Romy Hardon werkte hoogzwanger in de lycrafabriek van DuPont in Dordrecht met het giftige middel DMAC. De fabriek verzweeg dat en gaf geen beschermende kleding. Haar kind werd doodgeboren en Romy denkt dat dat door DuPont komt. Ze stapt naar de rechter.
Romy verwijt DuPont dat ze haar nooit vertelden dat ze hoogzwanger stond te werken met het zeer giftige oplosmiddel. "Ze verzwegen het. Als ik het wel had geweten had ik een keuze gehad en was ik daar natuurlijk niet blijven werken. Maar deze keuze is me ontnomen."
Erkenning van het leed
Romy gaat daarom volgende week naar de rechter, samen met 14 andere oud-werknemers van DuPont. Allemaal maakten ze hetzelfde mee. Ze eisen erkenning voor het aangedane leed en een schadevergoeding. "Ik wil dat ze erkennen dat wij daar in onze vruchtbare periode nooit hadden mogen werken. En zeker niet als je zwanger bent."
In 2016 kwam het schandaal door EenVandaag aan het licht. 35 oud-medewerkers van de lycrafabriek van DuPont deden toen hun verhaal. 33 vrouwen hadden zwangerschapsproblemen, doodgeboren kinderen, miskramen of vruchtbaarheidsproblemen. Inmiddels hebben nog meer vrouwen en een man zich gemeld met soortgelijke klachten. De man is onvruchtbaar geworden en denkt ook dat dat door het werken met de giftige stof DMAC komt.
Bekijk ook
Meetgegevens verdwenen
"Eindelijk naar de rechter", verzucht Romy. "Na 6 jaar wordt dat ook wel tijd." De groep wordt bijgestaan door advocaat Daphne van Doorn. Zij werkt voor het bureau beroepsziekten van de FNV. "DuPont heeft haar werknemers blootgesteld aan veel te hoge waardes DMAC", zegt zij. Maar het bedrijf betwist dat. DuPont zegt dat de hoeveelheden van het giftige oplosmiddel zo laag waren dat het niet schadelijk kon zijn.
Het bedrijf deed regelmatig urine-onderzoek bij de medewerkers en deed ook nadere metingen, maar de uitslagen van het onderzoek en de meetresultaten zijn zijn plotseling verdwenen. Advocaat Van Doorn vindt dat opmerkelijk. "DuPont zegt dat de gegevens niet bewaard zijn gebleven omdat de fabriek al ontmanteld is. Omdat de fabriek niet meer bestaat, zijn dus ook die meetgegevens niet bewaard. Maar als je weet dat je meetgegevens verzamelt met het oog op mogelijke gezondheidsschade over 30 jaar, dan is het voor mij niet goed te begrijpen dat juist die meetgegevens er niet meer zijn."
Schadelijkheid bekend bij DuPont
DuPont maakte tussen 1964 en 2004 lycragaren, die daarna verwerkt werden tot kousen, panty's en sportkleding. Van het oplosmiddel dimethylaceetamide, in het kort DMAC, was al in 1962 al uit dierproeven gebleken het schadelijk was voor het ongeboren kind. Al vanaf eind jaren 70 werd dat al door tientallen wetenschappelijke studies onderschreven. Dat was ook bekend bij DuPont.
"Dit is een van de ergste dingen die ik in mijn carrière ben tegengekomen', zegt hoogleraar milieuchemie en toxicologie Jacob de Boer van de Vrije Universiteit. Op een bedrijfsvideo uit 1986 is te zien hoe vrouwen in de snikhete fabriekshal hun blote armen in de spoelen met lycradraden steken, zonder handschoenen, mondkapjes of andere bescherming. Dit terwijl toen al bekend was dat DMAC voor 40 procent via de huid werd opgenomen, en voor 60 procent via inademing.
'Zelden zoiets gezien'
"Korte broeken, rokjes, alles kon je daar aan doen. Geen bescherming en we liepen daar gewoon. Wij werkten eerst ook op de plek waar alle lycra stond uit te dampen. Dat kan toch niet goed zijn?", vertelt Romy erover. DuPont houdt zelf vol dat het zijn werknemers altijd goed heeft beschermd tegen de gevaarlijke stoffen in de fabriek.
Maar dat er een causaal verband is tussen de gezondheidsproblemen van de vrouwen en de blootstelling aan DMAC lijdt geen twijfel, zegt hoogleraar De Boer na bestudering van de medische dossiers. "Hoe is het mogelijk dat dit in Nederland gebeurde? Ik heb zelden zoiets gezien", zegt hij erover.
Bekijk ook
37 jaar
DuPont wil op dit moment niets zeggen tegen EenVandaag omdat de rechtszaak nog moet beginnen. Eerder heeft het bedrijf laten weten dat er wel degelijk gewerkt werd met het giftige oplosmiddel, maar de concentraties laag en niet schadelijk waren.
9 mei komt de zaak voor de kantonrechter in Dordrecht. Romy hoopt er eindelijk gerechtigheid te vinden voor wat haar is aangedaan. "Mijn zoon had dit jaar 37 moeten worden. Die had ik heel graag naast me gehad. En dat heeft DuPont me ontnomen."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.
