meer NPO start

TikTok verbieden om beïnvloeding vanuit China tegen te gaan? Dat is niet de oplossing, zeggen experts

TikTok verbieden om beïnvloeding vanuit China tegen te gaan? Dat is niet de oplossing, zeggen experts
De app van TikTok op een mobiele telefoon
Bron: ANP

Het Chinese bedrijf TikTok moet worden verkocht of verboden, dat wil de Amerikaanse Senaat. Angst voor politieke beïnvloeding en voor wat er gebeurt met de data van Amerikaanse gebruikers zijn hiervoor de aanleiding. Experts zijn kritisch op een verbod.

De Nederlandse TikTok-expert Joey Scheufler heeft grote twijfels bij een dergelijk verbod van het social media-platform. "Het helpt niet, want als TikTok weg is, zal er iets anders komen."

Beijing aan de knoppen?

Een van de argumenten om TikTok te verbieden is dat de Chinese overheid via het platform invloed uitoefent op de gebruikers of de publieke opinie. Maar kan dat? Rogier Cremers, China-expert aan de Universiteit Leiden: "Je zou zomaar een scenario kunnen bedenken waar iemand in Beijing naar de eigenaar van TikTok gaat en zegt: 'Wij willen dat jullie de duim op het algoritme zetten." Daarmee kan 'pro-Chinese' content hoger in het algoritme belanden dan kritische content, geeft hij als voorbeeld.

Maar politieke beïnvloeding door TikTok is volgens hem moeilijk te bewijzen, want dan moet je bewijzen dat iets niet gebeurd is. Toch wees een onderzoek van de Amerikaanse Rutgers University eerder wel in die richting. De onderzoekers ontdekten namelijk dat TikTok in vergelijking met andere social media minder berichten toont over onderwerpen die gevoelig liggen in China, zoals de positie van de Oeigoeren.

Bekijk ook

Zorgen om gebruikersgegevens

Een ander argument dat voorstanders van een verbod noemen, is de bescherming van gebruikersgegevens. Naar schatting 170 miljoen Amerikanen maken gebruik van de app. En ook in Nederland is TikTok bij veel mensen onderdeel van hun digitale leven: bijna 6 miljoen landgenoten zitten op het platform. Wat gebeurt er met hun data?

"TikTok heeft zelf heel duidelijk gezegd dat ze geen gegevens naar China exporteren. Maar toch blijkt uit rapporten dat TikTok-gegevens wél toegankelijk zijn voor de Chinese overheid", zegt Cremers. "En dat er daadwerkelijk vanuit China toegang werd gezocht tot de gegevens van journalisten die kritisch schreven over TikTok. Dat laatste is natuurlijk zorgelijk maar kwam dan wel weer via TikTok naar buiten."

'Wetten belangrijker dan verbod'

Zowel Scheufler als Cremers wijzen erop dat er in Europa juridische regels gelden, waarin de grondrechten van gebruikers worden beschermd en verspreiding van desinformatie aan banden wordt gelegd. Volgens beide experts werkt dat veel beter dan een verbod.

"We hebben in Europa wetgeving die dit regelt, en daarbij is veel meer gedacht vanuit wat we zelf willen in plaats van de China-dreiging als uitgangspunt te nemen", zegt China-deskundige Cremers. "Wetten en regels van hoge kwaliteit maken is belangrijker dan een verbod uitvaardigen."

Bekijk ook

Impact op China

Toch zetten de Amerikanen nu de stap richting een gedwongen verkoop of zelfs een verbod van TikTok. En dat heeft impact in China, zegt Cremers. "In China denkt men eindelijk mee te doen met big tech, maar dan wordt eerst Huawei van de Westerse markt gegooid en nu de verkoop van het Chinese TikTok afgedwongen door Amerika", legt hij uit. Dat heeft volgens hem best een symbolische waarde.

"Tegelijkertijd moet je ook bedenken dat een westers bedrijf nooit zo'n positie op de Chinese markt zou kunnen hebben als TikTok heeft in de VS."

'We moeten juist aanwezig zijn'

Volgens TikTok-expert Scheufler kunnen regeringen beter aanvaarden dat TikTok en andere social media-platforms er nu eenmaal zijn en moeten ze zorgen dat er goede content op te vinden is. "Als regeringen bang zijn dat social media de democratie bedreigen, dan moet je niet verbieden maar zorgen dat de goede, gecheckte informatie ook beschikbaar is op deze platformen."

"Politici en traditionele nieuwsorganisaties moeten TikTok serieus nemen en daar aanwezig zijn", benadrukt hij tot slot. "Dat gebeurt in Nederland nog veel minder dan bijvoorbeeld in Duitsland."

TikTok verbieden om beïnvloeding vanuit China tegen te gaan? Dat is niet de oplossing, zeggen experts

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Nederlandse hulpverleners staan klaar voor Myanmar na aardbeving: 'Alle politieke lijntjes vervallen'

Hulpverleners zijn hard bezig overlevenden te redden in Myanmar na de aardbeving. Ook een Nederlands team met reddingshonden staat klaar om het land, dat midden in een burgeroorlog zit, te helpen. "Ter plaatsen zullen we zien met wie we gaan samenwerken."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom de testlancering van Duitse start-up Isar Aerospace belangrijk is voor Europa

Waarom de testlancering van Duitse start-up Isar Aerospace belangrijk is voor Europa
Ter illustratie: testlancering van een raket in Noorwegen (2023)
Bron: AFP

De eerste raket van de Duitse start-up Isar Aerospace wordt morgen in het noorden van Noorwegen gelanceerd. Als deze slaagt, is het de eerste keer dat een raket vanuit West-Europa in een baan om de aarde wordt geschoten. "Dit is belangrijk voor Europa."

Isar Aerospace is een van de eerste Europese commerciële bedrijven die zich bezighoudt met het bouwen van raketten, vertelt deputy director van het Netherlands Space Office (NSO), Joost Carpay. Europa loopt, vergeleken met Amerika, achter op dit gebied. "Maar nu lijkt er een gat in de markt te zijn waarin een paar commerciële bedrijven springen."

'Mooie ontwikkeling'

"Dit zijn mooie ontwikkelingen voor Europa", benadrukt Carpay. Volgens hem is het belangrijk dat we vanaf ons eigen grondgebied kunnen lanceren. Hij vindt het daarom goed dat het commerciële bedrijf Isar Aerospace, dat de intentie heeft om de Europese concurrent van het Amerikaanse SpaceX te worden, een risico neemt.

"Je ziet dat er op het moment minstens vier bedrijven bezig zijn met het ontwikkelen van raketten", vertelt hij. "En daar wordt dus ook in geïnvesteerd, soms door overheden maar dan zonder de ontwikkeling te sturen. Dus alleen met financiering." Ook zijn er private investeerders die steeds meer interesse tonen. En als de testlancering morgen succesvol blijkt, zal die belangstelling alleen maar groter worden, voorspelt Carpay.

Bekijk ook

Onafhankelijkheid voor Europa

Deze nieuwe ontwikkelingen zijn van groot belang voor Europa. Het is volgens de deputy director belangrijk om onafhankelijk te zijn, van wie dan ook: "Ruimtevaart is strategisch van groot belang. We willen zelf kunnen bepalen welke satellieten we wanneer waarnaartoe lanceren en dat moeten we in eigen hand hebben."

"Dit bedrijf ziet dus een markt naast SpaceX, ook omdat zij een kleine raket hebben. Die heeft SpaceX niet. Dus het is ook een kwestie van marktkansen zien."

Meer raketten en lanceerbases

Maar wat moet er eigenlijk nog gebeuren voordat we op grote schaal dit soort raketten kunnen lanceren, zodat we écht kunnen concurreren met SpaceX van Elon Musk? "Het belangrijkste is het ontwikkelen van de raketten en een lanceerbasis", antwoordt Carpay.

Hij vertelt dat in het ontwikkelen van zulke bases al grote stappen worden gezet. "Er zijn al een aantal in Europa die voor de wat kleinere raketten geschikt zijn. En onze Spaceport in Frans Guiana wordt ook voor die kleinere raketten klaargemaakt." Het is op dit moment een kwestie van de ontwikkelingen blijven stimuleren, stelt hij.

Bekijk ook

'Het blijft een uitdaging'

Maar wat als het morgen dan toch misgaat? "Het blijft een uitdaging", antwoordt Carpay. "Maar ik denk ook dat het bedrijf daar zelf rekening mee houdt. Het blijft altijd een risico, zeker omdat de raket nog nooit gevlogen heeft."

Wel is hij ervan overtuigd dat Isar Aerospace het proces grondig heeft aangepakt. En mocht het toch fout gaan, dan is het een goede les. "Dat betekent alleen maar dat de kans dat het de volgende keer goed gaat, groter is."

Lancering over 1 à 2 jaar

Gaat de testlancering morgen wel goed, dan komt een echte lancering sneller dan gedacht om de hoek kijken, denkt Carpay. "Ik zag dat ze hun eerste lanceringen in 2028 verkocht hebben. Maar als het morgen goed blijkt te gaan dan weet ik zeker dat we al eerder kunnen zeggen dat hij klaar is voor ontwikkeling."

"Dus laten we zeggen, dan verwacht ik dat binnen 1 of 2 jaar echt ook de markt het vertrouwen heeft in de raket om lanceringen in te kopen."

Bekijk ook

Sneller en wendbaarder dan ESA

Ook de European Space Agency (ESA), de Europese variant van de NASA, is al 10 jaar bezig met de bouw van raketten. Waarom duurt het daar veel langer dan wanneer een commercieel bedrijf een poging waagt?

"Die bedrijven zijn vaak wat sneller en wendbaarder dan de ESA", weet de deputy director. "Bij de ESA moeten 23 lidstaten beslissingen nemen."

Kleine raket

Maar ook het gewicht dat de raket van Isar Aerospace heeft, maakt het makkelijker voor het bedrijf om snel een raket te bouwen. "Het is een kleine die precies onder de gewichtsklasse zit van de raketten die ESA heeft ontwikkeld. Dus hij is speciaal voor de wat kleinere satellieten", legt Carpay uit.

"Normaal lanceren we met één raket een heleboel tegelijk. Maar met een kleinere raket gaat het met één of twee tegelijk." Ook hoeven de kleinere satellieten van de Duitse start-up niet te wachten tot ze met een grotere raket mee kunnen, vertelt de expert. "En dat maakt het heel interessant."

Waarom de testlancering van Duitse start-up Isar Aerospace belangrijk is voor Europa

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant