Vanwege de torenhoge energieprijzen zijn ook kwekers genoodzaakt hun productie te stoppen. En dat heeft grote gevolgen: "Als de tuinbouw afschakelt, moeten we accepteren dat heel Nederland misschien een aantal uur per dag geen stroom heeft."
Chrysantenkweker Wouter Duijvesteijn maakt zich ernstig zorgen nu de energieprijzen blijven stijgen. Net als in veel andere sectoren moet ook de glastuinbouw daardoor afschalen, of de productie soms zelfs helemaal stoppen.
'Niet meer vol te houden'
"De enorm hoge gasprijzen zijn nu een heel groot onderdeel van onze kostprijs. En het wordt heel lastig om de opbrengst nog te realiseren. Het is ook voor ons niet meer vol te houden", vertelt Duijvesteijn.
"Zeker 25 procent van mijn collega's stopt met produceren", weet de glastuinbouwer. "Die kunnen met de huidige kosten al niet door, en straks in de winter zal de energieprijs nog hoger zijn."
Stoppen is een grote stap
Maar de stap om te stoppen is groot, vertelt de chrysantenkweker. Want het zijn niet alleen de gewassen die tuinders dan mislopen. "We hebben ook veel vaste mensen in dienst. En we hebben afspraken met leveranciers die al bloemen hadden gekocht. We moeten ons aan deze afspraken houden."
Voor Duijvesteijn zelf is stoppen nog geen noodzaak. Hij is een van de tuinders die de winter probeert door te komen door duurzame investeringen te maken. "Wij hadden een tijd geleden gelukkig al gezien dat we de volgende stap moesten maken. Dat we van het gas af moeten en echt de elektrificatie in moeten gaan."
Bekijk ook
50 procent besparen met led
Zo heeft hij onder andere alle oude conventionele belichting uit zijn kassen gehaald en vervangen door 100 procent led-lampen. "En dat scheelt al zeker zo'n 50 procent aan stroom."
"De glastuinbouw heeft ook afspraken gemaakt om het energiegebruik terug te schroeven", legt Duivesteijn uit. "Dus we zijn heel hard bezig om te verduurzamen en we zijn al goed op weg. Het zou zonde zijn als we middenin dat proces zitten en dan nu toch moeten stoppen."
'Beeld van kwekers klopt niet'
De heersende gedachte dat de glastuinbouw veel gas verbruikt, klopt volgens hem niet. "De grootste energiebron voor een kas is de zon. De zon zorgt voor warmte in de kas. Maar een klein deel van het jaar is er te weinig zon en dan moeten we dat corrigeren om het hele jaar rond te produceren. Dat is wat we in de winter doen en dan gaan de energiekosten ontzettend hard mee."
"Veel mensen denken alleen maar: hij is een kweker en die stookt veel gas. En mensen hebben voor een deel gelijk, want er wordt veel verbruikt. Maar wat veel mensen niet weten is dat we enorm ver zijn in onze verduurzaming", benadrukt de kweker. "Wij zijn de enige sector die de doelstellingen heeft behaald die de overheid ons heeft opgelegd."
Bekijk ook
Tuinders leveren ook elektriciteit
De glastuinbouw is bovendien veel meer dan de producent van bloemen, groenten en fruit. Veel tuinders produceren namelijk stroom en leveren dit terug aan het elektriciteitsnet. Als komende winter veel tuinders omvallen, dan heeft dat grote gevolgen voor de elektriciteitsvoorziening in het hele land.
"Veel mensen weten niet dat de glastuinbouw heel belangrijk is voor de energietransitie waar we nu in zitten. De glastuinbouw vervult daar een belangrijke rol in", zegt Duijvesteijn.
'Aantal uren per dag zonder stroom'
"Als het nu om zeep wordt geholpen en de noodcapaciteit van de stroom wegvalt, kunnen we niet doorgaan." De huidige gasprijzen zorgen nu al voor een verstoring van dit proces, ziet de chrysantenkweker.
"Als dit wegvalt, gaan we een paar jaar terug in de tijd, ben ik bang. En als tuinders volledig moeten afschakelen, denk ik dat we gewoon moeten accepteren als Nederlandse burgers dat we een aantal uren per dag geen stroom zullen hebben."
Bekijk ook
Glastuinbouw belangrijk voor balans
In 2020 was de hoeveel elektriciteit die in de glastuinbouw werd opgewekt was goed voor 9 procent van het totale stroomverbruik in ons land, becijferde de Wageningen Universiteit eerder. Als het donker wordt in de kassen, wordt het dan ook donker in onze huiskamers? Netbeheerder TenneT spreekt van een 'extreme situatie' wil het zover komen. Nederland is immers verbonden met het Europese stroomnetwerk.
Dan moet die stroom er echter wel zijn en daarom is de glastuinbouw belangrijk om het net in balans te houden, benadrukt ook TenneT. Volgens René Peters, energie-expert bij TNO, laat deze situatie zien dat 'alles met elkaar verbonden is' op de elektriciteitsmarkt. "Als er minder zonne- of windenergie is, heb je bijvoorbeeld weer meer gas nodig", legt hij uit. Toch verwacht ook Peters dat het niet zo'n vaart zal lopen als kwekers hun productie moeten stilleggen. "Maar alle beetjes helpen natuurlijk."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.
