Beschuldigingen van grensoverschrijdend gedrag tegen prinses Laurentien leidden tot boosheid bij slachtoffers van de toeslagenaffaire. Met haar stichting zet ze zich in voor snellere vergoedingen, maar hierdoor zou het best weleens langer kunnen duren.

Minstens acht ambtenaren van het ministerie van Financiën hebben melding gedaan van grensoverschrijdend gedrag door prinses Laurentien, bracht het AD vandaag naar buiten. Ze wordt als oprichter van Stichting (Gelijk)waardig Herstel (SGH) beschuldigd van optreden met de harde hand. Zo zou ze volgens de meldingen geen tegenspraak dulden en mensen uit hebben gescholden.

Kritiek op SGH

Eind 2023 zette prinses Laurentien SGH op voor slachtoffers van de toeslagenaffaire. Daarmee verzon ze een nieuwe methode om sneller tot een schadevergoeding te komen, waarbij gedupeerden op basis van wat ze zelf aangeven een vergoeding krijgen. Dat gaat een stuk sneller dan een vergoeding krijgen op basis van bewijs dat geleverd wordt.

Maar niet iedereen is enthousiast over deze methode. Ambtenaren vragen zich af of de grote bedragen die hieruit komen wel uitlegbaar zijn. Uiteindelijk werd de methode in het voorjaar van dit jaar stopgezet. De wrijving die door deze discussie ontstond, zorgden voor de meldingen van grensoverschrijdend gedrag, volgens het AD.

Juridisch geweld

Advocaat Suzanne Arakelyan, die ouders bij staat in de toeslagenaffaire, neemt het op voor de prinses. "Ik kan me best voorstellen dat Laurentien gefrustreerd is geraakt over de gang van zaken, want dat ben ik ook, iedere dag. En als je echt ziet wat er gebeurt in de praktijk, hoe ouders worden behandeld en hoe het loopt en wat voor juridisch geweld wordt aangedaan, dan kan je daar wel gefrustreerd van raken. Maar ik denk niet dat zij intimiderend is geweest."

Volgens de advocaat vindt het ministerie mensen die het niet met haar eens zijn al snel "agressief of intimiderend." Ze gaat verder: "En als je opkomt voor de belangen van ouders, dan staan die belangen wel eens haaks op de belangen van het ministerie. En dat komt niet altijd heel welgevallig uit en dat vinden ze niet leuk."

'Persoonlijke aanval'

Uit stukken die de advocaat opvroeg bij de Belastingdienst bleek dat er ook over haar klachten waren: "Men vond dat ik intimiderend overkwam en dat mijn toonzetting niet goed zou zijn. Ik vind zelf dat ik opkom voor de belangen van mijn cliënten en dat ik daar best duidelijk over mag zijn. En ik herken me er absoluut niet in dat ik intimiderend ben naar de medewerkers toe."

"Soms lijkt het wel een persoonlijke aanval", merkt Arakelyan op. "Terwijl, het enige wat ik wil is goede rechtsbijstand verlenen. En dat mijn cliënten krijgen waar ze recht op hebben."

Nog lang niet klaar

De afhandeling van de toeslagenaffaire verloopt ondertussen langzaam. "Ik heb zelf van de week mijn zesde zaak afgesloten op kantoor en ik ben er al een paar jaar mee bezig", vertelt de advocaat.

"Ik heb meer dan 500 cliënten die ik bijsta. Dus ja, dat is hoe het er in ieder geval bij mij voor staat. Ik heb geen idee hoeveel jaar dit nog gaat duren. Nee, dat durf ik echt niet te zeggen."

Kinderachtige werkwijze

Arakelyan benadrukt verder dat het geen zin heeft om 'met elkaar een strijd te voeren en elkaar aan te vallen in de media'. Volgens haar is dit gedrag voor niemand die betrokken is bij dit proces voordelig. "Zeker ouders hebben daar niets aan. Dus ik snap gewoon echt niet waarom dit is gebeurd."

"Ik vind het ook gewoon sneu en bestuursorgaan onwaardig dat dit soort dingen worden gelekt, terwijl we met z'n allen andere dingen zouden moeten doen", gaat ze verder. "De manier waarop het ministerie omgaat met haar operatie vind ik soms kinderachtig. En ik vind dat zij veel meer de samenwerking moeten opzoeken, het samen met externe partners moeten oplossen."

Uit een Kamerbrief van asielminister Faber blijkt dat de 'vangst' van de intensieve grenscontroles die sinds december worden uitgevoerd maar weinig verschilt van de minder intensieve grenscontroles die in dezelfde periode een jaar eerder werden gedaan.

Sinds 9 december worden er grenscontroles uitgevoerd aan de binnengrenzen met Duitsland en België. In de eerste 3 maanden heeft de Koninklijke Marechaussee in totaal 41.750 personen gecontroleerd. Daarvan zijn 250 mensen de toegang tot Nederland geweigerd, omdat zij geen geldige reisdocumenten hadden of een gevaar zijn voor de veiligheid.

Asielaanvragen en aanhoudingen

Dit betekent dat er van 9 december 2024 tot en met 9 maart 2025 honderd mensen meer zijn tegengehouden ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder, toen er minder intensieve controles waren. Maar er werden vorig jaar ook minder mensen gecontroleerd: in totaal 38.600.

Dertig tegengehouden mensen hebben de afgelopen maanden aangegeven een asielaanvraag te willen doen in Nederland, zij zijn vervolgens doorverwezen naar het aanmeldcentrum in Ter Apel. Vorig ging het nog om honderd asielzoekers. Er zijn tussen december en maart ook mensen bij de grens aangehouden: negentig in totaal. Maar toen er minder intensieve controles werden uitgevoerd waren het er meer: in dezelfde periode vorig jaar ging het nog om 260 mensen. De arrestaties waren in het kader van mensensmokkel of drugscriminaliteit.

'We zien nauwelijks controles'

Jeroen Diepemaat is burgemeester van de gemeente Losser, die aan Duitsland grenst. Hij spreekt namens collega's in verschillende grensregio's. Die geven allemaal bij hem aan dat ze sterkte twijfels hebben bij de effectiviteit van de geïntensiveerde grenscontroles.

Diepemaat ziet dat er nauwelijks controles worden uitgevoerd. En als ze er wel zijn, leveren ze volgens de Twentse burgemeester weinig op. Op de vraag of hij de afgelopen maanden door de politie is bijgepraat over een 'vangst' bij de controles, blijft hij stil. "Ik heb daar niet direct een geslaagd verhaal bij. Eigenlijk is het beeld heel erg gelijk in al die grensregio's: we zien het nauwelijks."

Grenscontroles symboolpolitiek?

Hij noemt de invoering van de grenscontroles symboolpolitiek. "Die illegale mensenhandel vindt met name aan de Europese buitengrenzen plaats. Dus wat je aan de binnengrenzen pakt, is maar heel weinig, denk ik. Als je gaat controleren, vind je altijd wat. Dat is altijd zo. Maar of het proportioneel is, kun je je echt wel afvragen."

"Volgens mij was de doelstelling van dit kabinet om de instroom van illegale immigratie te beperken. Als het nou zeer hard en onomstotelijk kan aantonen dat dat met deze maatregel is gelukt, dan wil ik best overtuigd raken op dat punt. Maar ik heb daar grote twijfels bij", zegt de burgemeester van Losser tot slot.