Na de terugkeer van vinyl en cassettebandjes lijken andere muziekdragers aan populariteit te winnen: de iPod en mp3-speler. Maar of we binnenkort onze streamingdiensten gaan opzeggen, dat lijkt volgens experts niet te gaan gebeuren.

Afgelopen jaar werd op Marktplaats bijna een half miljoen keer gezocht naar iPods en andere mp3-spelers. En dat past in een trend, zien experts.

Muzikale revolutie

De iPod werd door Apple gelanceerd in 2001 en was volgens muziekjournalist Atze de Vrieze van 3voor12 destijds revolutionair. "De iPod was zeker een revolutie voor de muziekindustrie, want dat was eigenlijk voor heel veel mensen de eerste mp3-speler. Dus de eerste keer dat je digitale bestanden ging afspelen en het gewoon mee kon nemen in je zak. Tot dat moment was je aangewezen op een discman, waar één schijfje in paste met één album erop."

Maar niet alleen het apparaatje zelf veranderde de industrie, ook de software die erbij hoorde: iTunes. "In die online winkel kon je je favoriete liedje kopen voor 1 euro per stuk en vervolgens kon je dat overal luisteren. Maar je kon natuurlijk ook 'gewoon' je illegaal gedownloade muziek erop zetten."

Analoog

De hernieuwde interesse in de iPod past volgens popcultuur-expert Rabia Sitabi in een bredere trend dat zich voornamelijk afspeelt rondom jonge millennials, generatie Z en zelfs de oudere generatie Alpha, die nu rond de 15 jaar oud zijn. "Zogenoemde retro technologie wordt steeds populairder. De laatste 5 à 10 jaar is vinyl weer populair geworden. Maar ook digitale camera's en oude gameconsoles zijn erg populair."

"En dit jaar zie je ook echt een enorme stijging in de terugkeer van dingen zoals cassettes, iPods en 'dumbphones', oftewel oudere telefoons die niet smart zijn."

Mentale gezondheid

Hoe dat kan ligt volgens Sitabi redelijk voor de hand: "We luisteren nu vooral muziek via onze telefoons. Als je alleen maar op je smartphone zit, dan ben je de hele tijd eigenlijk verbonden met sociale media", legt ze uit.

En wat je nu steeds meer ziet is dat zelfs ook de jongere generaties wat wat meer bewuster met hun mentale gezondheid willen omgaan, gaat Sitabi verder. "Dus minder verbonden willen zijn. Want bijna alle apparaten hebben tegenwoordig een wifi-connectie. En door terug te gaan naar retro-tech kan je eigenlijk meer genieten van het ding zelf, zonder dat je steeds notificaties krijgt die jouw aandacht proberen te eisen."

Geen persoonlijkheid

Maar in bepaalde mate draait het volgens de popcultuur-expert ook om design. "Bijna alle telefoons lijken tegenwoordig op elkaar. In de tijd van de iPod en bijvoorbeeld de klaptelefoon, had je vaak de optie om je apparaat helemaal naar jouw smaak te maken met stickers en dergelijke. Alles is tegenwoordig best wel klinisch. En heeft geen persoonlijkheid meer."

LP's zijn daar volgens de popcultuur-expert ook een goed voorbeeld van. "Vinyl heeft juist een enorme comeback gekregen door het feit dat het een warme sound geeft vergeleken met digitale audio, wat allemaal eigenlijk heel strak en van betere kwaliteit is. Maar omdat het allemaal zo strak en zo goed is, is het daardoor bijna klinisch geworden."

Streamingdiensten populairder

Muziekjournalist De Vrieze ziet niet in waarom we volledig over zouden stappen op een oude manier van muziek luisteren. Volgens hem wordt er nog steeds fysieke muziek verkocht. Toch ziet hij ook in dat we veel meer zijn overgestapt naar streamingdiensten.

"Spotify is daarin de grootste, maar ook Apple Music, Deezer en Tidal, maar die diensten zijn ook eigenlijk allemaal min of meer hetzelfde. Ze bieden namelijk een abonnement waarvoor je toegang krijgt tot een heleboel muziek."

Gemak van streamen

"En het voordeel van streaming is dat je niet al die bestanden hoeft op te slaan op je telefoon. In plaats van dat je al die bestanden zelf op je iPod moest slepen, heb je nu legaal gewoon toegang tot zo'n beetje alle muziek", vervolgt De Vrieze.

Volgens de muziekjournalist staat de iPod voor veel mensen symbool als nostalgie, waarbij we nog grip hadden op de muziekcollectie.

Nostalgie

Wanneer spreek je eigenlijk van nostalgie? Emeritus hoogleraar emoties Ad Vingerhoets van de universiteit van Tilburg deed daar onderzoek naar.

"Wij spreken van nostalgie als het gaat om een persoonlijke herinnering die je terugvoert, naar bijvoorbeeld je jeugd. En dan gaat echt altijd om iets wat je zelf hebt meegemaakt. Dus de eerste vakantie zonder ouders, je eerste verliefdheid", noemt hij als voorbeelden. Uit een van de onderzoeken waar Vingerhoets aan mee heeft gewerkt is gebleken dat er echt fysieke reactie ontstaat bij nostalgie.

Eigen herinneringen

Maar of dat ook opgaat bij retro-technologie, ligt volgens Vingerhoets dus sterk aan de leeftijd van de gebruiker.

"Als het dan gaat om oudere technologie, dan spreek je van nostalgie als de gebruiker echt eigen herinneringen heeft aan het object. Ik ben 71, dus als ik een bandrecorder gebruik, dan roept dat een gevoel van nostalgie op. Maar als een 17-jarige een bandrecorder voor de eerste keer gebruikt, dan is dat niet het geval."

Niet blijven

De iPod zal bij de één een gevoel van nostalgie oproepen en bij de ander niet. Maar ondanks de opvallende populariteit op Marktplaats, denken De Vrieze en Sitabi allebei niet dat de oude iPod echt terug zal komen. "Ga je dan mp3-spelers kopen voor 1 euro per stuk? iTunes bestaat ook al een paar jaar niet meer, dus ik geloof niet dat de iPod terugkeert."

Sitabi denkt wel dat als de vraag naar een offline muziekspeler toeneemt, de markt daar vanzelf op inspeelt. "Dit zou ook een perfecte markt zijn voor een technische partij met beperkte aansluiting op internet, waar je bijvoorbeeld nummers op kunt downloaden vanuit je streamingdienst. Dat lijkt me niet onlogisch."

Na een urenlang spoedoverleg tussen de coalitiepartijen en premier Dick Schoof gisterenavond, gingen de overleggen vandaag verder. En daarbij worden de ergernissen tussen de partijen steeds groter, ziet ook politiek commentator Joost Vullings.

De Russische president Vladimir Poetin is voorstander van een bestand met Oekraïne, mits het leidt tot duurzame vrede. Dat liet hij weten tijdens een persconferentie. Toch houdt Ruslandkenner Helga Salemon een slag om de arm: "Poetin zal blijven stoken".

Eerder deze week bereikte de Verenigde Staten met Oekraïne een akkoord voor een wapenstilstand van dertig dagen. En nu lijkt Rusland voorzichtig de deur open te doen naar onderhandelingen. Maar dat kan alleen als er sprake is van een duurzame vrede. Of dat kan met het Amerikaanse voorstel, is volgens de Russische president nog niet duidelijk.

Staatstelevisie benadrukt Russische successen

Opvallend is dat de Russische staatstelevisie vooral de successen benadrukt, zoals het bezoek van Poetin aan Koersk en de Russische troepen die daar terrein terugwinnen. De vredesonderhandelingen zijn nauwelijks aan bod gekomen.

Volgens Salemon wil Poetin daarmee laten zien: we zijn aan de winnende hand. "Dus daar gaat het de hele week over in de journaals."

Geschiedenisboeken

Bovendien lijkt Poetin niet uit te zijn op vrede als er niet aan zijn eisen wordt voldaan. "Het lijkt alsof hij bedacht heeft dat hij de geschiedenisboeken in wil als de man die Oekraïne weer in de Russische invloedssfeer bracht. Hij is natuurlijk ook al een oude man", vertelt Salemon.

"Als je het volk in dit land rijp wil maken voor een vrede, dan praat je niet zoveel over oorlog. Als het al over onderhandelingen ging, was het vanuit het oogpunt dat Oekraïne zich toch niet aan afspraken zou houden."

Oorlogseconomie

Rusland wordt sinds de start van de oorlog met Oekraïne aan allerlei sancties onderworpen, door zowel de Europese Unie als de Amerikanen. "Eigenlijk draait de economie daar nu op oorlog. Dus als die oorlog ophoudt, dan stort de economie in."

Ook daarom acht Salemon de kans op vrede klein. "Poetin weet dat in vredestijd het land economisch niet gezond kan worden. Met een vrede wint hij daarom helemaal niet."

Eisen

Het land lijkt alleen akkoord te willen gaan met vredesonderhandeling of een staakt-het-vuren als aan al haar eisen wordt voldaan. "Ze willen bijvoorbeeld geen gebieden teruggeven. Geen internationale troepen op Oekraïens grondgebied."

En dat dat een flinke eisenlijst is, weten ze. "Poetin weet dat Oekraïne nooit akkoord kan gaan met alle eisen, dat is voor hen een breekijzer. In ieder scenario is voor Poetin oorlog voordeliger dan vrede."

Trump

Ook de Amerikaanse president Donald Trump zal daarin weinig verschil maken. "Ook als Trump zou zeggen: de Russen houden zich niet aan afspraken, ik steun Oekraïne weer voluit... Dan heeft Rusland gewoon de oude vijand terug. En dat zie je ook op televisie: in de propaganda wordt rekening gehouden dat de VS zich ook kan afzetten tegen Rusland."

"Wat je dan ook hoort: als de VS weer die vijandige houding aanneemt, is het beter om door te vechten." Bovendien zou ook als er wel een akkoord komt, Poetin niet meer te vertrouwen zijn. "Hij heeft vaker laten zien: aan afspraken houdt hij zich niet. Poetin houdt in feite Trump aan het lijntje."