Slijterijen hebben geen enkel protocol voor klanten die een ernstige alcoholverslaving hebben. Medewerkers geven de sterke drank daarom 'maar gewoon' mee: "We hebben geen handvatten om hen te helpen." En daar moet snel verandering in komen, vinden ze.
De 21-jarige student Emma werkt een paar dagen per week in een slijterij. Zij en haar collega's zien regelmatig mensen in de winkel komen die zich letterlijk de vernieling in drinken.
6 flessen drank in 1 week
"Ik zie hier mensen die structureel enorme hoeveelheden drank halen. Dan heb je het bijvoorbeeld over 6 flessen sterke drank in 1 week, elke dag weer één", vertelt ze.
Ook zien de medewerkers dat sommige klanten van de slijterij opeens veel en veel meer gaan drinken. "Dat zijn mensen die zich letterlijk de vernieling in zuipen, bijvoorbeeld vanwege iets heftigs dat in hun leven is gebeurd", zegt Emma.
Bekijk ook
'Dit gaat echt mis'
Het personeel kan in dit soort gevallen maar weinig doen, legt ze uit. "Dan geven we de drank maar gewoon mee, met een gevoel van 'dit gaat echt mis', maar zonder er iets aan te kunnen doen."
Het voelt volgens Emma 'echt verkeerd om dit zomaar te faciliteren'. Ze wijst naar de coffeeshops: "Daar krijgen medewerkers toch ook scholing om problemen te signaleren? Dat zou ook voor slijterijen kunnen."
Trimbos wil alcoholprotocol
Ook het Trimbos-Instituut pleit voor een protocol in slijterijen wanneer ernstig drankmisbruik door klanten wordt vermoed. "We zouden zo'n protocol zeker zinvol vinden", onderstreept Maddy Blokland van het kenniscentrum.
"Daarmee kun je medewerkers handvatten geven voor het contact met klanten waarvan zij denken dat er een alcoholprobleem bestaat, of in de maak is", legt ze uit. "Juist de groep die op het randje van ernstige alcoholverslaving balanceert, kun je namelijk nog op allerlei manieren helpen."
Bekijk ook
8 procent is zware drinker
Zo'n 8 procent van de slijterij-bezoekers is een zware drinker. Niet alleen medewerkers, ook de branche zit in haar maag met de drankverkoop aan alcoholisten, laat secretaris Eus Peters van de Vereniging Drankenhandel Nederland (VDN) weten.
"Alcohol is een speciaal product, dat vraagt om een speciale omgeving en getrainde medewerkers. Ook wij willen problematisch alcoholgebruik terugdringen", benadrukt hij.
Nog geen actie ondernomen
Tot nu toe heeft dat inzicht echter nog niet tot actie geleid. En dat moet veranderen, daarover lijken alle betrokken partijen het eens te zijn. In het verleden is er al eens contact geweest tussen slijterij-keten Gall & Gall en het Trimbos-Instituut over zo'n protocol.
"Maar dan heb je een groot risico op belangenverstrengeling", vindt Blokland van het Trimbos. "We willen zeker een rol spelen in het ontwikkelen van handvatten, maar niet met financiering vanuit de industrie."
Bekijk ook
Protocol niet voor de bühne?
Toch zou zo'n protocol snel van de grond kunnen komen, denkt ze: "Als er opdracht wordt gegeven vanuit het ministerie van Volksgezondheid kunnen wij onafhankelijk aan de slag, uiteraard ook met oog voor de vragen en dilemma's van slijterijen."
Maar zet zo'n protocol daadwerkelijk zoden aan de dijk, of is het eerder voor de bühne, met op de volgende straathoek de volgende slijterij waar mensen met een alcoholprobleem drank kunnen inslaan?
'Het kan geen kwaad'
Ervaringsdeskundige Hans, zelf tot kort geleden een zeer zware drinker, denkt dat een protocol wel degelijk iets toe kan voegen: "Het ophangen van een poster of het neerleggen van folders kan in elk geval geen kwaad", zegt hij.
Ook zouden wat hem betreft medewerkers klanten kunnen wijzen op de effecten van overmatig drinken. Al ligt iemand aanspreken wel gevoelig, vreest hij. "Je wilt geen inbreuk plegen op het privéleven van mensen. Ik weet niet of ik dat leuk had gevonden..."
Psychologische effect
Het gaat ook om het psychologische effect op de samenleving, benadrukt Blokland van het Trimbos: "Het drinken van grote hoeveelheden alcohol moet gewoon niet meer als normaal worden gezien, net zoals we overal roken nu niet meer normaal vinden."
"We onderschatten de gevolgen van overmatig alcoholgebruik nog steeds enorm", zegt ze. Daarom is vroegsignalering volgens haar 'heel belangrijk'. "Hoe eerder gesignaleerd, hoe minder schade en hoe makkelijker het is om er iets van te zeggen."
Bekijk ook
Ministerie ziet nut in protocol
Het ministerie van Volksgezondheid zegt in een reactie het nut van een protocol voor slijterijen te zien. "Wij vinden het heel positief dat er in slijterijen wordt nagedacht over protocollen over hoe om te gaan met de aankoop van grote hoeveelheden alcohol, en met situaties die wijzen op problematisch alcoholgebruik."
"We hebben regelmatig overleg met het Trimbos en zien er naar uit om de volgende keer de stand van zaken op dit punt met hen te bespreken."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.