Daan Theeuwes is 23 als hij een ernstig scooterongeluk krijgt en in coma raakt. Na de maandenlange revalidatie die volgt, ziet zijn familie te weinig vooruitgang. Daan spreekt maar veertig woorden en de rechterkant van zijn lichaam blijft grotendeels verlamd. De familie besluit met Daan naar Amerika te vertrekken voor revalidatie in een speciale kliniek in Atlanta. De behandeling is een succes: Daan loopt, kan zijn rechterarm weer gebruiken, praat goed en woont met wat hulp op zichzelf in Amsterdam.

Daan Theeuwes had net een wereldreis gemaakt en zat vol met ambities. De student wilde in New York gaan studeren, om uiteindelijk bij de Verenigde Naties (VN) te werken. Maar dan gaat het gruwelijk mis. Daan krijgt een ernstig scooterongeluk en raakt in coma. “De dag na het ongeluk werd er gesproken over loslaten”, vertelt vader Adriaan Theeuwes. “Daan zou het mogelijk niet redden, en als dat wel het geval was, ging hij een leven als kasplantje tegemoet.”

Doodsoorzaak

Daan is niet de enige. Jaarlijks krijgen in Nederland zo’n 19.000 kinderen en jongeren tot 24 te maken met niet-aangeboren hersenletsel als gevolg van een ongeluk, een ziekte of een beroerte. Daarvan heeft 2 tot 3 procent zeer ernstig traumatisch hersenletsel zoals Daan. Niet-aangeboren hersenletsel is de belangrijkste doodsoorzaak onder jongeren. Uiteindelijk komt Daan in een revalidatiecentrum terecht. Acht maanden lang zet hij alles op alles om te herstellen, maar er is te weinig vooruitgang. Adriaan: “Zijn toekomst lag opnieuw in een verpleeghuis.”

Adriaan en zijn gezin besluiten om naar het Shepherd Center in Atlanta te vertrekken. De kliniek in Amerika is speciaal voor jongeren met traumatisch hersenletsel of een dwarslaesie. “De intensiteit van de behandeling is totaal anders dan in Nederland”, vertelt Adriaan. “Daan kreeg zo’n vijf uur actieve therapie per dag. Maar het belangrijkste is dat de focus lag op het beperken van de beperkingen.”

Frustratie 

Gerard Ribbers, hoogleraar neurorevalidatie, herkent de kritiek op de intensiteit van Nederlandse revalidatiecentra. Een belangrijke speler: het gebrek aan geld. “De behandelintensiteit, zeker in de specialistische revalidatie, wordt beperkt door capaciteit”, ziet Ribbers. “De gesprekken die zorgverzekeraars elk jaar voeren over de productieafspraken richten zich steeds vaker op het beperken van behandelintensiteit en het verkorten van opnameduur.”

Adriaan Theeuwes deelt die frustratie. Het Shepherd Center in Atlanta heeft hem geïnspireerd om het Daan Theeuwes Centrum voor intensieve neurorevalidatie te starten in Nederland, naar voorbeeld van het Shepherd. “De focus ligt niet alleen op revalidatie, maar ook op verwerking en het betrekken van de familie in het proces. Hoe meer de familie erbij betrokken is, hoe groter het resultaat zal zijn.”

Het medisch specialistische centrum is opgezet met privaat geld en gaat eind juni in Woerden van start. De behandelingen zullen vergoed gaan worden, vertelt Theeuwes. Ze zullen starten met 45 tot 60 patiënten. De vraag of dat geld er wel is, wuift hij weg. Sterker, zo zegt hij, zijn aanpak zal uiteindelijk juist geld gaan besparen. “Op het moment dat iemand van 23 een verpleeghuis ingaat en hij wordt 75, dan praat je over meer dan vijftig jaar ruim een ton aan kosten. Dat betekent dat er uiteindelijk meer dan vijf miljoen aan zorggeld naartoe gaat.” 

Ondertussen zit Daan niet stil. Hij volgt fysiotherapie, muziektherapie en counseling en heeft concrete plannen om zijn studie af te maken. Waar hij zichzelf over tien jaar ziet? “Dan woon ik in New York en loop ik de marathon”, zegt hij stellig. “Ik heb mij er al voor ingeschreven.”

Het Daan Theeuwes Centrum gaat eind juni 2018 van start in Woerden.  

Hevige stortbuien, toenemende hitte en wegzakkende grond. Steeds meer woningen in Nederland beschadigen door klimaatverandering. Het overkwam ook de Rotterdamse Quintus. "Heb hier lang met veel plezier gewoond, maar dit huis is niet toekomstbestendig."

Quintus Visser woont al jaren in Rotterdam en heeft door klimaatverandering steeds vaker schade aan zijn huis. Zijn woning verzakt langzaam, omdat die op kleigrond gebouwd is en geen fundering heeft. "Een tot twee keer per jaar wordt het hier nat. In een aantal gevallen stond hier 40 centimeter water", vertelt hij.

80 centimeter verzakt

In zo'n 100 jaar is Quintus' woning in totaal 80 centimeter verzakt. "Dat kan je terugzien aan de verhoogde vloer in het souterrain", legt hij uit, terwijl hij naast de deur staat die niet verhoogd kan worden. Zijn hoofd steekt er zo'n 15 centimeter bovenuit.

De wc en douche liggen nog op het oorspronkelijk niveau, het verschil is ongeveer 40 centimeter. Wie naar de wc gaat, moet eerst een afstapje van bijna een halve meter maken. "Hier is het hemelwater en het rioolwater niet gescheiden. Bij heftige regenbuien kan het riool het niet verwerken en dan komt het water omhoog", legt hij uit. Die stortbuien komen door klimaatverandering steeds vaker voor.

Waarde gedaald

Door de verzakkingen, daalt de waarde van Quintus' huis aanzienlijk. En het laten funderen is te duur. "Ik heb zelf niet de middelen om 1 tot 1,5 ton op tafel te leggen."

Quintus is een ondernemer in theaterverlichting en een groot deel van zijn pensioen zit in zijn huis. "Ik was ervan uitgegaan dat ik geen tot heel weinig woonlasten zou hebben als ik 65 zou worden. Inmiddels is de situatie heel onzeker."

Niet toekomstbestendig

Verhuizen is vanwege de waarde van het huis dus geen optie. Mocht hij dat wel doen, denkt Quintus met de krapte op de woningmarkt niet genoeg geld te hebben om een nieuwe en betere woning te kunnen kopen.

"Als ik dit huis verkoop, dan moet ik eerlijk zijn over de fundering. Je gaat niet mensen een huis verkopen met een lijk in de kast", zegt hij. "Ik heb hier heel lang en met veel plezier gewoond. Maar als ik eerlijk ben, dan is het huis niet toekomstbestendig."

Hoogwater

De Rotterdammer is niet de enige die door de klimaatschade aan zijn huis in een lastige situatie terechtkomt. Er zijn door heel Nederland heel wat woningen kwetsbaar voor extreem weer, zoals hittegolven, bosbranden en stortbuien, die steeds vaker voorkomen.

Zo verhuisde journalist en schrijver Christel Don van Amsterdam naar het hoger gelegen Zutphen. Ze dacht op haar nieuwe plek veilig te zijn voor het zeewater, maar schrok door de hoge waterstand van de IJssel vorige winter. "Dat heeft me echt aan het denken gezet. Er is zoveel meer waar we rekening mee moeten houden dan alleen zee."

'Klimaatgetto's'

Don schreef daarom het boek 'Klimaatgetto's', dat gaat over kwetsbare wijken waar de gevolgen van klimaatverandering extra hard aankomen. De inwoners van deze 'klimaatgetto's' hebben niet de middelen om hun huis klimaatbestendig te maken óf te verhuizen. Hierdoor komen zij vast te zitten in een wijk.

"Het is een heftige titel", geeft Don toe. "En we zijn daar nog lang niet in Nederland, maar in landen zoals Indonesië en Amerika zie je dit soort wijken wel al ontstaan. We kunnen nu voorkomen dat klimaatgetto's in Nederland ontstaan."

Niet alleen, maar samen

Volgens Don is het belangrijk dat we leren leven met de pijn van klimaatverandering. Het terugdraaien kan namelijk niet. "Ik heb in het boek een waslijst gemaakt van dingen die we kunnen doen bij extreem weer", vertelt ze. "Je kan bijvoorbeeld kijken naar hoe de hitte naar binnenkomt en aan welke kanten je zonwering installeert."

Maar ze stelt dat dit soort individuele aanpassingen maar een deel zijn van de oplossing. Het is volgens Don juist belangrijk dat we samen kijken in onze buurten naar mogelijkheden, ook voor mensen die niet genoeg geld hebben. "We moeten gaan kijken wie in onze buurt kwetsbaar is onder extreme weersomstandigheden. Wie moeten we gaan bezoeken bij een hittegolf of bij een hevige regen? Samen plannen maken maakt ons weerbaar tijdens extreem weer."

Het Chinese techbedrijf Huawei is in opspraak geraakt door betrokkenheid bij een nieuw corruptieschandaal. Lobbyisten van Huawei zouden Europarlementariërs hebben omgekocht. De politie heeft inmiddels huiszoekingen gedaan en meerdere personen aangehouden.