Gehaat en geliefd, bewonderd en verguisd. Neelie Kroes is een van de machtigste vrouwen van Nederland. Veelbesproken, omstreden en kleurrijk: reden voor theatergroep Suburbia om met een toneelstuk over haar leven te komen. Vanavond is de première met actrice Carine Crutzen als Neelie.

Pikant detail: Neelie zelf heeft niet meegewerkt aan de totstandkoming en gaat de show ook niet zien. Er is geen contact met haar geweest.

Steely Neelie

De voorstelling gaat over het icoon en rolmodel Neelie, de vrouw die door alle glazen plafonds heen brak. Onze eigen IJzeren Dame met een zucht naar macht, tevens moeder en echtgenote, die na vele politieke en persoonlijke verwikkelingen uiteindelijk een van de machtigste vrouwen van Europa wordt. Er zijn al vele namen voor haar gebruikt: Plankgas, Teflon en Steely Neelie… allemaal typeringen die verwijzen naar haar doelgericht en dominant karakter.

Naast Neelie Kroes passeren ook andere politieke coryfeeën de revue zoals Ruud Lubbers, Bram Peper en Pim Fortuyn. Regisseuse Julia Bless en scenario-schrijver Léon van der Sanden hebben grondig research gedaan. Ze hebben gebruikgemaakt van publicaties in de roddelbladen, er zijn gesprekken gevoerd met o.a. Bram Peper en de oud directeur van Nijenrode en er verschenen twee biografieën over haar.

Biografieën

Een van die biografieën was vernietigend. In 2011 verscheen Neelie Kroes. Hoe een Rotterdams meisje de machtigste vrouw van Europa werd, geschreven door Stan de Jong en Koen Voskuil. In hun ogen is ze een machtsbeluste vrouw, immoreel, waaraan allerlei frauduleuze affaires kleven. Ze misbruikt haar machtige echtgenoten. Als ze niets meer aan hen heeft, dan dropt ze hen.

De latere biografie van Alies Pegtel  Brave meisjes schrijven zelden geschiedenis is daarentegen veel positiever, een soort eerbetoon. Daar heeft Neelie dan ook aan meegewerkt. Alies schetst het beeld van de powerwoman, een rolmodel voor velen. Neelie heeft alleen maar goede intenties, de affaires hebben een reden.

Tranen

Een andere belangrijke informatiebron was Frénk van der Linden. De doorgaans gepantserde Neelie heeft verschillende keren in interviews met hem haar gevoelige kant getoond. In zijn nieuwe boek Onder Hollandse helden, kijken Neelie en Van der Linden beide terug op die 3 interviews. De allereerste keer was hij een jonge vlerkerige journalist, zij een geharnaste politica. Dat was begin jaren 80. Het meeste recente interview was voor Vogue, in 2012 te Brussel, een intiem gesprek over liefde, emancipatie en erotiek. Neelie: “Nou, ik kan u vertellen: tranen hebben geen invloed op mij. In ieder geval niet op het werk.” Ze vertelde Frénk in Vogue dat ze in wezen heel verlegen is, huiselijk en introvert, dat gecamoufleerd moet worden in het openbare leven. Wanneer ze voor het laatst gehuild heeft kan ze zich niet herinneren.

Over het beëindigen van haar relatie met Bram Peper onthult ze Frénk van der Linden in het televisieprogramma 30 hoog: “Ik was niet meer vrolijk, niet meer energiek. Om niet zelf het loodje te leggen moest ik voor mezelf kiezen.”

Wie is ze?

Regisseuse Julia Bless wil geen stelling nemen. “Beide biografen zullen wel gedeeltelijk gelijk hebben. De waarheid ligt ergens in het midden. Wij  willen met de voorstelling een bijdrage leveren aan de actuele discussie over het tekort aan vrouwen op machtige posities. Waarom bereiken zo weinig vrouwen de top? Hoe is het Neelie Kroes gelukt de top te bereiken in een mannenbolwerk? Hoe combineert zij werk en privé? Is Neelie een inspirerend rolmodel voor Nederlandse vrouwen van nu?”

Allerlei facetten komen hiervoor aan bod in de voorstelling: Neelie’s affaire met oud-directeur van Fokker, Frans Swarttouw; haar bezoeken aan een astroloog en haar society-leven. Julia Bless: “Haar motto is dat ze in het hier en nu leeft, ze reflecteert niet, kijkt nooit terug, een super rationele vrouw, maar ook een vulkaan, gepassioneerd.”

Scenario-schrijver Leon van der Sande: “Neelie Kroes als onderwerp drong zich vanzelf op. Dat komt gedeeltelijk door mijn persoonlijke interesse in het politiek bedrijf: mijn vader kwam in 1971 voor het CDA in de Tweede Kamer, gelijk met Neelie. Maar mijn interesse komt vooral door haar bijzondere, en ook dramatische levenswandel. Je mond valt open als je al die crises waarin zij belandde de revue laat passeren, en je realiseert je hoe ze daar telkens toch weer bovenop kwam.”

Nederlandse kersentelers maken zich zorgen om hun oogst dit jaar. Ze zijn bang dat die ten onder gaat aan de 'suzuki-fruitvlieg'. De oogst is volgens de telers nog te redden, maar dan moet het gewilde bestrijdingsmiddel wel op tijd goedgekeurd worden.

De kersentelers wachten op een verlossend bericht van landbouwminister Femke Wiersma. Zij moet bepalen of gebruik van het bestrijdingsmiddel Tracer dit jaar wordt toegestaan, En dat wordt nog spannend, want toenmalig minister Piet Adema zei vorig jaar dat het toen de laatste keer was dat een uitzondering gemaakt werd voor het bestrijdingsmiddel.

Al 10 jaar uitzondering

Het bestrijdingsmiddel Tracer is namelijk nog altijd niet goedgekeurd door het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb). Die instantie beoordeelt of een bestrijdingsmiddel gebruikt mag worden.

Zolang het Ctgb zijn oordeel nog niet heeft gegeven, kan de verantwoordelijk minister een vrijstelling voor gebruik geven. En dat gebeurt in dit geval al 10 jaar op rij.

Perfect jaar voor kersen

Kersenteler Arie Hakkert uit de Betuwe vertelt dat het tot nog toe een perfect jaar is voor de kersenteelt: "We hebben prachtig weer gehad in de bloeiperiode. Weinig nattigheid en de temperatuur was goed. Dus we verwachten een goede oogst dit jaar."

Volgens Arie is de ideale temperatuur voor de kers tussen de 20 en 25 graden. De kersen hangen er nu nog groen bij, maar uiteindelijk krijgen ze de bekende rode kleur. "We hopen half juni te beginnen met oogsten. De kersen zullen waarschijnlijk begin juni een gele kleur krijgen en gaan dan over naar rood."

Suzuki-fruitvlieg

Maar ondanks dat het zo'n goed jaar is voor de kers, is Arie bang voor zijn oogst. De Nederlandse kers heeft er sinds een jaar of 10 namelijk een nieuwe vijand bij: de suzuki-fruitvlieg. Een beestje dat oorspronkelijk afkomstig is uit Zuidoost-Azië en in 2008 voor het eerst werd opgemerkt in Europa.

Vooral kersentelers hebben last van de fruitvlieg. "Deze fruitvlieg kan door de schil van het fruit kruipen en legt daar eitjes onder. Daar komen larven uit die de vrucht van binnenuit opeten. Vervolgens gaat de vrucht rotten en is die onverkoopbaar", legt onderzoeker Herman Helsen uit.

Net niet voldoende

Kersenteler Arie gebruikt nu een speciaal net om de fruitvliegjes buiten te houden: "Het is een heel fijnmazig net waar in principe geen vliegjes doorheen kan komen. Het hele veld moet ermee worden ingepakt."

Maar alleen een net is niet voldoende, vertelt hij: "De suzuki-fruitvlieg is zo klein dat het 'm toch lukt om ergens binnen te komen. Bovendien moeten we nog steeds zelf bij de kersen kunnen. Dus als het net omhoog gaat of waait, gaat de fruitvlieg ook naar binnen."

Wesp tegen vlieg

In een lab van de Wageningen University & Research (WUR) wordt daarom gewerkt aan een andere oplossing, namelijk de sluipwesp. Dat is een natuurlijke vijand van de suzuki-fruitvlieg, vertelt onderzoeker Helsen. "De sluipwesp legt haar eieren in de larven van de suzuki-fruitvlieg en kan zo de enorme toename verminderen."

Toch is de sluipwesp vooralsnog geen vervanging voor het bestrijdingsmiddel. "We hebben er nu enkele honderden, daar kunnen we de oogst niet mee redden", zegt Helsen. En dus wacht kersenteler Arie in spanning af op het besluit van Landbouwminister Wiersma. "Als we het middel niet meer krijgen, dan is het einde kersenteelt. Het is echt twee voor twaalf."