Het medicijn Ozempic is al maanden een hype op TikTok. Het is zo gewild dat er zelfs tekorten zijn ontstaan. Kim Kardashian zegt met het middel 7 kilo in 3 weken te zijn afgevallen, maar internist Liesbeth van Rossum van het Erasmus MC maakt zich zorgen.

Je kon de afgelopen maanden TikTok niet openen of je zag de hashtag #MyOzempicJourney langskomen met filmpjes van mensen die zeggen met het diabetesmedicijn kilo's te zijn kwijtgeraakt. Inderdaad, met een geneesmiddel. Het is dan ook alleen op doktersvoorschrift te krijgen.

'Echt bedoeld voor diabetespatiënten'

En dat moet ook zo blijven, vindt arts Liesbeth van Rossum: "Het is alleen op doktersadvies te krijgen vanwege de risico's." Als internist-endocrinoloog bij het Erasmus MC in Rotterdam is ze gespecialiseerd in obesitas en de onderliggende oorzaken daarvan, zoals stress.

Ozempic is een merknaam voor semaglutide. Het is ontwikkeld door de Deense farmaceut Novo Nordisk om diabetes te behandelen. Via injecties reguleert het namelijk de hoeveelheid insuline in het bloed. "Dit middel is echt bedoeld voor patiënten met diabetes type 2, om de insulinewerking te bevorderen", benadrukt de internist.

Medicijn niet zomaar voorgeschreven

Dat het medicijn zo populair op TikTok is, komt door een van de bijwerkingen: mensen verliezen gewicht door het gebruik. Wie goed zoekt op internet kan via omwegen 'gewoon' aan Ozempic komen. Iets dat echt niet zou moeten kunnen, zegt Van Rossum. "Dat is echt geen goede zaak. Het is niet voor niks op doktersrecept te krijgen."

Er moet sprake zijn van ernstig overgewicht om daar medicijnen voor te krijgen, legt de obesitas-expert uit. "En dan nog krijg je het medicijn niet zomaar. Er wordt altijd eerst een leefstijlinterventie gedaan. Pas als dat onvoldoende effect heeft komen dit soort middelen in beeld. En daar heb je echt een medische indicatie voor nodig."

Bekijk ook

Ook in Nederland leveringsproblemen

Doordat mensen die geen diabetespatiënt zijn maar gewoon willen afvallen het middel hebben ontdekt, is de vraag naar Ozempic ineens flink toegenomen. Hierdoor zijn er leveringsproblemen ontstaan, ook in Nederland.

Een medewerker van de Nederlandse tak van Novo Nordisk liet eerder aan modetijdschrift Elle weten dat ze bij de fabrikant zijn overvallen door de plotselinge grote vraag. De medewerker bevestigde ook dat Kim Kardashian de verkoop van Ozempic mogelijk heeft aangejaagd.

'Trend naar graatmager is zorgelijk'

Kardashian lijkt het toonbeeld van online hypes die soms nog sneller dan het weer lijken te veranderen. Nog niet zo lang geleden waren, mede door influencers, juist bilimplantaten populair om grote ronde billen te krijgen. Nu wordt afvallen dus weer gepromoot. Van Rossum kijkt 'met enige zorg' naar deze trend.

"Ik vind het heel zorgelijk dat iedereen dit middel kent, want het is voor diabetes type 2-patiënten en in een hogere dosis voor mensen met obesitas." Dat is een hele andere situatie, benadrukt de arts. "Dat met name vrouwen weer graatmager willen zijn, is echt niet oké. Je hebt een bepaalde gradatie vet nodig om gezond te zijn. Te veel vet is niet goed, maar te weinig ook niet."

Bekijk ook

Ozempic geeft veel bijwerkingen

De bijwerkingen van het medicijn zijn ook niet mals, waarschuwt de internist. Het middel geeft in het begin namelijk veel bijwerkingen in de maag en darmen, legt ze uit. Iets dat bij diabetespatiënten en mensen met obesitas volgens haar goed wordt gemonitord door artsen. Iets wat bij particulier gebruikt natuurlijk niet gebeurt.

"Meestal nemen de bijwerking na een tijdje weer af, maar het is echt bedoelt om een ziekte te behandelen", zegt Van Rossum. "Mensen die een paar pondjes willen afvallen om in een kerstjurk te passen, daar is het echt niet voor bedoeld. Daar wil je ook echt geen risico's voor lopen."

Overgewicht of obesitas?

Er wordt gesproken van overgewicht bij een Body Mass Index (BMI) van 25 of hoger. Obesitas (ernstig overgewicht) heb je vanaf een BMI van 30 of hoger. "Mensen die echt obesitas hebben er iets aan willen doen, moeten contact opnemen met de huisarts of de behandelend specialist", zegt de internist.

"En met licht overgewicht kun je er heel goed uitkomen met een gezonde levensstijl", drukt ze mensen die willen afvallen op het hart. "Dat is dus heel wat anders dan even een medicijn nemen, dat veel te zwaar is voor wat je wil behandelen."

Liesbeth van Rossum in EenVandaag op NPO Radio 1 over de gevaren van Ozempic

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.