tv LIVE
meer NPO start

Stilstand dreigt in Zwammerdam als politiek belangrijk beleid op 'pauze' zet: 'Alle landelijke problemen spelen zich hier in postzegelformaat af'

Stilstand dreigt in Zwammerdam als politiek belangrijk beleid op 'pauze' zet: 'Alle landelijke problemen spelen zich hier in postzegelformaat af'
Jeron Groeneveld heeft jarenlang gezocht naar een huis in Zwammerdam
Bron: EenVandaag

Jongeren trekken weg door een tekort aan huizen en boeren maken zich zorgen over de toekomst. In Zwammerdam zijn landelijke problemen dagelijks zichtbaar. "We staan op de rand van de afgrond."

Gaat Nederland op slot nu we geregeerd worden door een demissionair kabinet? In de komende weken stemmen de leden van de Eerste en Tweede Kamer over onderwerpen die controversieel verklaard worden. Over deze onderwerpen mag het kabinet geen besluiten meer nemen. Zo dreigen de spreidingswet, stikstofplannen en woningbouwplannen in de koelkast gezet te worden tot er een nieuw kabinet is. Voor Zwammerdam, een dorp met zo'n 2.000 inwoners in het Groene Hart, zou dit problematisch zijn.

Nog langer wachten

Karien ter Meer en Jozef Kindt trekken namens de Belangenvereniging Zwammerdam al jaren aan de bel over de problemen in het dorp. Een van de grootste problemen is de woningnood. "Er zijn veel jonge gezinnen die hier eigenlijk willen wonen, maar zij trekken toch weg omdat er geen woningen zijn", vertelt Karien.

Volgens Karien zou het controversieel verklaren van de woningbouwplannen van Hugo de Jonge de problemen in Zwammerdam vergroten. "Door de val van het kabinet wordt de besluitvorming over woningbouw nog verder uitgesteld", vertelt ze. "Dat betekent dus nog langer wachten."

Geforceerd het dorp te verlaten

Dorpsbewoner Jeron Groeneveld heeft acht jaar ingeschreven gestaan voor een woning. "Je wordt bijna geforceerd het dorp te verlaten", vertelt hij. "Maar mijn leven is hier. Ik heb mijn vrienden en familie en zit bij meerdere verenigingen. Ik wil niet weg."

Toch hebben vrienden van Jeron het dorp uiteindelijk verlaten in hun zoektocht naar een woning. Deze uittocht van jonge mensen is volgens hem slecht voor de voorzieningen in het dorp. "We zijn als klein dorp heel blij dat er een bakker en een buurtsupermarkt is, maar het is de vraag of we dat zo kunnen houden als er mensen vertrekken."

In Zwammerdam is een tekort aan huizen, onrust over opvang van vluchtelingen en maken boeren zich zorgen over hun toekomst

'Op het punt van de afgrond'

Er was een plan voor de bouw van 120 nieuwbouwwoningen in Zwammerdam, maar hier zette de rechter onlangs een streep door. Enkele bewoners vreesden namelijk dat de buurt hierdoor minder leefbaar zou worden. Volgens de rechter moet er eerst meer duidelijkheid komen over de toekomstige parkeergelegenheid en verkeersafwikkeling in het gebied.

"Het algemeen belang sneeuwt zwaar onder bij het individueel belang", vertelt Jozef van de belangenvereniging. "Je ziet hoe desastreus dat hier uitpakt. Je ziet de voorzieningen afnemen. Het is er nu nog wel, maar we staan op de rand van de afgrond."

Nederland op slot

Burgemeester Liesbeth Spies van de gemeente Alphen aan den Rijn, waar Zwammerdam onderdeel van is, herkent de problemen: "In Zwammerdam heb je een levendige gemeenschap met mensen die iets voor elkaar over hebben. Maar als er geen nieuwe woningen komen, dan komen er ook geen nieuwe kinderen. En dan kun je geen nieuw voetbalteam opstellen, gaat de toneelvereniging ter zielen en kan de buurtsuper niet meer blijven draaien."

Volgens haar is het dan ook belangrijk dat de woningbouwdossiers niet controversieel verklaard worden door de Eerste en Tweede Kamer. "Mensen hebben een dak boven hun hoofd nodig. Dat betekent dat er gebouwd moet worden en dat er snel gebouwd moet worden. Nederland kan het niet hebben dat het land op slot gaat."

Bekijk ook

Stikstofproblematiek

Naast de woningnood speelt ook de stikstofproblematiek in Zwammerdam. Het dorp ligt namelijk naast de Nieuwkoopse Plassen, een beschermd Natura 2000-gebied. "Dit is natuurlijk prachtig, maar het geeft ook z'n uitdagingen", zegt Karien van de belangenvereniging.

Jan en Sari Burggraaf hebben een melkveehouderij in het dorp met zo'n honderd koeien. "Het is moeilijk om melkveehouder te zijn in deze tijd", vertelt Jan. "Er is maar weinig zekerheid voor de komende jaren. Mogen we hier blijven? Is er nog wel toekomst voor ons?"

'We willen duidelijkheid'

Volgens Jan heerst er onzekerheid onder de boeren in Zwammerdam: "Er is acceptatie dat er wat moet gebeuren en daar zijn we al veel langer mee bezig. Maar we zouden zo graag hebben dat er duidelijkheid komt over waar we over bijvoorbeeld twintig jaar moeten staan. Dan kunnen we vooruit, dan hebben we een doel.''

Jan zou dan ook graag meer duidelijkheid ontvangen vanuit de overheid. "Op dit moment kun je bijvoorbeeld ook niet echt investeren in de toekomst. Omdat de regelgeving omtrent stikstof heel onduidelijk is." Deze onzekerheid heeft een grote impact, voegt Sari toe. "Het doet me erg veel. Ik merk dat ik me steeds meer moet verdedigen omdat ik boer ben."

Karien ter Meer en Jozef Kindt van Belangenvereniging Zwammerdam
Bron: EenVandaag
Karien ter Meer en Jozef Kindt van Belangenvereniging Zwammerdam

In de steek laten

Burgemeester Spies herkent de onzekerheid van het boerengezin. Ze hoopt dan ook dat het stikstofdossier niet controversieel verklaard wordt: "Boeren kunnen niet langer in onzekerheid verkeren, die hebben de behoefte aan duidelijkheid en toekomstperspectief."

"De boeren willen weten of ze door kunnen boeren met innovaties of dat ze gebruik kunnen maken van een uitkoopregeling", legt ze uit. "Maar als we opnieuw op geen enkele vraag een antwoord kunnen geven, dan laten we deze mensen in de steek. Dan kunnen ze geen investering doen en staan ze stil."

Alle tegenslagen overwonnen

Zwammerdam kijkt dus gespannen naar het eventuele controversieel verklaren van de woningbouw- en stikstofplannen in de komende weken. "Nederland kan het niet hebben dat het land op slot gaat", vertelt Spies. "Dat we met z'n allen nog langer moeten wachten op belangrijke doorbraken voor bepaalde dossiers. We moeten laten zien dat de urgente vraagstukken van oplossingen voorzien worden."

Ondanks alles blijft Jozef van de belangenvereniging positief: "Er is hier een enorm sterke sociale basis. Tot nu toe hebben we alle tegenslagen overwonnen. Met een beetje woningbouw zijn we zo weer boven jan."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Krijgt Europa een plek aan de onderhandelingstafel over Oekraïne? 'We hebben te weinig militaire macht'

De vredesonderhandelingen over het beëindigen van de oorlog tussen Oekraïne en Rusland staat onder druk. Zo heeft de VS aangekondigd dat Europa niet welkom is aan de onderhandelingstafel, tot grote frustratie van Europa. Wat is er allemaal aan de hand?

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

In Horst aan de Maas vinden ze de kabinetsplannen om arbeidsuitbuiting aan te pakken onvoldoende: 'Treed samen op'

In Horst aan de Maas vinden ze de kabinetsplannen om arbeidsuitbuiting aan te pakken onvoldoende: 'Treed samen op'
Roy Bouten, wethouder Horst aan de Maas
Bron: EenVandaag

Het kabinet wil dat er eerder en harder wordt ingegrepen bij bedrijven die arbeidsmigranten uitbuiten. In Horst aan de Maas, waar de meeste arbeidsmigranten van Nederland wonen, kan het plan op weinig enthousiasme rekenen. "Het is niet genoeg."

Veel mensen maken zich zorgen over hun leefomgeving, zegt wethouder Roy Bouten van de Gemeente Horst aan de Maas. De gemeente huisvest de meeste arbeidsmigranten van Nederland. "Maar het kan ook zijn dat wij onze vergunningsverlening goed op orde hebben", zegt hij.

Leefbaarheid

In Horst aan de Maas zijn zo'n 4.000 vergunde plekken. De Provincie Limburg heeft becijferd dat over vijf jaar een kwart van de inwoners van de gemeente arbeidsmigranten zijn. In een protestactie werd afgelopen week gevraagd om een 'maximum' op te leggen en meer controle op werkgevers.

Inwoners van het dorp vinden bovendien dat de leefbaarheid onder druk staat. Vorig jaar werd bekend dat in het bos nabij de gemeente tientallen werkloze en dakloze arbeidsmigranten leefden. De discussie rond arbeidsmigratie gaat breder dan alleen huisvesting, zegt Bouten. "Het gaat over beheer, over werkomstandigheden."

Bekijk ook

Strenger en harder

"Dan zie je dat mensen op zoek gaan naar onderdak en dan landen ze soms letterlijk in het tuinhuisje van de buren." Voor zowel omwonenden als voor de arbeidsmigranten een hele kwetsbare situatie.

"Daar moeten we vanaf", stelt Bouten. Het kabinet kondigde deze week strengere regels aan voor bedrijven die met arbeidsmigranten werken: de arbeidsinspectie moet eerder en harder ingrijpen bij mogelijke misstanden.

Hogere boetes

Nu wordt ingegrepen als werknemers in 'levensgevaar' zijn of 'onmiddellijk dreigend gevaar' lopen. Minister Eddy van Hijum van Sociale Zaken en Werkgelegenheid zegt in een Kamerbrief dat dit nu ook bij 'ernstig gevaar' mogelijk moet zijn.

Bedrijven kunnen daarnaast beboet of zelfs gesloten worden wanneer zij reisdocumenten op bankpassen innemen. Ook voor illegale tewerkstelling komen hogere boetes.

Bekijk ook

'Het is niet genoeg'

Bouten noemt het 'heel erg goed' dat de arbeidsinspectie strenger moet kunnen ingrijpen. "Ik vind alleen dat het niet genoeg is. Dit zou de gemeente ook moeten kunnen doen." De gemeente mag een vergunningsaanvraag alleen maar toetsen in de omgeving: kan en past het in de ruimte?

"Maar", vervolgt de Limburgse wethouder, "ik wil dat wij bij signalen van uitbuiting, ook gewoon tegen een ondernemer zeggen 'we gunnen het jou even niet om de vergunning te krijgen, jij gaat blijkbaar niet verantwoord genoeg om met de belangen van de arbeidsmigrant of omwonende. Jij krijgt die vergunning niet of we pakken het af'."

Bevoegdheden bij gemeente

Wethouder Bouten wil dat de gemeente meer bevoegdheden krijgt. "Wij zijn de overheid die het dichtst bij de situatie staat, wij krijgen meldingen vanuit de handhaving binnen", somt hij op.

"Wij krijgen meldingen over sociale onveiligheid aan de balie vanuit de buurt of vanuit de arbeidsmigrant, daar moeten we kunnen handelen."

Bekijk ook

Samenwerking

Nu probeert de gemeente zo'n bedrijf buiten de deur te houden via de wet Bibob (bij twijfel over integriteit) of via de gemeentewet. Bouten pleit voor een samenwerking tussen gemeente en de arbeidsinspectie.

"Wij kunnen die ogen en oren zijn die de melding naar de arbeidsinspectie stuurt, waarop gehandeld kan worden", zegt hij. "Dus ga elkaar niet beconcurreren maar treed samen op tegen diegene die misbruik maken van de arbeidsmigrant of omwonende."

In Horst aan de Maas vinden ze de kabinetsplannen om arbeidsuitbuiting aan te pakken onvoldoende: 'Treed samen op'

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant