Turkije verdrijft Koerdische strijders uit Noord-Syrië. En dat terwijl de Koerden daar verantwoordelijk zijn voor het bewaken van gevangen IS-strijders. "Als IS'ers op vrije voeten komen, heeft Europa dat aan zichzelf te danken."

De Koerden in Noord-Syrië lijken er alleen voor te staan. De Verenigde Staten trekken zich terug uit het gebied, Turkije valt de Koerdische strijders aan en een stevige, éénduidige reactie van Europa blijft uit. De Koerden zijn belast met het gevangen houden van IS-strijders. Terreurdeskundige Bibi van Ginkel dat hun gevangenschap niet gegarandeerd is.

Abu Graib

Volgens Van Ginkel zijn de gevangenissen nu al kwetsbaar voor ontsnappingen: "Op dit moment gaat de aandacht van de Koerden naar de aanval van het Turkse leger. Ze moeten zichzelf verdedigen. Dat kan dus betekenen dat hun controle op die kampen minder wordt. Die mensen zitten daar niet voor niets. Ze hebben met IS gestreden."

Het zou niet voor het eerst zijn dat dit gebeurt. Van Ginkel: "In 2013 ontsnapte 500 gevangenen, onder andere uit de gevangenis Abu Graib in Irak. Het waren echte Al Qaeda kopstukken, die later zich allemaal bij IS hebben aangesloten. Dat is voor hun een bekend recept. Nu ze in de verdrukking zitten en op zoek zijn om zichzelf opnieuw te reorganiseren is dat echt een enorm risico."

Strafdossiers

Wat Van Ginkel betreft is het altijd een ongelukkige constructie geweest dat de Koerden zo'n lange tijd verantwoordelijk zijn geweest voor de gevangenschap van IS-strijders. Wat haar betreft was het beter geweest als EU-lidstaten en andere West-Europese eerder uitreizigers hadden teruggehaald. "Dat scenario hebben ze rustig voor zich uit geschoven. Het is natuurlijk iets waarvan ze denken dat het niet goed valt bij hun kiezers", zegt de terreurdeskundige.

Van Ginkel vindt dat Europa het initiatief uit handen heeft laten glippen. "Als je pro-actief had gehandeld, mensen begeleid had teruggehaald dan had je ze onmiddellijk bij de grens over kunnen dragen aan het OM. De strafdossiers liggen allemaal kant en klaar. Maar nu heb je de controle niet meer en ga je achter de feiten aanhollen."

Lees ook

Onder de radar

Het is niet uitgesloten dat ontsnapte IS'ers zich opnieuw aansluiten bij IS, denkt Van Ginkel. "Het kan ook dat deze strijders trachten om toch met vluchtelingenstromen om zelf hun weg te vinden naar het westen met alle gevolgen van dien. Dan komen ze onder de radar over de grens."

"We houden liever de verantwoordelijkheid zover mogelijk van ons vandaan, met het idee dat anders onze veiligheid thuis in het geding zou zijn. En het resultaat daarvan is dat die veiligheid, die onveiligheid eigenlijk alleen maar groter wordt dus we hebben het weg proberen te houden maar nu krijgen we het 10 keer zo hard terug dat is vrees ik een scenario waar we rekening mee moeten houden."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.