Van boerenland naar huizen en natuur, Jos begon zijn eigen landgoed

Geen brede lanen of statig landhuis op Landgoed Langeraar. Op het voormalig akkerbouwgebied verrijzen de eerste huizen en worden bomen geplant. Eigenaar Jos Droogh: "Voor mij was het een logische stap, maar je moet wel doorzettingsvermogen hebben."

Via een speciale regeling mag landbouwgrond in Nederland worden omgevormd tot landgoed. 90 procent van de grond moet dan gebruikt worden voor publiek toegankelijke natuur en op de overige 10 procent mogen huizen worden gebouwd. Met de verkoop van bouwkavels kan de aanleg van natuur worden bekostigd. Dat klinkt misschien simpel, maar in de praktijk hebben nieuwe landgoedeigenaren vaak een lange adem en veel doorzettingsvermogen nodig.

Van akkerbouw naar natuurgebied

"Ik kwam een jaar of 10 geleden op het idee om op de akkerbouwgrond van mijn ouders een natuurgebied te realiseren", vertelt eigenaar Jos Droogh van Landgoed Langeraar middenin het Groene Hart. "Het land is al generaties in de familie maar mijn oudste broer, die het bedrijf heeft overgenomen, kon geen opvolger vinden."

Gezien de ligging en achtergrond van het gebied leek een landgoed oprichten Jos een logische stap. Hij heeft zelf een bouwkundige achtergrond en ervaring met de ontwikkeling van natuurgebieden en was al bekend met de regeling voor nieuwe landgoederen. "Ik zag de mogelijkheden en wist dat het kans van slagen had."

Bron: EenVandaag

'Zonder strijd geen overwinning'

Hij nam contact op met een gespecialiseerd bureau en maakte samen met hen plannen en startte de vergunningsprocedure op. "Dat is niet makkelijk, je moet er echt in geloven en doorzettingsvermogen hebben." Jos heeft er zelf ruim 10 jaar over gedaan om zijn plannen te realiseren.

"Zonder strijd geen overwinning, je moet proberen om iedereen te overtuigen zodat je idee omarmd wordt. Alleen dan heeft het kans van slagen." Nieuwe landgoedeigenaren moeten niet alleen rekening houden met de landelijke regels, maar ook met regels vanuit de provincie en de gemeente. En met de wensen van omwonenden.

Natuurverrijking en bouwpotentie

Jos drijfveren zijn volgens hem tweeledig: "Aan de ene kant wil je de omgeving verrijken met natuur, dat is meer de ideologische achtergrond. En vanuit mijn bouwkundige achtergrond zag ik ook de bouwpotentie van het verhaal."

Op Landgoed Langeraar, van ruim 20 hectare, worden nu twaalf bouwkavels gerealiseerd. "Dat heeft te maken met de totale oppervlakte van het gebied, op elke vijf hectare mogen drie woningen komen", zegt Jos. Hij vertelt dat kopers de huizen zelf mogen bouwen, maar dat ze wel moeten passen in het gebied: "Het moet geen ratjetoe worden."

Bron: B4o Landschapsarchitectuur

'Maak van half Nederland natuur'

Jos krijgt voor de ontwikkeling van zijn landgoed geen subsidie, de natuurontwikkeling wordt betaald uit de verkoop van de bouwkavels. Dat principe vormt ook de basis van het plan van Iman Stratenus en Folef van Nispen. "Het sommetje wordt al op kleine schaal ingezet, dus waarom zou je dat niet op nationaal niveau doen?"

Met hun lobbygroep Natuurrijk Nederland pleiten Stratenus en Van Nispen ervoor om Nederland voor de helft natuur te maken. "Dat kan je bekostigen door op 4 procent van die grond woningen te bouwen. Zo creëer je heel veel woningen en draag je met de extra natuur bij aan de biodiversiteit en de opslag van CO2", zegt Stratenus.

Waar zit de woningvraag?

"De regeling voor nieuwe landgoederen bestaat al sinds de jaren 90, maar er wordt niet veel gebruik van gemaakt", vertelt bijzonder hoogleraar brede welvaart en planologie Joks Janssen van de Tilburg University en onderzoeksbureau Het PON-Telos. "Je hebt stoppende boeren of vermogende mensen nodig die al land bezitten en er komt veel papierwerk bij kijken. Ik denk niet dat het dé oplossing is voor de woningnood."

Janssen ziet dan ook meer in het plan van Natuurrijk Nederland, al plaatst hij ook daar kanttekeningen bij. "Ik denk dat het principe alleen werkt op grote schaal en je goed moet kijken waar de woningvraag zit." Ook vindt hij dat de landbouw niet moet verdwijnen, maar juist meer ruimte moet krijgen en duurzamer moet worden. "Het belangrijkste is dat we op nationaal niveau kijken hoe we het beschikbare land gebruiken."

Beweging op de woningmarkt

Inmiddels verrijzen op Landgoed Langeraar de eerste woningen. "Bijna alle kavels zijn verkocht", vertelt landgoedeigenaar Jos.

Hij zegt dat deze twaalf huizen niet de oplossing zijn voor het woningtekort, 'maar als de nieuwe bewoners erin trekken komen hun oude huizen wel vrij en zo krijg je beweging op de woningmarkt'. En het is volgens hem ook erg fijn wonen, zo midden in de natuur.