Slaaptekort maakt creatief

"Slaaptekort is goed voor de creativiteit", dat stelt Frank Evenblij in een toelichting op zijn nieuwe televisieprogramma. Daarin wordt een groep kandidaten 24 uur lang wakker gehouden, waarna ze quizvragen moeten beantwoorden.

TV-maker Frank Evenblij zegt dat slaaptekort leidt tot creativiteit. Dat zei hij in een toelichting op zijn nieuwe televisieprogramma 'Het Uur Van De Waarheid'. Daarin wordt een groep personen 24 uur wakker gehouden. Vervolgens moeten zij vragen beantwoorden en opdrachten uit voeren om een geldprijs te winnen. Op die manier wordt duidelijk wat slaaptekort met het menselijk brein en het gedrag doet.

Voordeel van slaaptekort

Volgens Evenblij kan een tekort aan slaap voordelen hebben. Hij verwijst daarvoor naar de Spaanse schilder Salvador Dali. Die zou een manier hebben gevonden om op het moment van inslapen te bepalen, om dan vervolgens zijn spullen op te pakken en te gaan schilderen.

Salvador Dali viel in slaap met een lepeltje in zijn hand. Op het moment dat het lepeltje viel, dan viel hij in slaap en als hij dan wakker werd dan kreeg hij die creatieve gedachten

Af en toe weinig slaap

Wetenschapsjournalist Mark Mieras heeft verschillende boeken geschreven over de werking van het menselijk brein. Uit wetenschappelijke onderzoeken die hij volgt, blijkt dat hersenen bij weinig slaap de stof dopamine aanmaken. Hierdoor komt extra energie vrij wanneer er slaaptekort dreigt. Maar deze stof brengt de hersenen ook in een focus. Deze toestand kan inderdaad leiden tot creativiteit en productiviteit;

"We weten dat mensen en kinderen die last hebben van slapeloosheid een iets creatiever brein hebben" Bijzonder Hoogleraar Marike Lancel Slaap en Psychopathologiek onderzoekt patienten die om klinische redenen niet kunnen slapen: "Ik adviseer om niet te blijven liggen als het slapen niet gaat. Dan kan ik me goed voorstellen dat als het slapen niet meer lukt, het fijn en rustgevend kan zijn om te schilderen".

Langdurig slaapgebrek

Anders is het voor mensen langdurig slaapgebrek hebben. Volgens Lancel leidt dit bij haar patiënten tot juist tot lusteloosheid en gebrek aan daadkracht en creativiteit. In deze groep ziet en hoort zij dan ook weinig voordelen van de slapeloosheid. Volgens Mieras ligt het verband tussen creativiteit en slaap dan ook anders dan Evenblij in het praatprogramma stelde.

Sommige slechte slapers gaan hun slaaploosheid te lijf met het creëren van iets, door bijvoorbeeld een boek te schrijven of te tekenen en schilderen. Professor Lancel onderschrijft deze visie als het gaat om creativiteit en originaliteit in de wetenschap.

"Als je kijkt naar wetenschappelijke creativiteit, die zijn juist heel erg gebaat bij hyperfocus. Ook gewoon om een goed artikel te schrijven. [ ...] Dat zijn hele productieve en creatieve uren. Daarvoor moet je juist uitgerust zijn."