Het blijkt kinderlijk eenvoudig om sluizen, gemalen, rioleringspompen en zelfs bruggen in Nederland via internet op afstand te bedienen. In EenVandaag een reportage die bijvoorbeeld laat zien hoe slecht de rioleringspompen en gemalen van de gemeente Veere zijn beveiligd. Met een paar simpele handelingen zijn ze vanaf een thuiscomputer te bedienen. De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding (NCTB) waarschuwt al enkele jaren voor de kwetsbaarheid van deze zogenoemde ‘SCADA-systemen’ maar dat lijkt weinig te helpen.

Beveiligingsexperts van instituut NIKHEF en kennisorganisatie TNO zeggen dat veel meer Scada-systemen in Nederland kwetsbaar zijn, variërend van parkeergarages en verwarmingssystemen tot complete bruggen en sluizen. Een nieuwe zoekmachine laat zelfs honderden Nederlandse systemen zien die met gemak te hacken zijn. In sommige gevallen zijn die beveiligd met een standaard wachtwoord, in andere gevallen is er in het geheel geen wachtwoord nodig om in de betreffende apparatuur binnen te dringen. Beveilingsspecialist Oscar Koeroo, werkzaam bij het Nationaal instituut voor subatomaire fysica (NIKHEF) is geschokt. Over de situatie in Veere zegt hij: 'De machines staan bloot aan het internet. Er is geen beveiliging die ervoor zorgt dat alleen de beheerder toegang heeft'.

Niet slim

Eric Luiijf, Scada-expert en onderzoeker bij TNO waarschuwt al jaren voor de gevaren van dit soort systemen. 'Vanaf 2001 ben ik hier al mee bezig en in 2005 hebben we de overheid zelfs al gewaarschuwd.’ Volgens hem hoef je geen ervaren hacker te zijn om in de systemen in te kunnen breken: ‘Je hoeft hier helemaal niet slim voor te zijn, dat is juist het gevaarlijke'.

Ernstige bedreiging

De NCTB schreef in december 2011 nog over de gevaren van aanvallen op Scada-systemen: 'Dergelijke aanvallen vormen een potentieel ernstige bedreiging voor de nationale veiligheid wanneer zij de vitale infrastructuur (zoals energie, water, financiën) treffen. Bij dergelijke complexe aanvallen is het risico van maatschappelijke ontwrichting reëel*'. In een reactie laat de NCTB weten bezorgd te zijn over de door EenVandaag ontdekte situatie en de organisatie staat de gemeente Veere bij om voor de uitzending van vanavond de systemen goed te beveiligen.

Onderlopen

Peter van Rooij, expert op het gebied van de waterhuishouding, is geschrokken. 'Als je dit niet goed beveiligd, dan loopt Nederland onder, zo kwetsbaar zijn we hier. Eric Luiijf van TNO benadrukt dat het gevaar nog niet eens van hackers hoeft te komen. 'De echter hacker, die denkt nog na over welke schade hij aanbrengt. De eerste de beste 13-jarige die binnenkomt en pompen uitzet veroorzaakt behoorlijke schade'.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.