Miljoenen werknemers hebben niks aan het verhogen van de onbelaste kilometervergoeding. Uit onderzoek van vakbond FNV blijkt namelijk dat veel werknemers te weinig of zelfs helemaal geen reiskostenvergoeding krijgen. "Ik werk 2 dagen per maand gratis."

Gerwin Heinen rijdt voor zijn werk in de gehandicaptenzorg 1400 kilometer per maand. Voor hem is het zo erg dat hij een deel van zijn salaris inlevert om naar zijn werk te gaan.

'Er gaat iets verkeerd'

Hij krijgt 8 cent per kilometer met een maximum van 30 kilometer per dag, maar maakt dus veel meer kosten. Hij is zoveel kwijt aan zijn reiskosten dat hij per maand twee dagen gratis aan het werk is, zo rekende hij uit. "Als ik geld toe moet geven aan mijn baan gaat er iets verkeerd."

Toen Gerwin zijn werkgever om hulp vroeg, kwam er ook geen goede oplossing voor het probleem. "Ze hadden als idee dat ik zelf een elektrische auto zou aanschaffen, maar ik kan dat helemaal niet betalen." Ook met het ov gaan is geen optie, omdat dat nog duurder is dan de reiskosten met de auto.

Niet alle werkgevers vergoeden

Het kabinet kondigde onlangs aan dat de onbelaste kilometervergoeding wordt verhoogd van 19 naar 21 en uiteindelijk naar 23 cent. Door de hoge gasprijzen kost reizen naar werk namelijk meer. Maar de verhoging betekent niet direct dat je die als werknemer ook krijgt, vertelt vicevoorzitter Zakaria Boufangacha van de FNV.

"Veel werkgevers gebruiken die extra ruimte niet of vergoeden überhaupt geen reiskosten. Hun werknemers hebben dus ook niks aan die verhoging van onbelaste reiskostenvergoeding."

In verschillende sectoren

Boufangacha geeft aan dat er een aantal sectoren zijn waar de reiskostenvergoeding niet goed geregeld is. "Uit de cao's van de (gehandicapten)zorg, technische groothandel, supermarkten en kinderopvang wordt duidelijk dat er maar tot 8 cent per kilometer vergoed wordt of helemaal geen vergoeding is."

Van de 2,6 miljoen werknemers voor wie een reiskostenvergoeding is afgesproken, krijgt slechts een derde de maximale onbelaste vergoeding van 19 cent per kilometer, vertelt Boufangacha. Voor de andere 3,4 miljoen werknemers onder een cao is überhaupt geen reiskostenvergoeding afgesproken.

Werknemer moet druk uitoefenen

Volgens Boufangacha is de situatie waarin veel werknemers nu zitten deels te danken aan de keuzes van werkgevers in het verleden. "In de afgelopen jaren kwamen werkgevers ermee weg om alles zo goedkoop en kostenefficiënt mogelijk te doen. Daar betalen wij nu als samenleving de prijs voor."

Gelukkig is er wel een kentering te zien, zegt Boufangacha. "Er zijn voorbeelden waarbij het wel lukt. Waar de reiskosten al volledig vergoed worden en zelfs de inflatie wordt gecompenseerd." Maar dat is volgens hem het resultaat van een lange strijd en veel acties. "Het is een cliché, maar het is wel waar dat het als werknemer cruciaal is dat je druk uitoefent om te zorgen voor verandering."

'Investeer in werknemers'

Voor Gerwin is het een lastig dilemma. Hij hoopt dat zijn werkgever stappen gaat zetten. "Ze zijn druk bezig, ik hoop dat het veranderd wordt." Niet iedereen kon daar op wachten: hij vertelt al over één collega die is vertrokken. "En als er niets verandert, zal ik iets anders moeten zoeken. Want ik moet wel financieel uit kunnen komen."

Als het aan de FNV ligt moet er in de toekomst stevig geïnvesteerd worden in werknemers. "Er moet meer focus komen voor de kwaliteit van werken in plaats van alles zo goedkoop mogelijk willen. Ook moet iedereen gecompenseerd worden voor de inflatie. Daar is geld en ruimte voor dus dat kan ook allemaal. Mensen moeten gecompenseerd worden voor het feit dat het leven duurder is nu."

NSC en ChristenUnie pleiten voor een zogenaamde rode knop om jongeren digitaal beter te beschermen. Waarmee met één druk op de knop, al jouw online gegevens in één keer worden verwijderd. De vraag is of dat gaat werken.

Jongeren moeten beter beschermd worden op het internet. Dat is de boodschap die Don Ceder van de ChristenUnie en Jesse Six Dijkstra van NSC aan de Tweede Kamer duidelijk willen maken. "Voordat je achttien bent, zijn er verschillende online profielen van je gemaakt."

Cookies slaan alles op

"Onze persoonlijke gegevens worden opgeslagen door cookies', zegt Lotje Beek, beleidsadviseur bij Bits of Freedom. "Cookies zijn een soort bestandjes die op een website zitten, en vervolgens vanaf de website terug gaan naar je computer'', legt ze uit. "Hierdoor houden ze bij wat jij online doet, op welke dingen je klikt, en voor hoelang."

"Deze informatie wordt vervolgens opgeslagen door bedrijven zoals Meta en Google. Op basis hiervan schetsen ze jouw persoonlijk profiel", vervolgt Beek. "Ze weten hierdoor precies welke boodschap ze aan jou kunnen meegeven, bijvoorbeeld om iets te kopen op het internet. Hierdoor verlies je de autonomie."

Persoonlijke online profiel

"Middels een online profiel kunnen bedrijven jou opdelen in bepaalde categorieën", vertelt cyberexpert Dave Maasland. "Bijvoorbeeld op interessegebied, leeftijdscategorie en of je man of vrouw bent. Dat kan heel gedetailleerd gaan."

"Maar dat gebeurt niet alleen via cookies", maakt hij duidelijk. "Ook je mobiele apparaat slaat informatie op. Het belangrijkst is dat mensen beseffen dat als je digitale voetsporen achterlaat, je snel persoonlijke informatie vrijgeeft."

Kansongelijkheid voor jongeren

Volgens NSC en ChristenUnie kunnen digitale profielen negatieve gevolgen hebben en leiden tot kansenongelijkheid. Ook beleidsadviseur Beek kan zich hierin vinden. "Vacatures voor mannelijke beroepen worden voor 90 procent vaker aan mannen laten zien, blijkt uit onderzoek van het College van de Rechten voor de Mens. Vrouwen zien weer vaker vacatures voor kappersopleidingen, waardoor zij vacatures als monteurs bijvoorbeeld missen. Dit levert minder kansen op en verdeelt de samenleving."

Ook cybersecurity-expert Maasland ziet problemen. "Als eenmaal iets op het internet staat, zal deze informatie niet snel verdwijnen. Bijvoorbeeld fanatieke berichten over je voetbalclub, of een boze reactie naar een leraar, die kunnen later altijd weer opduiken. Tijdens een ruzie of een sollicitatie bijvoorbeeld," legt hij uit.

'Niet hoe het internet werkt'

Precies hier zit volgens Maasland ook de crux. "De informatie op het internet staat altijd ergens opgeslagen, zelfs met een mooie rode knop. Hoe graag we ook een makkelijke oplossing willen, dit is niet hoe het internet werkt."

Desondanks vinden beide experts het goed dat NSC en ChristenUnie dit onderwerp onder de aandacht brengen. "Jongeren moeten beter beschermd worden op het internet, maar we moeten in deze fase vooral kijken naar de voorkant," vervolgt Maasland. "Kinderen moeten weten dat het belangrijk is om na te denken wát je plaatst op het internet. De oplossing zit in meer educatie en mediabewustzijn. Niet bij een magische knop."