Bijna een derde van de jongvolwassenen vindt zichzelf verslaafd aan sociale media. Dat blijkt uit onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). In 2017 gaf 29 procent van de jongvolwassenen nog aan dat ze verslaafd zijn, in 2015 was dit nog 19 procent. “Het zou best kunnen dat ik een beetje verslaafd ben, daar baal ik van.”

Bij mensen boven de 25 jaar geeft een aanzienlijk kleinere groep aan zich verslaafd te voelen. De verslaving zit dus met name in de groep jongvolwassenen. Lotte (19) is student aan University College in Utrecht en herkent het wel: “Ik kijk best veel op mijn telefoon zonder reden en als er niets is kijk ik een beetje door het menu van mijn telefoon. Tussen de Bermudadriehoek van WhatsApp, Twitter en Instagram.” 

De student Liberal Arts en Sciences zegt dat ze er soms wel van baalt: “Ik zit nog steeds zonder reden op Instagram als tijdverdrijf”, verzucht ze. “Terwijl ik ook een boek kan lezen. Ik ben nu al vier maanden bezig met hetzelfde boek.”  

Jongvolwassenen vaker bang om iets te missen

Volgens het CBS besteden 18- tot 25-jarigen veel meer uren op sociale media dan oudere sociale mediagebruikers. 34 procent van de jongvolwassenen is dan ook bang om iets te missen tegenover 17 procent van de vijfentwintigplussers. Lotte geeft aan dat ze zich daar gedeeltelijk wel in herkent, "met name achteraf, als je op Instagram ziet dat je ergens niet bij was". Maar, geeft ze aan, het gaat niet alleen om het missen van sociale dingen. “Ik wilde bijvoorbeeld stoppen met Facebook, maar dat is eigenlijk niet mogelijk omdat er zoveel voor mijn studie gedeeld wordt op dat platform. Ik kan het simpelweg niet missen.” 

Gevolgen voor nachtrust, sociale contacten en schoolprestaties

Hoe erg is dat groeien van het sociale mediagebruik eigenlijk? Ondanks dat sociale media misschien tot afleiding kan zorgen op school of werk geven de meeste mensen aan dat het juist een positief effect heeft op de school- en werkprestaties. “Ik haal nog steeds goede cijfers, dus daar heeft mijn mediagebruik geen invloed op”, zegt ook Lotte. Daarbij geven mensen aan dat het een goede uitwerking heeft op op de sociale contacten met vrienden en familie. 

Wel slapen vier op de tien jongeren slechter door het gebruik van sociale media. Zo gaan ze bijvoorbeeld later slapen. Lotte herkent dit wel: “Eerst zat ik er wel soms tot één uur ’s nachts op mijn telefoon. Dan vroeg ik me af waar ik in vredesnaam mee bezig was. Ik was dan moe de dag daarna.” Nu probeert ze ’s avonds minder met haar telefoon bezig te zijn, en dat lukt haar vrij goed. 

Ondanks dat Lotte veel gebruik maakt van haar telefoon, heeft ze niet het gevoel dat ze niet zonder kan: “Op vakantie of als ik druk ben vind ik het geen probleem om geen sociale media te gebruiken, dan mis ik het ook niet.” 

Onderzoek Jongerenpanel: smartphone 10 jaar

Hoewel de smartphone nog maar tien jaar bestaat, heeft de smartphone dus een grote invloed op ons leven. Zes op de tien jongeren besteedt minimaal drie uur per dag aan hun smartphone, blijkt uit recent onderzoek van EenVandaag. Naar aanleiding van de tiende verjaardag van de smartphone deed EenVandaag september vorig jaar onderzoek naar de ervaringen van het Jongerenpanel en Opiniepanel met de smartphone. Ook uit dit onderzoek blijkt dat veel jongeren zich verslaafd voelen aan hun telefoon, wel 25 procent. 

“Ik denk dat ik verslaafd ben”, zegt Tim uit het Jongerenpanel, “omdat ik redelijk onrustig wordt als ik hem niet bij de hand heb”. Ook Joyce uit het Jongerenpanel zegt dat ze verslaafd is. “Ik stel andere dingen uit om mijn smartphone te gebruiken. Ook kom ik te laat bij vrienden aan omdat ik nog even dat filmpje moest kijken.” Dat wordt dan wel geaccepteerd, “puur omdat zij ook verslaafd zijn". Desalniettemin geeft 86% van de jongeren aan dat de smartphone wel degelijk een verrijking is van hun leven. 

Moeten we nu blij zijn met die smartphone of niet? De meningen zijn verdeeld. Veel panelleden geven aan dat contacten beter worden en het ongelofelijk handig is om altijd en overal informatie op te kunnen zoeken. Als nadeel geven de panelleden aan dat de samenleving individualistischer lijkt te worden en zijn er zorgen om het gebruik van de smartphone in het verkeer. 

Zijn we teveel met onze smartphone bezig? Nee, zegt de helft van het Jongerenpanel. 49% geeft aan tevreden te zijn met hun smartphonegebruik of zelfs te weinig met hun smartphone bezig te zijn. De andere helft vindt juist dat hun gebruik wel wat minder mag. "Het gebruik van mijn telefoon gaat duidelijk ten koste van belangrijkere dingen, zoals slaap of schoolwerk”, zegt Mirthe uit het Jongerenpanel, “wat best raar is als je er even over nadenkt”.

LEES EN KIJK: Hoe verslaafd zijn we aan onze smartphone?
 

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.