'Staan in de trein bij botsing drie keer gevaarlijker'

Staan in een volle trein is drie keer gevaarlijker dan zitten. Dat blijkt uit Engels onderzoek. Maar of we willen of niet, in de spits moeten we vaak wel staan in de trein. Maar wat weten we eigenlijk over de risico’s van staan in een volle trein?

De NS is duidelijk: die stelt dat staan niet onveilig is en dat de reiziger zich kan vasthouden. Maar als het misgaat in een volle trein, wat dan? In Engeland hebben ze daar eerder al meer onderzoek naar gedaan. Softwarebouwers hebben een 3D-computer model gemaakt van een rijtuig vol met passagiers. Zittende en staande. Het rijtuig botst met een lage snelheid van 30 kilometer tegen een stilstaande locomotief.

en botsproef in Engeland waarbij ze met een relatief lage snelheid van 35 kilometer per uur tegen een andere trein rijden laat al zien dat de zittende poppen alle kanten op vliegen.  “Het was sowieso duidelijk dat de mensen die stonden een veel grotere kans hadden om gewond te raken dan hen die zaten”, zegt Mike Brown, botsproefdeskundige bij een gerenommeerd bedrijf dat voor veel fabrikanten botsproeven uitvoert. Volgens de onderzoeksgegevens is de kans drie keer zo groot dat je bij een botsing gewond raakt als je staat.

“Mensen werden door het hele rijtuig gesmeten", zegt de onderzoeker. Een reiziger wordt tien, vijftien meter door een rijtuig gesmeten als hij staat tijdens een crash. "Als er dan iemand anders in het gangpad staat bots ik daar tegenaan. Ik vlieg er tegenaan, ik vlieg erlangs, ik ram ze uit de weg", beschrijft Brown wat er gebeurt tijdens een crash.

Maar is zo’n Engelse test vergelijkbaar met een Nederlandse? Ja, zegt Brown. “De treinen zien er net anders uit, maar het concept van openbaar vervoer is hetzelfde. Je hebt veel mensen in een voertuig die staan, en ze hebben vaak alleen handgrepen of stangen om zich aan vast te houden.”

Volgens Erik Kroeze, woordvoerder van de Nederlandse Spoorwegen, is de veiligheid afdoende geregeld. “Als je naar de treinen kijkt zie je dat als je moet staan, er voldoende dingen zijn om je aan vast te houden. Ook als de trein abrupt tot stilstand komt heb je voldoende grip aan de stangen.”  

Maar is staand reizen dan net zo veilig als zitten? “Als je er natuurkundig naar kijkt is het het allerveiligst om achterin een trein te zitten en achteruit te reizen. Maar uiteindelijk is staan in een trein ook gewoon veilig. Staand in de trein is veiliger dan zittend in de auto”, stelt Kroeze.

Volgens Brown kan het desastreus uitpakken als er toch een botsing of noodstop plaatsvindt. “Er is niets dat voorkomt dat ze naar voren gegooid worden en tegen wanden of stoelen vliegen, of tegen de andere mensen in het voertuig.”

Hij hoopt dat er iets verandert. “Het moet verplicht worden voordat iets wordt aangepast. Het is hetzelfde als met de auto-industrie. De automakers zullen iets niet beter of veiliger maken, tenzij het verplicht wordt door de politiek. Als er genoeg druk is, als genoeg mensen zich zorgen maken, dan zal dit de aandacht houden. Dan kan er meer onderzoek plaatsvinden. Hopelijk kunnen we dan conclusies trekken en samenwerken met lokale overheden en treinfabrikanten om mensen veilig te houden in massatransport.”