Het gaat de laatste weken veel over seksuele intimidatie en grensoverschrijdend gedrag, maar dat betekent niet dat het alleen nu voorkomt. Concrete cijfers over hoe vaak dit vroeger gebeurde zijn er bijna niet, maar het is van alle jaren.

Toch beweerde verloskundige Beatrijs Smulders in de Ongelooflijke Podcast van NPO Radio 1 iets anders. Ze zei dat jonge vrouwen nu vaak niet meer over straat kunnen, maar dat dat in haar tijd helemaal geen issue was. Maar zeker met Take Back The Night, in Nederland de Heksennacht, in het achterhoofd, klopt dat niet.

De straat op

Emeritus hoogleraar gender gerelateerd geweld Renée Römkens van de Universiteit van Amsterdam én generatiegenoot van Smulders, kan zich niet in die uitspraak vinden. "Dat was juist de periode dat vrouwen vanuit de vrouwenbeweging de kat de bel hebben aangebonden", vertelt ze over de jaren 70.

"Er vonden demonstraties plaats tegen straatintimidatie en seksueel geweld op straat. Het gebeurde onder de noemer 'Heksennacht' in Nederland, en 'Take Back The Night' in het buitenland."

Bekijk ook

Take Back The Night

Römkens spreekt namelijk van een olievlek die zich over de wereld verspreidde. De eerste Take Back The Night was in 1975 in Philadelphia. Wat volgde was een groot internationaal protest in 1976 in Brussel, waarbij vrouwen uit 40 landen de straat op gingen tegen allerlei vormen van geweld tegen vrouwen.

Ook in Nederland gebeurde dat. Emeritus hoogleraar Römkens was zelf student toen ze meedeed aan de Heksennacht in Nijmegen. "Het besef dat je met velen moest zijn om dat gevoel van veiligheid te hebben, dat maakte wel duidelijk waar het probleem zat", vertelt ze.

Bekijk ook

Praten met mannen en vrouwen

Volgens Römkens was het in de jaren 70 dus ook niet veilig. Maar er is wel een verschil met nu, zegt ze. "Het probleem werd binnen een voorhoede van de vrouwenbeweging aangekaart. Nu is het een breed maatschappelijk erkend probleem. En dat is het grote winstpunt dat we in die 50 jaar bereikt hebben."

Het is nu geen gesprek meer tussen vrouwen alleen. Mannen en vrouwen praten over wat verantwoord gedrag is, en waar het punt ligt waarop je een grens overgaat.

Mogelijk geen toe- of afname

Of straatintimidatie en seksueel geweld toe- of afgenomen is de afgelopen 50 jaar, vindt hoogleraar Römkes moeilijk te zeggen. "Je moet eigenlijk een nulmeting hebben gedaan om ontwikkelingen in de loop der tijd te kunnen zien. Dat is in die periode niet gedaan, maar gelukkig gebeurt dat nu wel."

Er is volgens Römkens in ieder geval geen reden om aan te nemen dat er sprake is van toe- of afname. "Wat toegenomen is, is dat er meer over gepraat wordt, en dat wordt vaak verward met dat het meer voorkomt."

Op straat

EenVandaag onderzocht in het bijzonder wat mensen sinds de #MeToo beweging, die eind 2017 wereldwijd aandacht kreeg, hebben meegemaakt. Daaruit bleek dat 6 op de 10 vrouwen (62 procent) en 1 op de 5 mannen (19 procent) wel eens seksueel grensoverschrijdend gedrag meemaakten.

Hoewel mensen van alle leeftijden grensoverschrijdend gedrag meemaken, komt het de afgelopen 4 jaar het meest voor bij mannen en vrouwen onder de 55 jaar. Hun ervaringen variëren van ongewenste opmerkingen en blikken tot aanranding en verkrachting. De ongewenste ervaringen van mensen in die leeftijdsgroep kwamen de afgelopen jaren vooral voor op straat, tijdens het uitgaan maar ook op het werk. Bij mannelijke slachtoffers is de werkvloer zelfs de meest voorkomende plek van hun ervaringen.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.