John van de Langenberg lijdt aan nierkanker en is uitbehandeld. Zijn werkgever, de gemeentelijke sociale werkplaats in Den Bosch, houdt hem slapend in dienst. Als hij overlijdt zullen zijn nabestanden de vergoeding niet krijgen. Minister Asscher kondigde indertijd maatregelen aan, maar werkgevers zoeken nog steeds massaal hun toevlucht tot slapende dienstverbanden om zo te voorkomen dat ze zieke of arbeidsongeschikte werknemers een transitievergoeding moeten betalen. Bijna tweeëneenhalf jaar na invoering van de Wet Werk en Zekerheid (WWZ) is de sluiproute in de wet nog steeds niet afgesloten. Arbeidsrechtadvocaten en de grote rechtsbijstandverzekeraars zien dat het aantal werknemers dat, tegen hun wil, in zo’n spookcontract zit mogelijk zelfs toeneemt ten opzichte van vorig jaar.

Truc

De slapende dienstverbanden zijn een uitvloeisel van de Wet Werk en Zekerheid, die werd  ingevoerd door het vorige kabinet. Die wet bepaalt dat werkgevers hun werknemers een transitievergoeding moeten betalen bij ontslag. Die regel geldt ook voor zieke of arbeidsongeschikte werknemers van wie de arbeidsovereenkomst, na twee jaar verplichte loondoorbetaling, wordt beëindigd. Werkgevers bedachten echter een truc om die verplichting te omzeilen. Door zieke werknemers slapend in dienst te houden - het contract loopt dan stilzwijgend door zonder dat er salaris betaald hoeft te worden - kunnen werkgevers een transitievergoeding ontlopen. Zo’n vergoeding kan oplopen tot tienduizenden euro’s. 

Controversieel

Minister Asscher uitte in EenVandaag forse kritiek op de handelwijze van werkgevers. Toch zegde hij een oplossing toe: werkgevers zouden hun transitievergoeding voor zieke of arbeidsongeschikte werknemers gecompenseerd kunnen krijgen uit een fonds. Het UWV moest de regeling gaan uitvoeren. Asscher kondigde echter vervolgens tot twee keer toe uitstel aan. Mede omdat het UWV er nog niet klaar voor was. Tijdens de formatie werd het voorstel door de Tweede Kamer controversieel verklaard, zodat de uitwerking en voorbereiding bij het UWV al die tijd heeft stil gelegen. 

Wachtstand 

Advocaten en rechtsbijstandsverleners zien het aantal meldingen de laatste weken, na het aantreden van het nieuwe kabinet, weer oplopen. Bij drie grote rechtsbijstandsverleners - DAS, Achmea en SRK - staat de teller al op zo’n 1.000 meldingen dit jaar. Ook Arag zegt meerdere keren per week gebeld te worden met vragen over slapende dienstverbanden. “Werknemers en werkgevers staan in de wachtstand”, aldus arbeidsrechtadvocaat Maarten van Gelderen. “Omdat rechters tot nu toe aangeven dat werkgevers niet ernstig verwijtbaar handelen, kunnen werknemers niet anders dan wachten op een oplossing uit Den Haag.”

Ongeneeslijk ziek

Werkgevers blijven volgens arbeidsrechtjuristen wachten totdat de regeling defintief is: ze houden werknemers slapend in dienst tot ze zeker weten dat ze de transitievergoeding terug kunnen kriigen. Werknemers zien het intussen met lede ogen aan. Zoals John van de Langenberg uit Den Bosch. Hij lijdt aan uitgezaaide nierkanker en kan niet meer behandeld worden. Zijn werkgever, de sociale werkplaats in Den Bosch, houdt hem slapend in dienst. Als John overlijdt zullen ook zijn nabestaanden de vergoeding niet meer krijgen, omdat de arbeidsovereenkomst dan van rechtswege eindigt.  “Wat we nog het ergste vinden is hoe oneerbiedig er met je wordt omgegaan”, zeg Monique van de Langenberg. “We voelen ons echt aan de kant gezet na 25 jaar dienstverband.” 

Reactie minister Wouter Koolmees van Sociale Zaken

"Het is belangrijk dat dit wordt opgelost, we hebben hier ook afspraken over gemaakt in het regeerakkoord. Ik wil dat wel zorgvuldig doen, dat vraagt nog even tijd. Gezien de afspraak in het regeerakkoord is er overigens voor werkgevers weinig reden meer om deze werknemers ‘slapend’ in dienst te houden."

Reactie gemeente ‘s Hertogenbosch:

Wat is het beleid van de gemeente ’s Hertogenbosch, specifiek de sociale werkplaats van de gemeente Den Bosch, bij werknemers bij wie na twee jaar ziekte of arbeidsongeschiktheid nog geen zicht op herstel is en de arbeidsovereenkomst opgezegd zou moeten worden? Wordt de arbeidsovereenkomst daadwerkelijk opgezegd, gaat de arbeidsovereenkomst over in een slapend dienstverband of kan dat per situatie verschillen? Kan de gemeente haar beleid motiveren? 
 
De gemeente ’s-Hertogenbosch voert de wet uit. Daarin staat dat een werkgever de zieke medewerker kan ontslaan maar daartoe niet is verplicht.
Binnen de SW-sector is bij de meeste bedrijven beleid om een dienstverband na 2 jaar ziekte niet te beëindigen maar als slapendienstverband voort te zetten. Dat geldt ook voor ons SW-bedrijf.
Daarvoor zijn 2 redenen:
1e: WSW-is last resort. Medewerkers die na twee jaar ziekte alsnog herstellen en ontslagen zijn, kunnen door de wetswijziging van januari 2015 niet meer terug in de WSW. Door het dienstverband slapend te houden is die mogelijkheid wel aanwezig.
2e: Er wordt een enorme financiële wissel getrokken op de SW-bedrijven. Omdat de doelgroep van de Wsw mensen zijn met een lichamelijke, verstandelijke en/of psychische beperking, komt het vaker voor dan bij reguliere bedrijven dat SW-medewerkers 2 jaar ziek zijn. In de financiering van de rijksoverheid is een transitievergoeding niet meegenomen. Dit probleem is eerder landelijk gesignaleerd door de politiek. Daarom ligt er een wetsvoorstel om in een aantal gevallen de transitievergoeding, op grond van een compensatieregeling, te laten betalen door het UWV. Een voorstel voor wetswijziging is door de ministerraad goedgekeurd en ligt bij de Raad van State voor advies. Echter het wetsvoorstel is controversieel verklaard.
We leveren wel zoveel mogelijk maatwerk door medewerkers de mogelijkheid te blijven bieden om te re-integreren binnen het SW-bedrijf of door bijvoorbeeld medewerkers tegemoet te komen door uitbetalen van vakantiedagen etc.
 
Bij hoeveel werknemers heeft de gemeente, specifiek de sociale werkplaats in Den Bosch, hiermee sinds de invoering van de WWZ te maken gehad? In hoeveel gevallen is er opgezegd mét betaling van de transitievergoeding en in hoeveel gevallen is er een slapend dienstverband aangegaan?
 
In de periode 1 juli 2015 ( ingangsdatum WWZ) tot 1 november 2017 zijn 203 Wsw-medewerkers om verschillende redenen uit dienst gegaan. In die periode zijn 18 dienstverbanden beëindigd wegens langdurige ziekte, voornamelijk door het overeenkomen van een beëindigingsovereenkomst of vanwege het bereiken van pensioen gerechtigde leeftijd. Geen van deze medewerkers heeft een transitievergoeding ontvangen. Daarnaast hebben 6 medewerkers een slapend dienstverband.  

Ondanks dat hij beloftes doet om alles beter te maken, sluit president Donald Trump een recessie in Amerika niet uit, blijkt uit een interview met Fox News afgelopen zondag. "Trump is zichzelf vooral aan het indekken."

Volgens Trump heeft een toekomstige recessie vooral te maken met de grote veranderingen die hij in werking zet. De president zegt dat dit tijd kost, maar dat het uiteindelijk zal leiden tot betere tijden.

'Trumpcession'

Ondertussen dalen de aandelenkoersen flink en rijst de prijs voor een doosje eieren in Amerika de pan uit. Er wordt gesproken over een zogeheten 'Trumpcession'. Maar wat betekent een recessie in de VS voor Nederland?

"Een recessie in Amerika heeft directe gevolgen voor ons land en lijdt tot minder economische groei", begint Arnoud Boot, hoogleraar ondernemingsfinanciering en financiële markten aan de Universiteit van Amsterdam. "Naast de importheffingen op Canada en China, wil Trump ook de handelsheffingen in Europa opvoeren. Dit heeft een negatief effect op de gehele wereldhandel."

Welke sectoren worden geraakt?

Volgens Boot is er wel een verschil in de sector die wordt geraakt.

"In Nederland wordt vooral de maakindustrie getroffen, maar ook het café op de hoek kan dit indirect gaan voelen", legt de hoogleraar uit. "In de zuivelindustrie zal het effect weer kleiner zijn. De zuivelindustrie is namelijk afhankelijk van Nederland en Europa, en minder van de Verenigde Staten. Bovendien blijft iedereen wel melk drinken."

Trump versus Biden

De toekomstige recessie schuift Trump vooral in de schoenen van zijn voorganger Joe Biden. "In zekere zin heeft Trump hierin gelijk", stelt Boot.

"Biden heeft veel geld in de economie gestopt. Amerikanen konden daarom meer kopen van hun geld terwijl deze producten er niet waren. Met als gevolg stijgende inflatie", vertelt Boot. "Maar Trump gooit olie op het vuur. Hij wil minder importeren wat leidt tot tekorten op de Amerikaanse markt, in dit geval een tekort aan eieren."

Vakantie naar Amerika betaalbaarder

Naast de negatieve gevolgen voor bedrijven, heeft een Amerikaanse recessie ook effect op de consument. Volgens Boot heeft dit te maken met de waarde van de euro en de dollar.

"Tijdens een recessie gaan de koersen van munten schommelen. In dit geval wordt de dollar minder waard dan de euro." Toch zijn er volgens de hoogleraar enkele voordelen te behalen. "Een vakantie naar Amerika wordt betaalbaarder, en het kopen van een spijkerbroek goedkoper", zegt hij tot slot.

Een paar maanden geleden was de stemming in Syrië gerust euforisch te noemen. Dictator Assad was verdreven. Tijd voor een nieuw hoofdstuk. En toen ging het een paar dagen geleden goed mis. Correspondent Nienke Edelenbosch vertelt over de situatie daar.

Eind vorige week vielen militairen uit het voormalige leger van Bashar al-Assad de nieuwe machthebbers aan van de groepering Hayat Tahrir al-Sham (HTS), onder leiding van interim-president Ahmed al-Sharaa. Inmiddels zouden er meer dan duizend doden zijn gevallen, onder wie veel burgers.

'Spanningen niet meteen verdwenen'

Dat het geweld nu weer oplaait, komt niet helemaal onverwachts, zegt correspondent Nienke Edelenbosch, die in Libanon woont. "Na de val van Assad is er een nieuwe regering gekomen. Maar dat betekent niet dat alle spanningen tussen de verschillende groepen meteen verdwenen zijn", benadrukt ze.

Hoewel de voormalig dictator weg is, zijn de mensen die hem aanhangen lang niet allemaal verdwenen. "Vooral pro-Assad-groepen hebben baat bij escalatie." Onder Assad zijn er veel ernstige misdaden gepleegd. Die plegers hebben geen belang bij een stabiele situatie, dan is het moeilijker om onder berechting uit te komen.

Leger gemobiliseerd

En het escaleerde inderdaad. Als reactie op de aanvallen van pro-Assad-soldaten afgelopen donderdag mobiliseerde de nieuwe overheid het leger. "Dat trok naar de kust om de boel te sussen. Maar er ontstonden juist nieuwe gevechten en meer chaos, waarbij heel veel burgers omkwamen", vertelt Edelenbosch.

Volgens haar heeft dat ermee te maken dat bepaalde groepen binnen het nieuwe leger radicaler zijn dan de andere. "Dit leger is een verzameling van allerlei oud-oppositiegroepen. Dat is HTS, maar er zijn ook andere fracties met extremere ideologische motieven dan het hart van de regering. En dat maakt het moeilijk voor de nieuwe overheid om het onder controle te krijgen."

Geen journalisten in het gebied

Wat het moeilijk maakt om vast te stellen wie het huidige geweld tegen Syrische burgers pleegt, is dat er geen onafhankelijke journalisten in het gebied zijn waar het geweld nu plaatsvindt, legt Edelenbosch uit.

"Zijn het inderdaad de pro-Assad-groepen, of is dat het leger van de huidige overheid? En welke fracties binnen dat leger plegen dan dat geweld?" Het zijn vragen die niemand nu met zekerheid kan beantwoorden.

Een fragiel land

De nieuwe Syrische regering staat voor een enorme klus, zegt Edelenbosch. "Het land ligt in puin. Er heeft 14 jaar een burgeroorlog gewoed. Er is heel veel geld nodig om het weer op te bouwen."

"Tegelijk gaat het economisch erg slecht. Veel mensen hebben geen werk. Er is weinig elektriciteit, weinig voedsel. Mensen staan uren in de rij voor een brood. Bij elkaar zorgt dat ervoor dat het land fragiel is."

Een Syrië voor alle Syriërs

En dat zal niet snel zijn opgelost. De nieuwe Syrische overheid en president willen één Syrië voor alle Syriërs, zeggen ze. Een Syrië waar ook minderheden beschermd worden, vertelt Edelenbosch.

"Maar met de huidige spanningen tussen verschillende bevolkingsgroepen is dat nogal een uitdaging. Dan merk je hoe fragiel het allemaal is. Mensen die ik spreek in Syrië zeggen: 'Ik sta wel achter deze nieuwe president, maar kan hij me beschermen als het misgaat?' Dat dat nog niet lukt, blijkt nu."

Stap in de goede richting

De correspondent hoort dat veel mensen in Syrië op de vlucht slaan. "Die vertrekken met een paar spullen naar de bergen of de bossen." Ook steken Syriërs de grens met Libanon over. Tot nu toe gaat het volgens de lokale autoriteiten om ongeveer 4.300 mensen, weet Edelenbosch.

President Ahmed al-Sharaa heeft inmiddels een nieuwe, onafhankelijke commissie opgesteld die gaat onderzoeken waardoor het nu zo geëscaleerd is. De daders moeten vervolgd worden, zegt hij. "Dus dat is wel een stap in de goede richting."