Een display met rookwaar naast het aanbod van batterijen en geneesmiddelen: dat beeld verdwijnt straks uit Nederlandse drogisterijen. Kruidvat en Trekpleister stoppen met de verkoop van sigaretten. In de ruim 1.100 Nederlandse winkels en 250 Belgische filialen zal er gefaseerd worden gestopt met de verkoop van de tabaksproducten.

De twee winkelketens willen zich volgens topman Gerard van Breen “steeds meer profileren als health-winkels, met een grotere keus in zelfzorgmedicijnen''. Sigaretten passen volgens hem niet meer in het concept van de winkels. Bovendien willen Trekpleister en Kruidvat volgens de directeur “hun verantwoordelijkheid nemen en het gebruik van tabak onder jongeren ontmoedigen.”

Trots

Dat de verkoop desondanks stapsgewijs wordt gestopt, komt volgens Van Breen omdat de winkels meteen worden omgebouwd. “Dat kan niet allemaal in één keer. En omdat dat ook financieel onverantwoord is.'' Aan het einde van 2018 verkoopt twee derde van de winkels geen tabaksproducten meer. Van Breen is naar eigen zeggen trots op deze stap. Hoeveel omzet de twee drogisterijketens voortaan mislopen, wil Van Breen niet zeggen, maar volgens hem scheelt het “toch enkele procenten''.

KWF Kankerbestrijding reageert positief. “We zijn trots dat Kruidvat deze stap zet op het gebied van bescherming van de jeugd tegen de schadelijke gevolgen van tabak.”

Voorlichting

Eind jaren vijftig begon de voorlichting over de schadelijke gevolgen van roken langzaam op gang te komen. Dokter Meinsma waarschuwde in de jaren zestig over roken, maar hij kreeg aanvankelijk weinig steun. Ook artsen zelf liepen niet warm voor Meinsma’s conclusies.

In 1971 kwam daar verandering in, toen vier wetenschappelijke verenigingen van medische specialisten een notitie stuurden aan de toenmalige staatssecretaris van gezondheid. De staatssecretaris stelde een commissie van de gezondheidsraad in die advies moest uitbrengen over beperkende maatregelen. Dat was het begin van het anti-rook beleid in Nederland.

Afschrikwekkende foto

In de loop der jaren is de tabakswet steeds aangescherpt. Vanaf 2016 moet er bijvoorbeeld op elke verpakking –naast een waarschuwing- ook een afschrikwekkende foto staan. Ook mogen er geen misleidende teksten meer worden gebruikt zoals ‘light’ en mogen er geen andere smaken en geuren meer worden toegevoegd. Naast al deze maatregelen is ook de accijns ingezet om tabak flink duurder te maken  en daarmee het gebruik te ontmoedigen.

Het Amerikaanse bedrijf Uber wil vanaf 2026 zelfrijdende taxi's aanbieden in Europa. Het bedrijf werkt nu samen met de Chinese ontwikkelaar Momenta om dit voor elkaar te krijgen. Maar is Nederland daar klaar voor? "Infrastructuur is goed geregeld."

Ruim 180 Surinamers hebben een verblijfsvergunning gekregen die ze na de onafhankelijkheid in 1975 zijn kwijtgeraakt. Maar door strenge eisen zijn er ook afwijzingen. Dat moet anders, vindt gemeente Amsterdam. "Het leidt tot schrijnende situaties."

Naast de verblijfsvergunningen die zijn afgegeven, zijn er nog ongeveer 25 in behandeling. Een van de mensen die nu al succesvol gebruik heeft kunnen maken van de regeling is Jayant Ganesh uit Den Haag. Hij woonde bijna 25 jaar zonder papieren in Nederland, maar krijgt nu een verblijfsvergunning.

'Ik kon die beslissing niet zelf nemen'

"Ik ben er heel erg blij mee, het neemt alle angst en stress weg. Ik hoef niet meer op de straat te lopen en bang te zijn dat ik word opgepakt en uitgezet", vertelt hij. "Het is een opluchting en het geeft ons ook de erkenning die wij verdienen, gezien het feit dat wij ons Nederlandschap nooit hebben afgestaan."

Ganesh was nog een kind toen Suriname onafhankelijk werd. "Ik kon dus niet de beslissing nemen of ik Nederlander wilde blijven of Surinamers wilde worden."

25 jaar ongedocumenteerd

In 2000 komt hij op zijn 29ste naar Nederland, maar papieren krijgt hij niet. "Gelukkig had ik hier een netwerk van familie en vrienden die mij opvingen. Ik heb meerdere keren bij de IND aangeklopt de afgelopen 25 jaar, maar steeds zonder succes."

Nu Ganesh wel een verblijfsvergunning heeft, voelt hij zich weer een vrij mens: "Ik kan nu legaal werk zoeken, ik kan in aanmerking komen voor een huurwoning en het belangrijkste, ik kan nu gewoon over straat lopen zonder dat ik bang ben dat er iets gebeurt."

Eenmalige speciale regeling

Om Surinamers als Ganesh tegemoet te komen, kwam voormalig staatssecretaris Van der Burg afgelopen jaar met een eenmalige, speciale regeling, waar Surinaamse oud-Nederlanders tussen 1 januari en 1 juli van dit jaar gebruik van kunnen maken.

Iedereen die geboren is voor 25 november 1975, de dag dat Suriname onafhankelijk werd, en die kan aantonen dat hij of zij langer dan 10 jaar in Nederland woont, komt in aanmerking voor een verblijfsvergunning.

500 zaken afgewezen

Maar die laatste eis, 10 jaar onafgebroken in Nederland wonen, zorgt er nu voor dat ruim 500 zaken van Surinaamse oud-Nederlanders zijn afgewezen. Zij konden niet bewijzen dat ze meer dan 10 jaar in Nederland woonden.

"Veel mensen vallen hierdoor buiten de boot", merkt wethouder van Amsterdam Rutger Groot Wassink. Zijn gemeente is verantwoordelijk voor de uitvoering van de regeling.

'Historisch onrecht'

Om deze groep mensen toch te helpen, pleit hij voor het verkorten van de eis, van 10 naar 5 jaar: "Zodat meer mensen gebruik kunnen maken van deze regeling."

"We hebben het hier over Nederlanders die ten onrechte niet de Nederlandse status hebben gekregen", gaat de wethouder verder. "Ik vind dat historisch onrecht en dat kunnen we nu rechtzetten."

Schrijnende situaties

Hij voorziet grote problemen voor deze groep als ze ongedocumenteerd blijven. "Het is voor die mensen buitengewoon vervelend en het leidt ook tot schrijnende situaties."

"Ze moeten dan illegaal wonen, illegaal werken en ze hebben geen toegang tot zorg. Het is een buitengewoon ingewikkeld bestaan voor deze mensen", aldus Groot Wassink.