Tientallen klachten van werknemers die toch naar kantoor moeten van hun baas, vakbond FNV pleit voor 'thuiswerkrecht'

Van de werknemers die thuis kunnen werken, wordt 27 procent tóch gevraagd naar kantoor te komen. Dat blijkt uit onderzoek van vakbond CNV. De vraag is nu of thuiswerken verplicht moet worden.

Wat vice-voorzitter Kitty Jong van vakbond FNV betreft gaat een verplichting te ver, "maar ik doe een dringend beroep op werkgevers om hun personeel thuis te laten werken."

Thuiswerkrecht

Net als CNV kreeg FNV de afgelopen tijd tientallen klachten van werknemers die wel thuis willen en kunnen werken, maar dat niet mogen van hun werkgever. "We kregen meldingen als: 'mijn werkgever gelooft niet in thuiswerken' en mensen vertelden ons dat er gedreigd werd met contractbeëindiging als ze niet naar kantoor kwamen."

FNV denkt dat die tientallen klachten slechts het topje van de ijsberg zijn. Veel mensen durven niet te melden, zegt De Jong. "We pleiten daarom voor een 'thuiswerkrecht', zodat werknemers die het niet veilig vinden op hun werplek en prima thuis aan de slag kunnen, zich daarop kunnen beroepen."

Evenveel verkeer als in 2019

Het kabinet roept al sinds de eerste lockdown in maart 2020 op om zoveel mogelijk thuis te werken. In het begin werd dat strikt opgevolgd. Denk aan de beelden van lege straten en snelwegen van het voorjaar. Dat is nu heel anders.

Het Nationaal Dataportaal Wegverkeer (NDW) monitort het verkeer op de weg en ziet dat na een daling in de eerste twee kwartalen van 2020 van 15 en 35 procent, het verkeer in het derde kwartaal alweer bijna op hetzelfde niveau zit als in 2019.

Niet verplichten

Hoewel het kabinet mensen dringend kan oproepen om niet naar kantoor te gaan, kan ze het niet verplichten", vertelt stelt hoogleraar arbeidsrecht Evert Verhulp. "Werkgevers mogen zelf bepalen hoe ze het werk inrichten. En als je goed kunt onderbouwen waarom het nodig is dat je personeel op kantoor werkt, sta je in je recht."

Arbeidseconoom Ton Wilthagen beaamt dat. Hij wijst ook op de handhaving. "Als je dit verplicht, zul je ook moeten handhaven. Hoe ga je dat doen? Daarvoor beschikt de Arbeidsinspectie niet over voldoende mensen en middelen." Wilthagen wijst ook op een praktisch probleem: "Als je dit per se wettelijk wil vastleggen, dan kost dat tijd. Dat is een tijdrovend en ingewikkeld proces."

Werkgever sturend

Dat het ons in maart wel lukte om massaal thuis te werken en nu minder verrast Wilthagen niet. "Werkgevers willen hun personeel weer zien en het personeel is het beu om thuis te zitten. De interactie levert meer creativiteit en energie op en komt het werk ten goede. De lockdown duurt gewoon lang."

Want niet alleen werkgevers vragen hun personeel soms naar kantoor te komen, werknemers gaan vaak ook uit eigen beweging. Even weg van de eeuwige keukentafel met thuis lerende kinderen. "Maar ook daar moet de werkgever sturend in zijn", vindt FNV-voorzitter Jong. "Als een werknemer naar kantoor wil, dan moet hij of zij eerst de noodzaak aantonen. De werkgever is eindverantwoordelijk en geeft wel of geen toestemming."

Een uitzondering wil de werknemersbond voor mensen met een klein huis en mensen met kleine kinderen. "Voor hen zou er wel de mogelijkheid moeten zijn om af en toe op kantoor te kunnen werken. Maar ik roep het kabinet op om bij de volgende persconferentie de werkgevers aan te spreken op de noodzaak van thuiswerken."