Tweede Kamer maakt draai: meerderheid in zicht om expatregeling toch niet te versoberen

Vlak voor de verkiezingen stemde de Tweede Kamer in met een flinke bezuiniging op de expatregeling. BBB en CDA hebben daar nu spijt van. Ze willen het besluit terugdraaien. Dat blijkt uit een rondgang van EenVandaag onder politieke partijen.

Op 26 oktober, tijdens het laatste debat voordat de Tweede Kamerleden met reces gingen om verkiezingscampagne te voeren, probeerden de partijen er nog zoveel mogelijk voorstellen doorheen te krijgen. Het debat ging door tot diep in de nacht.

Pechgeneratie compenseren

Naast brandstofaccijnzen en energiearmoede ging het over de zogenoemde 'pechgeneratie', de groep studenten die opgezadeld dreigde te worden met een fors hogere rente op openstaande studieleningen.

Een Kamermeerderheid was het erover eens dat er iets voor deze jongeren geregeld moest worden.

Lasten bedrijfsleven verhogen

De ongeveer 200 miljoen euro die het zou kosten om de studenten te compenseren, moest natuurlijk wel ergens vandaan komen. Pieter Omtzigt, toen nog zelfstandig Kamerlid, kwam met het voorstel om die kosten te dekken door de expatregeling te versoberen.

Op de VVD na stemde de hele Tweede Kamer Kamer in met het voorstel van Omtzigt. Daarnaast werden tijdens dat debat ook andere belastingmaatregelen besproken, die de lasten van het bedrijfsleven zouden verhogen.

Dreigement van ASML

Bijna meteen nadat het voorstel was aangenomen door de Kamer brak er een storm van kritiek los onder grote bedrijven. Het vestigingsklimaat, dus in hoeverre een land aantrekkelijk is voor internationale bedrijven, zou eronder lijden.

Onder anderen topman Peter Wennink van ASML, het grootste techbedrijf van Nederland, roerde zich in de discussie. Hij dreigde dat zijn bedrijf 'voor verdere uitbreiding van onderdelen buiten Nederland zou gaan kijken'. Daar zijn ze flink van geschrokken in politiek Den Haag.

Stemming omgeslagen

Uit een rondgang van EenVandaag blijkt dan ook dat de stemming in de nieuwe Tweede Kamer inmiddels behoorlijk is omgeslagen. Waar ze eerder nog vóór het schrappen van een groot deel van het belastingvoordeel voor expats hadden gestemd, willen BBB en CDA die versobering nu terugdraaien.

Zo lijkt er toch een meerderheid in zicht te komen te komen om de expatregeling zo te houden als die was.

Lessen trekken

Bezuinigen op de expatregeling was bij nader inzien toch niet zo'n goed idee, zegt CDA-fractievoorzitter Henri Bontenbal. "We zaten klem, wilden die studenten helpen, maar deze versobering was echt te grof", vindt hij nu.

Bontenbal vindt dat 'zijn' CDA en de andere partijen hier een les uit moeten trekken. "Dit hadden we niet zo moeten doen. Onder zoveel tijdsdruk zoveel moties behandelen, daarmee berokken je schade. Daar is dit een voorbeeld van."

'Kamer moet werk degelijker doen'

De CDA-leider snapt dan ook de kritiek vanuit het bedrijfsleven op de snelheid waarmee besluiten als die over de expatregeling worden genomen. "We moeten rekening houden met het vestigingsklimaat voor bedrijven." Hij begrijpt 'dat het bedrijfsleven gek wordt van de wispelturigheid van de politiek'.

"Je moet veilig kunnen investeren in een land. We moeten als Kamer ons werk degelijker doen. Langer over dit soort ingrijpende voorstellen nadenken. Het zou goed zijn als we daar een week of misschien wel 2 weken over nadenken."

'Het was een soort circus'

BBB-Tweede Kamerlid Henk Vermeer zegt net als zijn collega Bontenbal ongelukkig te zijn met de gang van zaken tijdens het laatste Kamerdebat voor de verkiezingen. Hij noemt de bewuste avond 'een soort circus waar allerlei voorstellen werden gedaan'. Ook zijn partij stemde toen vóór versobering van de expatregeling, maar denkt daar nu anders over.

"We vonden het een duivels dilemma, we wilden graag iets voor die studenten doen, maar waren eigenlijk tégen het uitkleden van de expatregeling. Er zat te veel druk op die avond. Ik denk dat we dit besluit nu moeten heroverwegen. En vermoed ook dat dit op de formatietafel ligt."

Omtzigt open voor alternatieven

Aan die formatietafel zit ook Omtzigt. Inmiddels is hij niet alleen meer het zelfstandig Kamerlid dat het veelbesproken voorstel indiende, maar ook leider van de nieuwe partij NSC. Hoewel het in het verkiezingsprogramma staat dat de partij de expatregeling wil aanpassen, lijkt hij open te staan voor alternatieven.

Wel blijft Omtzigt erbij dat het belastingvoordeel voor expats in strijd is met het zogeheten gelijkheidsbeginsel. "NSC is bereid te kijken of we dit op een andere manier kunnen inrichten. Maar het blijft zo dat we 30 procent belastingkorting over 5 jaar te veel vinden."

Belangrijke rol voor PVV

Of het besluit om flink te bezuinigingen op de expatregeling inderdaad wordt teruggedraaid, blijft nog even spannend. Naar verwachting komt demissionair staatssecretaris Marnix van Rij van Financiën deze maand nog met een alternatief plan. In dat voorstel worden studenten van de pechgeneratie op een andere manier tegemoetgekomen. De expatregeling zou dan in z'n huidige vorm blijven bestaan.

Het is vervolgens aan de Tweede Kamer om in te stemmen met het nieuwe voorstel van Van Rij. Daarbij is een belangrijke rol weggelegd voor de PVV, die net als NSC en BBB ook aan de formatie zit. Van die partij van Geert Wilders is nog niet bekend of ze het versoberen van de expatregeling ook willen terugdraaien.

D66

In een eerdere versie van dit artikel stond dat D66 ook spijt heeft van de eerdere beslissing, maar de partij geeft nu aan daar nog niet helemaal uit te zijn.