radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Statiegeld op kleine plastic flesjes: een goede zaak volgens supermarkten, maar het levert wel enorm veel werk op

Statiegeld op kleine plastic flesjes: een goede zaak volgens supermarkten, maar het levert wel enorm veel werk op
Bron: EenVandaag

Sinds 1 juli zit er 15 cent statiegeld op kleine plastic flesjes. Het doel? Minder zwerfafval. Toch zijn supermarkten er minder blij mee, want zij hebben een inzamelplicht. "Hoe moet het straks als ook het statiegeld op blik erbij komt?"

"Ik ben heel erg voor het inzamelen van plastic flessen, ik vind het echt een goede zaak", zegt Arnold Both, supermarktmanager van de PLUS Both in Rotterdam. "Maar het is wel veel werk." Hij vraagt zich af of supermarkten wel de juiste plek zijn om flesjes en straks ook nog blikjes op te nemen.

Kost tijd en ruimte

"Behalve de kleine plastic flesjes zijn we ook verplicht om grote plastic flessen van ándere merken aan te nemen", vertelt hij. "Dus je fles van de Lidl kan je ook inleveren bij de Albert Heijn, en andersom. Die extra hoeveelheid aan plastic wordt in het supermarktmagazijn opgeslagen en dat neemt best wat ruimte in beslag."

Omdat de flessen nog niet in elkaar geperst zijn, kost het vooral heel veel volume in het magazijn. En dat is een opslagruimte die normaal voor andere voorraad wordt gebruikt, legt de supermarktmanager uit. "Bovendien moeten we werknemers inzetten om dit te sorteren en organiseren, of ze moeten bijspringen als er iets mis is met het emballage-aparaat. Dat kost allemaal mankracht en tijd is geld."

Innamesysteem voor blikjes

Daarom heeft de Federatie Nederlandse Levensmiddelenindustrie (FNLI) en het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL) een week na de invoering van het statiegeld op flesjes gepleit voor een innamesysteem voor blikjes buiten de supermarkten om. "Het gaat om 2 miljard blikjes, en het zou fijn zijn als supermarkten niet ook hiervoor een innameplicht krijgen", zegt Both.

"Want dan moeten we weer een ander apparaat aanschaffen dat ook blikjes inzamelt. Bovendien bevatten blikjes veel lucht dus dat kost ook veel volume in het magazijn."

Bekijk ook

Gelijktijdige invoering van statiegeld

"Precies hierom hadden wij zo graag gezien dat het statiegeld op flesjes, blik en drankkarton gelijktijdig was ingevoerd", zegt Rob Buurman, directeur van Recycling Network Benelux. "Zodat niet bij elk nieuw statiegeldbesluit de terugnamemachines aangepast moeten worden en we weer allemaal vertragingsmanoeuvres krijgen."

Hij vindt verzet van de supermarkten tegen verdere innameplicht dan ook onterecht, want '80 procent van de flesjes wordt in de supermarkten zelf verkocht'.

Rob Buurman
Bron: EenVandaag
Rob Buurman, directeur van Recycling Network Benelux.

'Onnodig ingewikkeld'

Bovendien denkt Buurman dat het wel meevalt qua kosten. "Je kunt beter de blikjesinname toevoegen aan het bestaande systeem in de supermarkt dan weer een heel nieuw systeem gaan uitdenken bovenop het huidige statiegeldsysteem."

"Dat is onnodig ingewikkeld, omslachtig en veel duurder", zegt hij. "Het valt onmogelijk te realiseren binnen de wettelijke deadline. En de consument begrijpt er niks meer van."

Bekijk ook

Ontwijkverpakkingen

Doordat het statiegeld in Nederland niet tegelijkertijd op alle verpakkingen is ingevoerd, ziet Buurman nu escaperoutes ontstaan. "Daar hebben we vanaf het begin voor gewaarschuwd. Als je een wetgeving gaat doen rond statiegeld, moet je oppassen dat bedrijven niet de kans krijgen om allerlei escapes te gaan zoeken."

"Als flesjes en blikjes straks statiegeld hebben, bestaat het gevaar dat drankverkopers bijvoorbeeld overstappen op zogenaamde ontwijkverpakkingen. Dat zijn knijpzakjes en drankkartons, waar ook plastic in zit."

Zwerfafval moet stoppen

Toch is Buurman heel blij dat het statiegeld op plastic flesjes er nu is. "Per jaar belanden nu nog 50 tot 100 miljoen plastic flesjes in het milieu en 100 tot 150 miljoen aluminium blikjes." Hij vindt het belangrijk dat het zwerfafval wordt geminimaliseerd.

"Dieren stikken erin, grond wordt vervuild en microplastics komen in het eten en drinkwater terecht. Dat moet stoppen."

Bekijk hier de tv-reportage over dit onderwerp.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom president Donald Trump vrede in Oekraïne wil, zonder Europa erbij te betrekken

De VS wil snel een deal met Poetin om de oorlog in Oekraïne te stoppen. Maar Europa is niet uitgenodigd aan de onderhandelingstafel. Waarom wil Donald Trump dit zo graag? En wat zijn de gevolgen van deze nieuwe koers? "Betekent het einde van de NAVO."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Kabinet wil meer bouwen met nieuwe woonwet, maar zorgt dat ook voor betaalbare woningen? 'Minder sociale huur'

Kabinet wil meer bouwen met nieuwe woonwet, maar zorgt dat ook voor betaalbare woningen? 'Minder sociale huur'
Woonminister Mona Keizer wil met nieuwe wet meer betaalbare woningen
Bron: ANP

Nu het woningtekort is opgelopen tot ruim 400.000 woningen, wil het kabinet de bouw van betaalbare huizen afdwingen. Maar volgens de SP is dat bij lange na niet genoeg. De overheid moet de regie volledig terugpakken – desnoods door grond te onteigenen.

De ambitie van het kabinet is torenhoog: 100.000 woningen per jaar erbij. Om meer grip te krijgen op de woningbouw stuurde woonminister Mona Keijzer vandaag het wetsvoorstel Versterking regie volkshuisvesting naar de Tweede Kamer.

Versneld woningen bouwen

De aangepaste wet van de minister bepaalt onder meer hoeveel, waar en voor wie er gebouwd gaat worden. Maar het regelt ook kortere procedures en versneld bouwen buiten de bebouwde kom.

Nieuw is dat per regio twee derde van de nieuwbouw betaalbaar moet zijn, waarvan 30 procent sociale huur. Lukt het nu niet om genoeg betaalbare huizen op een locatie te bouwen, dan kun je dat compenseren op een andere plek. Gemeenten met weinig sociale of middenhuur kunnen gedwongen worden meer te bouwen.

Woningnood oplossen

"Het is belangrijk dat mensen met een gemiddeld inkomen in alle gemeenten kans hebben op een betaalbare woning", benadrukt Keijzer. "Iedereen kent wel iemand die al jaren aan het wachten is op een betaalbaar plekje." Volgens de minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening brengt deze wet de regie daarop terug.

"Het gaat bepalen welke betaalbare woningen je waar gaat bouwen en versnelt daarbij procedures, zodat we de woningnood op kunnen lossen met elkaar." Alles bij elkaar moet het volgens Keijzer gaan lukken om uiteindelijk 100.000 woningen per jaar erbij te bouwen. "Als je kijkt naar de cijfers van vorig jaar, dan zitten we al op 82.000 woningen. En als je kijkt wat er in de pijplijn zit, dan gaan we in 2027 honderdduizend woningen realiseren."

Bekijk ook

Flexibel

Projectontwikkelaar Maarten de Gruyter ziet positieve elementen in de wet. Als een project in een buurt met veel sociale huur financieel niet haalbaar is, biedt de nieuwe wet volgens hem meer flexibiliteit.

"Op dat moment kun je zeggen: 'Weet je, we gaan hier wat meer vrije sector en wat meer middenhuur realiseren'", zegt De Gruyter. Sociale huur kan dan op een andere plek in de regio komen.

Meer geld nodig

Maar nog altijd mist de projectontwikkelaar oplossingen voor de financiële haalbaarheid van projecten. Er is volgens De Gruyter meer geld nodig. "Je kunt wel een project sneller tot stand willen brengen, maar op het moment dat een project nog steeds niet haalbaar is, dan heeft dat natuurlijk niet zoveel zin."

De bouw van betaalbare woningen, sociaal en midden, is volgens De Gruyter vaak niet rendabel. Dat bleek eind vorig jaar ook uit cijfers van de gemeente Utrecht. Volgens de gemeente lopen ontwikkelaars bij betaalbare huurwoningen soms tot 46.000 euro verlies per woning.

Bekijk ook

Kritiek van SP

Met de nieuwe woningwet wil het kabinet meer grip krijgen op het bouwen van betaalbare woningen, maar volgens SP-leider Jimmy Dijk kiest de overheid voor een 'woningmarkt' en niet voor 'volkshuisvesting'. "De markt heeft heel erg gefaald in het bouwen van betaalbare woningen voor mensen", zegt hij.

Volgens Dijk leidt de verplichting van 30 procent sociale huur per regio, in plaats van per gemeente en project, juist tot minder sociale huur. Vooral op de plekken waar het volgens de partij echt nodig is. "Het klinkt sociaal, maar het is een versoepeling. Het betekent voor gemeenten waar er meer dan 30 procent sociale huur is, dat ze minder sociale huur moeten gaan bouwen."

Miljoen woningen voor 800 euro

Daarom komt oppositiepartij SP vandaag met een radicaal ander woonplan. De partij denkt dat het haalbaar is 1 miljoen woningen te realiseren met een maximale huur van 800 euro, voor iedereen. SP-leider Dijk zegt dat dit kan door 'speculanten' aan te pakken. Dat zijn mensen die huizen opkopen om ze vervolgens met een zo groot mogelijke winst door te verkopen. Ook pleit hij om leegstand tegen te gaan en te investeren in renovatie en nieuwbouw.

"Grondprijzen bepalen nu 60 procent van de bouwkosten. Daar moeten we echt vanaf. We moeten speculanten aanpakken en keihard belasten", benadrukt Dijk, die in het uiterste geval grond zelfs wil onteigenen. "Een overheid die inderdaad gaat ingrijpen op de grondprijzen. Daar is niks communistisch aan. Er zijn onwijs veel landen in Europa die dat ook doen, en terecht."

Bekijk ook

Onrealistisch en onbetaalbaar

Critici noemen het plan van de SP onrealistisch en vooral onbetaalbaar. Volgens ontwikkelaars zou het plan in de tientallen miljarden kunnen lopen. Maar Dijk wijst op het verleden. "Voor de jaren 90 was dit doodnormaal. Toen lukte het om 100.000 woningen per jaar te bouwen. 70 tot 80 procent van de mensen kon toen een betaalbare huurwoning vinden."

Dijk wil de plannen financieren met een woonfonds van 20 miljard euro. "Als je de staatsschuld met 1,7 procent laat oplopen, kun je dit doen. We hebben de laagste staatsschuld in 50 jaar." Om het woonfonds verder te vullen kijkt Dijk ook naar de hypotheekrenteaftrek. Door dit af te schaffen boven hypotheken van 450.000 euro, zou dit volgens hem 6 miljard euro moeten opleveren.

Minister ziet niets in SP-plan

Hoewel het plan volgens de SP-leider haalbaar is, ziet projectontwikkelaar De Gruyter dat anders. De projectontwikkelaar pleit voor minder regels en lagere kosten om betaalbare woningen te bouwen.

Ook woonminister Keijzer wijst de SP-plannen voor onteigening af. "Dat is wel vrij communistisch. Het eigendomsrecht is een van de pijlers van onze rechtsstaat." Onteigening duurt volgens haar jaren en helpt woningzoekenden niet.

Hoe wil de politiek betaalbare woningen bouwen?

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant