In 2006 liep hij de Nijmeegse Vierdaagse voor het eerst, Steven de Jel. Die editie werd na een dag afgelast vanwege de hitte. Dit jaar dacht hij: laat ik het weer eens proberen. Wat gebeurt er? Weer hitte. "Maar ik heb 'm in 16 jaar nu wel uitgelopen."

"Het is wel heel ver hoor", verzucht Steven als hij net over de finish is. "Ik ben behoorlijk kapot gegaan op het eind." Gisteren kreeg hij tijdens de klimmetjes op de Zevenheuvelenweg last van zijn scheenspier en die speelde vandaag weer op. "Maar ik ben behoorlijk op tijd binnen. Dus ik heb het netjes gedaan."

Gewoon grappig

Steven is 41 en woont in Utrecht. Maar geboren werd hij in Nijmegen. Toch had hij tot 2006 nog nooit de Vierdaagse gelopen. Dat jaar moest het gebeuren, maar we weten allemaal nog hoe dat afliep. Op de eerste dag kwamen er veel wandelaars in problemen door de hitte. Twee overleden er zelfs. Die editie bleef bij die ene dag.

"Het is wel heel bizar. In 16 jaar heb ik dus nu een hele gelopen. Ik vind het gewoon grappig. En ik vraag me af: had ik het gered vier dagen achter elkaar? Ik weet het niet. Dag drie is sowieso zwaar. En misschien had ik na de eerste twee dagen wel hetzelfde gezeten als dit jaar."

Tegenaan gehikt

De grote vraag is natuurlijk waarom je 15 jaar wacht als de eerste keer zo'n deceptie was. "Ik weet eigenlijk niet waarom ik zo lang heb gewacht. De eerste keer was het wel heel zwaar. Ik heb toen ook te lang pauze genomen tussendoor. En ik besefte dat je er echt voor moet trainen. Een paar keer 30, 40 en 50 kilometer, dat kost tijd."

Hij hikte er dus een beetje tegenaan. Daarnaast verhuisde hij in 2010 naar Utrecht en vindt hij de Vierdaagsefeesten eigenlijk minstens zo leuk. "En allebei kan niet." De laatste jaren begon hij wat meer te wandelen en begon het toch te kriebelen. Eigenlijk wilde hij in 2020 weer meelopen, maar die ging vanwege corona niet door.

Bron: Eigen foto

Heel erg van de regels

Dit jaar was er een nieuwe kans. Maar toen de start dichterbij kwam, begonnen ook de zorgen te groeien over de weersverwachting. "Ik dacht: het zou toch wat zijn als 'ie afgelast wordt." Het bleef bij een dag. Op eigen initiatief toch lopen om maar aan de vier dagen te komen, heeft hij niet overwogen: "Ik ben heel erg van de regels. Als aangeraden wordt niet te lopen, dan vind ik ook dat ik het maar niet moet doen."

Hij vindt het een terechte beslissing om de editie van dit jaar in te korten: "16 jaar geleden heb ik gelopen, nu was het nog heter dan toen. Je wil niet dat het doorgaat en dat er dan iets gebeurt. Dat mensen achteraf zeggen: zie je wel, het was niet verantwoord. Ik heb daar veel begrip voor. En een extra dag Vierdaagsefeesten was ook leuk."

High fives van kinderen

Het raakte hem toen hij vandaag aan het einde over de Sint Annastraat liep. "Als Nijmegenaar ben ik altijd wel betrokken geweest bij de Vierdaagse. Lopers aanmoedigen om 4 uur bij de start, kijken met vrienden bij de intocht. Maar nu aan de andere kant als loper, raakt het me. Vooral de saamhorigheid na een periode van afstandelijkheid tijdens corona."

Het meest onder de indruk is hij van de mensen langs de route, vooral in de dorpen. "Ze geven je van alles. Vandaag kreeg ik nog een pannenkoek met aardbeien erin: hier alsjeblieft. En je wil niet weten hoeveel high fives ik van kinderen heb gekregen. Je wordt meegenomen, dat is geweldig. Het helpt enorm."

Bron: Eigen foto

Op karakter uitlopen

Steven is opgelucht dat het voorbij is en was blij toen hij over de finish kwam. "50 kilometer is echt ver. Op een gegeven moment gaan de lopers die 40 kilometer doen links of rechtsaf en moet je voor de 50 nog een extra lus van 10 kilometer. Dat zijn de wat stillere stukken. Echt pittig."

En dan heeft hij er nog wel behoorlijk voor getraind, al was dat misschien toch nog te weinig: "In een training heb ik wel eens een keer 46 kilometer gelopen, alleen nooit een paar dagen achter elkaar zoals nu. Nooit 150 kilometer. Maar je kunt het dus op karakter uitlopen. Dat heb ik gewoon gedaan."

Stiekem jeukt het

Je moet er een beetje gek voor zijn, zegt hij. Zijn vrienden zeggen ook: dat doe je toch niet voor je lol? Maar zelf vindt hij het niet gek. Hij houdt van wandelen. Ook al heeft hij nu officieel alle dagen van de Nijmeegse Vierdaagse gelopen, zij het met een tussenpoos van 16 jaar, steekt het toch nog een beetje.

"In mijn hoofd wil ik het eigenlijk hierbij laten. Maar stiekem jeukt het ook. Misschien volgend jaar weer en dan wel vier dagen. Al ben ik bang dat het dan weer afgelast wordt. Omdat ik dit jaar heb uitgelopen, ben ik volgend jaar sowieso ingeloot. Het is fiftyfifty nu. De Vierdaagse is fantastisch, maar ik moet dan nog harder trainen. Ik wil nog fitter zijn, om er meer van te kunnen genieten. En ik weet niet of ik daar tijd voor heb."

Bron: Eigen foto

Door alle problemen met stikstof zou je denken dat de luchtkwaliteit in Nederland er slecht voor staat. Maar de lucht in Nederland wordt steeds schoner. Dat concludeert het Planbureau voor de Leefomgeving. "Maar we kunnen nog niet achterover leunen."

"Er ligt een deken van luchtvervuiling over Europa, en die wordt veroorzaakt door verschillende chemische stoffen die worden uitgestoten", licht Marko Hekkert, directeur van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) toe. Het inademen van die stoffen is schadelijk voor onze gezondheid.

Europese afspraken

Stoffen als zwaveldioxide, stikstofoxide, ammoniak en fijnstof zijn een stuk minder aanwezig in de lucht dan jaren geleden, zo concludeert het PBL, dat de luchtkwaliteit samen met het RIVM onderzocht.

Dat komt doordat Europa eerder afspraken heeft gemaakt om die uitstoot te verminderen en de lucht weer schoner te krijgen. Auto's, schepen en stallen moesten minder vervuilend worden gemaakt. Afspraken met de industrie spelen een belangrijke rol. "Ze hebben nieuwe technieken ontwikkeld en geïmplementeerd, en dat heeft gewerkt. De auto's die we nu kopen zijn een stuk schoner dan 20 jaar geleden", zegt Hekkert.

Emissiedoelen in zicht

Onze lucht is nu dus een stuk schoner dan decennia geleden. En wordt ook nog schoner, zo is de verwachting. Bijvoorbeeld doordat we meer elektrisch gaan rijden. Het PBL denkt dat de kans groot is dat we de Europese emissiedoelen in 2030 gaan halen.

Waar vroeger bijvoorbeeld zwavel een groot probleem was, speelt die stof nu nauwelijks nog een rol, merkt Hekkert op. "Dat leidde tot zure regen, waardoor bossen doodgingen. Maar nu hebben we het niet eens meer genoemd in onze presentatie."

Schonere kachels

Fijnstof is nog wel een punt van aandacht. Daar is volgens het PBL wel een daling te zien, maar veel minder scherp dan bij andere stoffen. "Van fijnstof worden mensen echt ziek, maar we hebben er ook zelf veel invloed op", zegt Hekkert.

Het gebruik van houtkachels stoot bijvoorbeeld veel fijnstof uit. Wie iets aan zijn vervuiling wil doen kan een schonere kachel aanschaffen.

Levensverwachting 8 maanden korter

Voor onze gezondheid en kwaliteit van leven is de luchtkwaliteit van groot belang. De levensverwachting in Nederland wordt door de luchtvervuiling gemiddeld 8 maanden ingekort. Als deze verbetering zich doorzet, kan dit teruglopen tot 4 maanden.

"Dat klinkt misschien niet als een groot verschuil, maar het is een gemiddelde voor heel Nederland. Veel mensen overlijden hier gewoon jaren eerder door."

Landbouwsector blijft vervuilen

Maar ondanks een forse daling van de ammoniakuitstoot, liggen de landelijke doelen voor stikstofdepositie op de natuur nog ver buiten bereik. "De landbouw is de sector die nog relatief veel blijft uitstoten", zegt Hekkert.

Als het gaat om de gezondheid van de mens gaat het nu een stuk beter, maar de natuur heeft het nog zwaar. Daar zal dan ook nog hard aan gewerkt moeten worden om aan de normen te voldoen. "We kunnen nog niet achterover leunen."