Het aantal bestuurders in Nederland dat herhaaldelijk boetes krijgt, is een hardnekkig probleem, zeggen experts. Maar wat is de oplossing? "Niet alleen rijontzegging. Je moet de pakkans verhogen."

Ruim 30.000 mensen krijgen jaarlijks meer dan tien verkeersboetes, blijkt uit onderzoek van BNR. Slachtofferhulp wil dat deze 'verkeershufters' worden aangepakt.

Net zo gevaarlijk als dronken rijders

Volgens Dr. Ragnhild Davidse van het Instituut voor Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid zijn mensen die meer overtredingen hebben in het verkeer, ook vaker betrokken bij ongevallen. "Mensen die negen keer of vaker een overtreding hebben begaan, dat is een half procent van alle verkeersdeelnemers, zorgen voor zes procent van de verkeersongevallen. Het zijn geen dronken rijders, maar net zo gevaarlijk."

Toch raken deze mensen hun rijbewijs niet kwijt, legt Davidse uit. "De boetes zijn op kenteken gemaakt, dus je weet niet zeker wie er in zit. De kans is groot dat het dezelfde persoon is, maar het is lastig om iemand daarvoor verantwoordelijk te stellen. De eigenaar van de auto krijgt de boete."

Gedragsverandering

Op de manier waarop het nu is geregeld in Nederland, is het lastig om iets te doen aan die tienduizenden bestuurders met meer dan tien verkeersboetes, denkt Davidse. "Als je kunt bekeuren op degene die het gedrag heeft gedaan, zou je daar betere maatregelen op kunnen nemen."

"Niet alleen een rijontzegging", vervolgt ze. "Want als iemand niet het gevoel heeft dat de pakkans groot is, gaat hij ook zonder rijbewijs rijden. Je zou echt een combinatie van maatregelen moeten hebben. Waaronder rehabilitatieprogramma's, waarbij er ook echt therapeutische behandeling aan te pas komt. Je gaat dan echt het gedrag van die persoon proberen te veranderen."

Bekijk ook

Aanhouden op straat

Verkeerspsycholoog Matthijs Dicke-Ogenia denkt dat de aanhouding op straat daar ook bij helpt. "Het gesprek met de politieagent heeft gedragskundig een veel sterker effect dan een boete die je zes weken later op de mat krijgt." Als iemand voor de rechter komt moet er volgens Dicke-Ogenia ook een flinke straf uitkomen, anders heeft het geen effect op de lange termijn.

"Het is een heel hardnekkig probleem, want mensen overschatten hun eigen vaardigheden. Ze denken: ik kan wel hard rijden, ik kan het beter dan een ander. Maar ze onderschatten wat de rest van het verkeer daarmee doet. Het verkeer lijkt heel makkelijk, maar het kan snel omslaan naar iets dat heel gevaarlijk wordt."

Pakkans moet hoger

De verkeerspsycholoog gaat ook een stap verder dan gedragsverandering en vindt dat mensen bij herhaalde overtredingen misschien uitgesloten moeten worden van het verkeer. "Het verkeer is een sociaal systeem. Dat kan alleen maar goed werken op het moment dat iedereen zich aan de afspraken houdt. Mensen kunnen overlijden als je dat niet doet, dus dat is vrij ernstig."

Dicke-Ogenia benadrukt dat het lastig is om de wet daarop aan te passen. "Daarom gaan we ook liever naar maatregelen kijken die direct effect kunnen hebben. In Duitsland kan je punten krijgen bij bepaalde overtredingen en al vrij snel een rijontzegging krijgen. Ik denk dat wij ook best wel wat strenger mogen zijn. Hoge boetes en laten merken dat ze gecontroleerd worden en dat de de pakkans vrij hoog is." Davidse sluit zich daarbij aan. "De pakkans is een heel belangrijk punt, wil het geloofwaardig zijn en willen mensen zich ernaar gaan gedragen. Dat moet beter."

30.000 verkeershufters in Nederland, wat zijn de oplossingen?

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.