboel muziek."

info

Podcast

De rubriek 'Feit of Fictie?' is nu ook te beluisteren als podcast.

Bekijk ook

Gemak van streamen

"En het voordeel van streaming is dat je niet al die bestanden hoeft op te slaan op je telefoon. In plaats van dat je al die bestanden zelf op je iPod moest slepen, heb je nu legaal gewoon toegang tot zo'n beetje alle muziek", vervolgt De Vrieze.

Volgens de muziekjournalist staat de iPod voor veel mensen symbool als nostalgie, waarbij we nog grip hadden op de muziekcollectie.

Nostalgie

Wanneer spreek je eigenlijk van nostalgie? Emeritus hoogleraar emoties Ad Vingerhoets van de universiteit van Tilburg deed daar onderzoek naar.

"Wij spreken van nostalgie als het gaat om een persoonlijke herinnering die je terugvoert, naar bijvoorbeeld je jeugd. En dan gaat echt altijd om iets wat je zelf hebt meegemaakt. Dus de eerste vakantie zonder ouders, je eerste verliefdheid", noemt hij als voorbeelden. Uit een van de onderzoeken waar Vingerhoets aan mee heeft gewerkt is gebleken dat er echt fysieke reactie ontstaat bij nostalgie.

Bekijk ook

Eigen herinneringen

Maar of dat ook opgaat bij retro-technologie, ligt volgens Vingerhoets dus sterk aan de leeftijd van de gebruiker.

"Als het dan gaat om oudere technologie, dan spreek je van nostalgie als de gebruiker echt eigen herinneringen heeft aan het object. Ik ben 71, dus als ik een bandrecorder gebruik, dan roept dat een gevoel van nostalgie op. Maar als een 17-jarige een bandrecorder voor de eerste keer gebruikt, dan is dat niet het geval."

Niet blijven

De iPod zal bij de één een gevoel van nostalgie oproepen en bij de ander niet. Maar ondanks de opvallende populariteit op Marktplaats, denken De Vrieze en Sitabi allebei niet dat de oude iPod echt terug zal komen. "Ga je dan mp3-spelers kopen voor 1 euro per stuk? iTunes bestaat ook al een paar jaar niet meer, dus ik geloof niet dat de iPod terugkeert."

Sitabi denkt wel dat als de vraag naar een offline muziekspeler toeneemt, de markt daar vanzelf op inspeelt. "Dit zou ook een perfecte markt zijn voor een technische partij met beperkte aansluiting op internet, waar je bijvoorbeeld nummers op kunt downloaden vanuit je streamingdienst. Dat lijkt me niet onlogisch."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.