radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Van boerenland naar huizen en natuur, Jos begon zijn eigen landgoed

Van boerenland naar huizen en natuur, Jos begon zijn eigen landgoed
Jos Droogh bij een van de huizen op zijn landgoed
Bron: EenVandaag

Geen brede lanen of statig landhuis op Landgoed Langeraar. Op het voormalig akkerbouwgebied verrijzen de eerste huizen en worden bomen geplant. Eigenaar Jos Droogh: "Voor mij was het een logische stap, maar je moet wel doorzettingsvermogen hebben."

Via een speciale regeling mag landbouwgrond in Nederland worden omgevormd tot landgoed. 90 procent van de grond moet dan gebruikt worden voor publiek toegankelijke natuur en op de overige 10 procent mogen huizen worden gebouwd. Met de verkoop van bouwkavels kan de aanleg van natuur worden bekostigd. Dat klinkt misschien simpel, maar in de praktijk hebben nieuwe landgoedeigenaren vaak een lange adem en veel doorzettingsvermogen nodig.

Van akkerbouw naar natuurgebied

"Ik kwam een jaar of 10 geleden op het idee om op de akkerbouwgrond van mijn ouders een natuurgebied te realiseren", vertelt eigenaar Jos Droogh van Landgoed Langeraar middenin het Groene Hart. "Het land is al generaties in de familie maar mijn oudste broer, die het bedrijf heeft overgenomen, kon geen opvolger vinden."

Gezien de ligging en achtergrond van het gebied leek een landgoed oprichten Jos een logische stap. Hij heeft zelf een bouwkundige achtergrond en ervaring met de ontwikkeling van natuurgebieden en was al bekend met de regeling voor nieuwe landgoederen. "Ik zag de mogelijkheden en wist dat het kans van slagen had."

Jos Droogh bij wat zijn landgoed moet worden
Bron: EenVandaag
Jos Droogh bij wat zijn landgoed moet worden

'Zonder strijd geen overwinning'

Hij nam contact op met een gespecialiseerd bureau en maakte samen met hen plannen en startte de vergunningsprocedure op. "Dat is niet makkelijk, je moet er echt in geloven en doorzettingsvermogen hebben." Jos heeft er zelf ruim 10 jaar over gedaan om zijn plannen te realiseren.

"Zonder strijd geen overwinning, je moet proberen om iedereen te overtuigen zodat je idee omarmd wordt. Alleen dan heeft het kans van slagen." Nieuwe landgoedeigenaren moeten niet alleen rekening houden met de landelijke regels, maar ook met regels vanuit de provincie en de gemeente. En met de wensen van omwonenden.

Natuurverrijking en bouwpotentie

Jos drijfveren zijn volgens hem tweeledig: "Aan de ene kant wil je de omgeving verrijken met natuur, dat is meer de ideologische achtergrond. En vanuit mijn bouwkundige achtergrond zag ik ook de bouwpotentie van het verhaal."

Op Landgoed Langeraar, van ruim 20 hectare, worden nu twaalf bouwkavels gerealiseerd. "Dat heeft te maken met de totale oppervlakte van het gebied, op elke vijf hectare mogen drie woningen komen", zegt Jos. Hij vertelt dat kopers de huizen zelf mogen bouwen, maar dat ze wel moeten passen in het gebied: "Het moet geen ratjetoe worden."

Zo komt het landgoed eruit te zien
Bron: B4o Landschapsarchitectuur
Zo komt het landgoed eruit te zien

'Maak van half Nederland natuur'

Jos krijgt voor de ontwikkeling van zijn landgoed geen subsidie, de natuurontwikkeling wordt betaald uit de verkoop van de bouwkavels. Dat principe vormt ook de basis van het plan van Iman Stratenus en Folef van Nispen. "Het sommetje wordt al op kleine schaal ingezet, dus waarom zou je dat niet op nationaal niveau doen?"

Met hun lobbygroep Natuurrijk Nederland pleiten Stratenus en Van Nispen ervoor om Nederland voor de helft natuur te maken. "Dat kan je bekostigen door op 4 procent van die grond woningen te bouwen. Zo creëer je heel veel woningen en draag je met de extra natuur bij aan de biodiversiteit en de opslag van CO2", zegt Stratenus.

Lees ook

Waar zit de woningvraag?

"De regeling voor nieuwe landgoederen bestaat al sinds de jaren 90, maar er wordt niet veel gebruik van gemaakt", vertelt bijzonder hoogleraar brede welvaart en planologie Joks Janssen van de Tilburg University en onderzoeksbureau Het PON-Telos. "Je hebt stoppende boeren of vermogende mensen nodig die al land bezitten en er komt veel papierwerk bij kijken. Ik denk niet dat het dé oplossing is voor de woningnood."

Janssen ziet dan ook meer in het plan van Natuurrijk Nederland, al plaatst hij ook daar kanttekeningen bij. "Ik denk dat het principe alleen werkt op grote schaal en je goed moet kijken waar de woningvraag zit." Ook vindt hij dat de landbouw niet moet verdwijnen, maar juist meer ruimte moet krijgen en duurzamer moet worden. "Het belangrijkste is dat we op nationaal niveau kijken hoe we het beschikbare land gebruiken."

Beweging op de woningmarkt

Inmiddels verrijzen op Landgoed Langeraar de eerste woningen. "Bijna alle kavels zijn verkocht", vertelt landgoedeigenaar Jos.

Hij zegt dat deze twaalf huizen niet de oplossing zijn voor het woningtekort, 'maar als de nieuwe bewoners erin trekken komen hun oude huizen wel vrij en zo krijg je beweging op de woningmarkt'. En het is volgens hem ook erg fijn wonen, zo midden in de natuur.

Een weiland ombouwen naar natuurgebied met daarop wat woningen. Jos Droogh werkt aan zijn "Landgoed Langeraar. " Is dat de toekomst voor de woningbouw in Nederland?

Lees ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

'Steun aan Oekraïne staat in regeerprogramma': minister Brekelmans over weigering PVV om troepen te sturen

'Steun aan Oekraïne staat in regeerprogramma': minister Brekelmans over weigering PVV om troepen te sturen
Defensieminister Brekelmans
Bron: EenVandaag

PVV-leider Wilders gaf vandaag aan tegen het sturen van Nederlandse troepen naar Oekraïne te zijn. Defensie-minister Brekelmans reageert hier koeltjes op. "Ik werk met het regeerprogramma. Daarin staat dat we Oekraïne onverminderd zullen steunen."

De plannen tot het vormen van een internationale troepenmacht voor de bescherming van Oekraïne veroorzaken een nieuwe splijtzwam in de regeringscoalitie. PVV-leider Geert Wilders is hier standvastig op tegen en gaat lijnrecht in tegen premier Dick Schoof.

Nog steeds positief over Amerika

Minister van Defensie Ruben Brekelmans (VVD) vertelt tegenover EenVandaag dat het kabinet vasthoudt aan het eigen regeerprogramma. "Dit is het standpunt van de heer Wilders. Ik werk met het regeerprogramma. Daarin staat we Oekraïne onverminderd zullen steunen."

Brekelmans blijft na het tumult van afgelopen week, waarin de Amerikaanse president Donald Trump Europa niet aan de onderhandelingstafel uitnodigde, positief over de Amerikanen. "Ik vertrouw de Amerikanen nog steeds, want ik heb ze ook horen zeggen dat voor hen de NAVO relevanter is dan ooit. En de NAVO is natuurlijk onze belangrijkste veiligheidsgarantie."

'Escalatie-dominantie'

Voor het Nederlandse kabinet blijft de Amerikaanse steun noodzakelijk bij het vormen van een 'robuuste vredesmacht' die Oekraïne moet beschermen. Brekelmans: "De 'backing' van de Amerikanen blijft nodig. Je hebt, om in militaire termen te spreken, altijd een escalatie-dominantie nodig ten opzichte van je tegenstander."

Hij legt uit: "Dus stel dat Rusland een eventueel vredesbestand gaat testen en ze zouden aansturen op een conflict, dan moeten ze weten dat ze bij iedere stap die ze zetten een sterkere tegenstander tegenover zich hebben. En daar hebben we Amerikanen echt voor nodig."

Minister Brekelmans over weigering PVV om troepen naar Oekraïne te sturen

'Europa moet plek aan tafel verdienen'

De defensieminister verwacht overigens dat Europa in een later stadium wel mag plaatsnemen aan de onderhandelingstafel. "Ik heb de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Rubio horen zeggen dat als de gesprekken concreter worden, dat dan natuurlijk ook Oekraïne en Europa aan tafel zullen komen."

"Maar we zullen als Europa die plek ook moeten verdienen", gaat hij verder. "En die plek verdien je door duidelijk aan te geven wat wij als Europa militair in te brengen hebben. En vandaar dat wij als Europese landen nu huiswerk te doen hebben om gezamenlijk tot zo'n plan te komen."

Brede puzzel om te leggen

Over wat Nederland concreet aan materieel en troepen kan leveren aan een eventuele vredesmacht, blijft de minister vaag. "Wij kunnen als Nederland natuurlijk in alle domeinen wel iets leveren, maar daar zullen we goed naar moeten kijken."

"Het is niet zo dat wij allerlei F-35's, of schepen, of troepen klaar hebben staan, die ergens staan te wachten. Die zijn ook ingepland om een bijdrage aan de NAVO te leveren. Die brede puzzel moeten we eerst leggen."

Debat

Brekelmans zegt dat er gekeken kan worden wat we kunnen doen, als er een duidelijk mandaat en rugdekking van de VS is. "Ook in het parlement moet dan besloten worden of Nederland wel of geen bijdrage kan leveren."

Morgen debatteert de Tweede Kamer over welke positie Nederland moet innemen bij de onderhandelingen om een einde te maken aan de oorlog in Oekraïne.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom een defensiebudget van 5 procent voor Nederland niet haalbaar is

Waarom een defensiebudget van 5 procent voor Nederland niet haalbaar is
Een Nederlandse militair in Rukla bij de Russische grens
Bron: ANP

Trump wil dat we 5 procent van ons bbp uitgeven aan defensie. En ook de de Europese leiders vinden dat er nog meer geld naar defensie moet, nu we niet meer op onze Amerikaanse 'vrienden' kunnen vertrouwen. Maar het ophogen van het budget, heeft gevolgen.

Elke euro kan je natuurlijk maar een keer uitgeven, zegt financieel journalist van de Telegraaf Martin Visser. Dus een verhoging van het defensiebudget zou niet zonder gevolgen zijn.

Duizelingwekkende bedragen

1 procent meer of minder klinkt misschien als niet zoveel, maar het gaat om duizelingwekkende bedragen legt Visser uit. "1 procent van het bbp is ongeveer 10 miljard. We geven nu ongeveer 2 procent uit, dus dat is iets meer dan 20 miljard. Wanneer dat 5 procent wordt, moet er dus nog 30 miljard bij."

Dat is ongeveer evenveel als wat we aan onderwijs uitgeven, zegt Visser. "Ter vergelijking: het meeste geld gaat naar de zorg en de sociale zekerheid, daar wordt jaarlijks boven de 100 miljard aan uitgegeven."

Bezuinigingen of staatsschuld

Willen we meer aan defensie uitgeven, dan zijn er eigenlijk twee opties, volgens Visser. "Of je haalt het ergens anders vandaan, dus bezuinigen, of je laat de staatsschuld oplopen."

Beide opties zijn ingewikkeld. Bezuinigen wil eigenlijk niemand en de vraag is dan vooral: waarop? "Dat is een politieke keuze, maar je zag bij de bezuinigingen op het onderwijs bijvoorbeeld al dat er veel weerstand is."

Bekijk ook

Hoge bedragen

Ook de hoogte van de bedragen zorgt daarbij voor gevoeligheid. "In Den Haag gaat het al weken over een btw-verhoging. Dat gaat om 1 miljard", vergelijkt hij.

"Bij zulke forse verhogingen in de defensie-uitgaven wordt dat alleen maar lastiger, want dan gaat het om grotere bedragen die ergens weggehaald moeten worden."

Ongemak

De andere optie, een hogere staatsschuld, is ongemakkelijk voor Nederland, vindt Visser. "Wij zijn het land dat altijd anderen de les lezen op het gebied van staatsschuld. Wij zijn daar zelf erg strikt op."

Wanneer wij de staatsschuld op laten lopen, zijn we niet meer geloofwaardig naar andere landen, gaat Visser verder. "En dan geven we hen eigenlijk een vrijbrief."

Bekijk ook

Tussenkop

Minister van financiën Heinen zei maandag in Brussel dat hij het ook niet ziet zitten om met Europese landen samen geld te lenen voor defensie-investeringen. "Deze opgave loopt echt via de nationale begrotingen", zegt Heinen. "Landen zullen daar zelf moeilijke keuzes moeten maken."

Visser roept politici op die keuzes wel te maken. "NAVO-baas Rutte heeft geopperd om het via de 'kaasschaafmethode' te doen en het overal een beetje weg te halen, maar het kan ook zijn dat er minder geld naar uitkeringen gaat omdat er meer naar defensie moet." Het zal dus een lastige afweging zijn om te kijken waar het geld precies vandaan moet komen.

Haalbaarheid

Visser zelf ziet het niet gebeuren dat we 5 procent gaan uitgeven aan defensie. Los van de vraag waar het geld vandaan moet komen, is het ook de vraag waar je het aan uitgeeft, zegt hij.

"Het geld gaat vooral zitten in mensen en materiaal. Defensie heeft behoefte aan mankracht, zowel militairen als niet-militairen. Het probleem is momenteel dat je het geld niet uitgegeven krijgt. Al maak je het geld vrij, er is ook nog een personeelstekort", zegt hij tot slot.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant