Speciaal team MIT tegen georganiseerde misdaad moet voor samenwerking zorgen, maar levert vooral ruzie op

Een breed offensief tegen de georganiseerde misdaad moet het worden: het Multidisciplinair Interventieteam. Maar dit team in wording leidt nu vooral tot onenigheid, intern en onder deskundigen. De vraag is of het nog goedkomt met het MIT.

Binnen het MIT gaan onder andere het Openbaar Ministerie, de politie, de Belastingdienst en de Fiscale inlichtingen- en opsporingsdienst intensief samenwerken. Het doel: verstoren en oprollen van netwerken en afpakken van vermogen. Er werken nu al zo'n tachtig mensen, maar dat moeten er eind 2023 zo'n vierhonderd zijn.

Samenwerking

"Het MIT is met name een kenniscentrum", zegt hoogleraar strafrecht Sven Brinkhoff aan de Open Universiteit over de bedoeling van het team. De meerwaarde zit 'm in de samenwerking tussen de diensten op het vlak van inlichtingen.

"Als politie heb je altijd maar een deel van de puzzel in zicht. Andere organisaties, zoals de Belastingdienst, kunnen die puzzel complementeren."

Vraagtekens bij meerwaarde

Maar ruim 2 jaar na de moord op advocaat Derk Wiersum en daaropvolgende aankondiging van het MIT is er vooral kritiek op het team. Er worden vraagtekens gezet bij de toegevoegde waarde.

De kritiek komt vanuit de politie, maar ook daarbuiten. "Je verliest jaren aan organisatorisch gedimdam, terwijl je eigenlijk aan de slag wil."

Bureaucratisering

De gezaghebbende criminoloog Cyrille Fijnaut noemde het MIT 'het domste plan uit de geschiedenis van de Nederlandse politie'. Volgens hem is het team 'een paradepaard van de minister dat al kreupel is voor het heeft kunnen lopen'. Ook de Tweede Kamer is niet overtuigd van de meerwaarde.

Intern is ook geen consensus. Recherchebaas Andy Kraag zei 'ervoor te willen waken dat er een nieuwe organisatie komt naast een succesvol opsporingsapparaat'. Zijn beste mensen zouden worden weggekocht door het team. Hij vreest verdere bureaucratisering van het werk, in plaats van versterking.

'Niet wachten op MIT'

"Waarom niet de bestaande teams versterken?" vraagt hoogleraar Brinkhoff zich af. "Ik kan me voorstellen dat ze na de moord op Wiersum direct aan de slag hadden gewild. Nu is 'direct aan de slag' een nieuw team dat over 2 jaar operationeel is." Een nieuwe organisatie optuigen is complex.

In de tussentijd gaan de opsporingswerkzaamheden door. Brinkhoff: "Er zijn mooie successen geweest. Zo zijn er verschillende aanbieders van PGP-telefoons gekraakt en is Ridouan Taghi gearresteerd. In die zin hoeven we niet te wachten op het MIT. Alles loopt wel door."

'Maak over een aantal jaar de balans op'

"Terugkijkend had ik in 2019 liever gehad dat de bestaande structuren waren versterkt. Dan had je slagvaardiger en directer aan de slag kunnen gaan", zegt Brinkhoff. "Want het is een urgent probleem." Dat blijkt volgens de hoogleraar keer op keer.

"Met de moord op Peter R. de Vries, de bedreiging van Mark Rutte. Het is elke keer wachten op een nieuwe uitingsvorm." De hoogleraar begrijpt de aarzeling, ook vanuit de politiek. "We zijn dit pad nu ingeslagen, ga nu door. Kijk wat de waarde is van het MIT over een aantal jaar en maak dan de balans op."

'De kritiek zal verstommen'

Toch is Brinkhoff uiteindelijk een voorstander van het MIT. "Informatiedeling en uitwisseling zullen altijd winst opleveren in de bestrijding van de georganiseerde criminaliteit." En uiteindelijk zal het ook wel lukken, denkt de hoogleraar strafrecht. Hij verwacht dat uiteindelijk alle neuzen dezelfde kant op komen te staan.

"Als er goede mensen zitten en de samenwerking met andere onderdelen van de politie goed gaat lopen, kan het best een succes zijn. Maar op dit moment weten we dat nog niet, omdat ze niet operationeel zijn. Op een gegeven moment zal de kritiek verstommen."