De gemeente Tilburg kort flink op de uitgaven van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). De gemeente wil dat deze mensen zelfredzamer worden en dat leidt tot veel klachten. "Koop maar strijkvrije kleding, zeiden ze."

Sinds zijn geboorte heeft de inmiddels 62-jarige Bonne van der Heijden (62) uit Tilburg een halfzijdige verlamming. Zelf lopen lukt daardoor niet. Om die reden maakt hij bij zijn gemeente aanspraak op de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), voor bijvoorbeeld huishoudelijke hulp.

'Niet te volgen'

Maar het aantal uren dat hij die huishoudelijke hulp krijgt, wordt steeds lager, vertelt Van der Heijden. In 2015, toen hij zijn heup brak, werd hij voor het eerst gekort op de Wmo. In plaats van 6 uur huishoudelijke hulp werd nog 3 uur per week vergoed. Hij ging naar de rechter en die stelde hem in het gelijk.

Vorig jaar beoordeelde de gemeente Tilburg Van der Heijdens situatie opnieuw en weer was de conclusie dat hij met minder kon dan 6 uur huishoudelijke hulp per week. Na een telefonisch 'keukentafelgesprek' kreeg hij te horen dat hij genoeg had aan 4,5 uur huishoudelijke hulp. Daarna stelde de baas van de ambtenaar met wie Van der Heijden sprak dit bij naar 3 uur. Dat is voor hem niet te volgen. "Ze gebruiken nu een andere rekenmethode, daardoor zou ik medisch ineens vooruit zijn gegaan", zegt hij vol onbegrip.

124 klachten

Van der Heijden is niet de enige die gekort is op zijn Wmo, ziet sociaal advocaat Jean Louis van Os uit Tilburg. Begin dit jaar stroomden bij hem plotseling klachten binnen van mensen die gekort werden op de Wmo. "Eind april lagen er 124 klachten en ze komen nog steeds. We schrokken er zelf ook van", vertelt hij.

"Ik zag bijvoorbeeld bij een client dat de gemeente aangaf dat hij kleren moest kopen die minder kreuken, 'dan hoeft u niet te strijken', werd er gezegd. Zo konden ze die 25 minuten die staan voor strijken, halveren", zegt hij. De verantwoordelijk wethouder, Marcelle Hendrickx, zegt dat de gemeente zoekt naar een goede balans tussen de budgetten die beschikbaar zijn en de enorme toenemende vraag voor ondersteuning.

Minder zorg vergoed

Sinds vorig jaar gebruikt de gemeente Tilburg het nieuwe beoordelingssysteem, waar Van der Heijden naar verwijst. Een zogenoemd 'normenkader'. Alle 18.000 Tilburgers die van de Wmo gebruikmaken worden vroeg of laat langs die nieuwe meetlat gelegd.

En dan kan het zomaar zijn dat ze minder zorg vergoed krijgen dan voorheen. "Zoals wij het ervaren met een soort afvinklijst", zegt sociaal advocaat Van Os.

Tekort aan mensen

Het lijkt er daarmee op dat de gemeente Tilburg strenger is geworden in haar beoordeling van de hulpvraag van inwoners die gebruik maken van de Wmo. Dat is niet zonder reden, volgens wethouder Hendrickx.

"Er is een tekort aan mensen in de huishoudelijke hulp. We kunnen niet voorzien in de vraag. We moeten dus in gesprek met inwoners over of de hulp die ze krijgen inderdaad essentieel is. Of dat die gemist kan worden. Daarbij kijken we ook of er door de inzet van inwoners zelf minder hulp nodig is. De wethouder wil daarover in gesprek met inwoners.

Netwerk vaker inschakelen

Van der Heijden brengt zijn leven liggend en zittend door. Hij heeft een paar familieleden die regelmatig boodschappen voor hem doen. De gemeente Tilburg spoort hem, en de 18.000 andere inwoners die gebruikmaken van de Wmo aan om hun netwerk vaker in te schakelen. Voor bijvoorbeeld boodschappen maar ook voor huishoudelijke taken. "Ik heb gelukkig nog een netwerk. Hoe moet dat met mensen die dat niet hebben?"

Sociaal advocaat Van Os hoopt dat ambtenaren in het vervolg beter luisteren naar wat mensen nodig hebben. "Ik zou willen dat keukentafelgesprekken ook daadwerkelijk keukentafelgesprekken worden. Dat ze de zaak niet afdoen met een telefoontje", zegt hij.

Opnieuw was er massaal protest op de straten van Istanbul tegen de arrestatie van burgemeester İmamoğlu. Hij zit vast op verdenking van corruptie. "Erdogan heeft de wereld waar hij de wereld hebben wil."

De protesten ontstonden na de arrestatie van de burgemeester van Istanbul, Ekrem İmamoğlu. Hij werd op 19 maart gearresteerd op verdenking van corruptie. Of dat waar is, is onduidelijk. Er zijn inmiddels zo'n 1.100 personen opgepakt, demonstranten maar ook zeker 8 journalisten.

Belangrijke concurrent

İmamoğlu is de voorkeurskandidaat van de Turkse oppositie en een grote politieke bedreiging voor president Erdogan, legt publicist en NRC columniste Aylin Bilic uit. Hij haalde in 2019 in Istanbul zo'n 11 procent meer stemmen dan de AKP-partij. "Na 25 jaar hebben ze Erdogan voor het eerst opzij kunnen zetten in Istanbul."

Erdogan zocht, zeker in het begin, samenwerking met Europa. Maar hij bleek een wolf in schaapskleren, zegt Bilic. "Staatsmedia zijn in handen van hem, veel journalisten zijn op handen van de regering." De publiciste maakt zich zorgen. Ze ziet veel jongeren de straat op gaan maar ook ouderen, ondanks het verbod. "Kennelijk is de behoefte voor het alternatief zo groot."

'Erdogan heeft de wereld waar hij de wereld hebben wil"

Burgemeesters door heel Europa spraken zich uit, maar vanuit Europese leiders is het stil. "De EU heeft Turkije nodig, om bijvoorbeeld vluchtelingen tegen te houden. Hij zei ook dat hij bereid was om misschien troepen te sturen", zegt historicus Tayfun Balcik, journalist bij De Kanttekening. "Erdogan heeft de wereld waar hij de wereld hebben wil"

Dat Erdogan steun intrekt als hem iets niet zint, zagen we volgens hem ook al in het verleden. "Hij dreigde de poorten weer te openen en toen heeft de EU toch nog ingestemd met miljarden steun aan het Erdogan-regime." Daarnaast treft hij Amerika aan zijn zijde, vanwege de rol in Syrië. "Het is het enige land dat ook een opening heeft richting Rusland en Oekraïne, waar hij wél voorstander is van Oekraïne."

Grootste opponent uitschakelen

Turkije staat op een kantelpunt, stelt publicist Bilic. "Wat Erdogan zou kunnen doen is een grondwetswijziging, waarmee hij zijn eigen termijn opnieuw zou kunnen verlengen." Erdogan zit eigenlijk in zijn laatste termijn, nieuwe verkiezingen zijn pas in 2028.

"Ik denk dat hij die macht niet zal opgeven en dit nu gebruikt om zijn grootste opponent uit te schakelen", denkt ook Balcik. Of de protesten aanhouden? "Dat hangt echt af van de studentenprotesten en in hoeverre mensen in Turkije echt bereid zijn om de straten op te gaan", zegt de historicus. Maar je uitspreken is niet vanzelfsprekend. "Mensen die hun mond open trekken, kunnen opgepakt worden."

De wolf is terug in Nederland en daarmee ook de felle discussie eromheen: mogen we hem afschieten of niet? Morgen komt er een debat in de Tweede Kamer, want niet alle partijen zijn het met elkaar eens. Het roofdier verdeelt de politiek én de samenleving.