Al tientallen jaren gaat het erover: zinloze regels en administratieve lasten voor huisartsen. Die moeten verminderen, maar nieuwe cijfers laten zien dat het tegendeel gebeurt. "Huisartsen zijn nu elke week gemiddeld een dag kwijt aan de papierwinkel."

De overheid wil al jaren de regeldruk voor huisartsen verlichten, maar slaagt daar totaal niet in. Dat blijkt uit een enquête van de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) waar meer dan 2000 huisartsen op reageerden.

Een dag per week administratie

Uit de peiling blijkt dat vier op de vijf huisartsen nu meer tijd besteden aan administratie dan 5 jaar geleden. Een ruime meerderheid van de huisartsen is meer dan één dag per week kwijt aan administratieve verplichtingen.

Maar liefst 85 procent van de ondervraagde huisartsen zegt dat ze te veel tijd aan taken besteden die niet met de directe patiëntenzorg te maken heeft. Ondanks dus alle pogingen vanuit de overheid om de regeldruk te beperken.

'Iedereen heeft er een hekel aan'

Een zeer zorgelijke ontwikkeling, vindt de LHV. "Er staat al zoveel druk op huisartsen. En dan zien we uit de enquête hoeveel tijd ze kwijt zijn aan de papierwinkel", vertelt bestuurslid Guus Jaspar.

"Iedereen heeft er een hekel aan, en het is vaak volstrekt onduidelijk of het helpt en of het zinvol is. Huisartsen willen mensen helpen, en niet formulieren invullen omdat anderen iets willen."

Helft praktijkhouders overweegt soms stoppen

Bijna de helft van de praktijkhoudende huisartsen overweegt weleens te stoppen vanwege de grote hoeveelheid administratieve lasten, ook dat laat de enquête zien.

Daarnaast geeft 80 procent van de waarnemende huisartsen aan dat de regeldruk invloed heeft op hun keuze om wel of niet een eigen praktijk te beginnen. Het is een opvallende ontwikkeling, in een tijd waarin de rol van de huisartsenzorg juist als cruciaal wordt gezien om het zorgsysteem overeind te houden.

'Als die wet er ook nog bij komt, ga ik stoppen'

Arno Krijgsman is huisarts in de buurt van Nijmegen. Hij herkent het sentiment uit de enquête: "Nu is er bijvoorbeeld weer iets nieuws in de maak. Een wet waardoor grotere huisartsenpraktijken, zoals de onze, gedwongen worden om een Raad van Toezicht in te richten en een jaarverantwoording af te leggen. Dat betekent nog meer regels, nog meer controle."

"Toen ik doorhad wat deze wet vraagt, dacht ik: als die er komt, dan ga ik stoppen. En ik dacht voor het eerst: ik kan het mensen niet meer aanbevelen om huisarts te worden. Het valt niet meer uit te leggen."

'Kwalitatief goed werk'

In een reactie op de LHV-enquête zegt het ministerie van Volksgezondheid, Sport en Welzijn dat geprobeerd wordt 'de regeldruk te verminderen, maar dat wetgeving en door artsen geleverde informatie nodig zijn om te weten of er kwalitatief goed werk wordt verricht'. De LHV reageert verbijsterd. "Dit is onbegrijpelijk", zegt bestuurslid Guus Jaspar.

"We zijn al jaren bezig om van alles en nog wat aan informatie door te geven. En nu dreigen er weer allemaal nieuwe wetten bij te komen, waarbij veel administratie opnieuw bij artsen terechtkomt. Ik vind het jammer dat zo'n reactie wordt gegeven. Dit lijkt van iemand te zijn die niet weet waar het hier over gaat. Dit helpt ons niet."

'Het is bijna beledigend'

Wat de reden is van alle wetten en regels waaraan huisartsen zich moeten houden? Huisarts Arno Krijgsman heeft wel een vermoeden: "Er heerst een sfeer van wantrouwen, zo ervaar ik dat. Elk detail moet gecontroleerd worden. Het is bijna beledigend, ik begrijp het echt niet."

Krijgsman geeft een concreet voorbeeld: "Stel dat ik een nieuw recept uitschrijf voor een patiënt. Die gaat vervolgens naar de apotheek en haalt het geneesmiddel op. Daarmee is het klaar, zou men denken."

Niet op voorhand wantrouwen

"Maar nee, vervolgens stuurt de apotheek mij een uitgebreid formulier waarin ik moet verantwoorden waarom ik dit medicijn heb voorgeschreven. Totaal nutteloos extra werk voor hen, maar vooral voor mij."

Het ministerie moet huisartsen hun werk laten doen en niet op voorhand al iedereen wantrouwen, zegt Krijgsman. "Laat een praktijk waar signalen zijn dat het misgaat zich gaan verantwoorden, in plaats van iedereen."

Ministerie belooft beterschap

Het ministerie belooft beterschap: "We zien dat de impact (om de zorg te ontregelen, red.) op grote schaal tot nu toe nog onvoldoende is. Daarom gaan we, onder andere met behulp van vervolgadvies van de Raad van State, samen met de partijen van het Integraal Zorg Akkoord, zoals de LHV, op zoek naar radicalere maatregelen die meer impact maken in de dagelijkse praktijk van zorgverleners."

Guus Jaspar van de LHV heeft alvast een simpel advies voor het ministerie: "Laat mensen in de zorg zelf aangeven wat nodig is en luister daar naar. Als je vanuit vertrouwen werkt, kan zeker driekwart van alle regels weg. Het is gewoon onzin."

De druk van China op Taiwan wordt steeds groter. Met grootschalige militaire oefeningen rondom het eiland groeit de vrees voor een invasie. Gaat China nu echt proberen Taiwan zich opnieuw toe te eigenen? "Dit moeten we zien als het nieuwe normaal."

'Eenheid van kabinetsbeleid': voor en tijdens het Kamerdebat over de lintjesaffaire gaat het er veel over. Meerdere politici vinden dat minister Marjolein Faber aan deze eenheid morrelt. Maar wat betekent het precies? "Ze moeten met één mond spreken."

Afgelopen weekend werd duidelijk dat minister Marjolein Faber van de Asiel en Migratie weigert te tekenen voor koninklijke onderscheidingen voor vrijwilligers die zich hebben ingezet voor vluchtelingen en asielzoekers. Als oplossing zullen premier Dick Schoof en minister van Binnenlandse Zaken Judith Uitermark hun handtekening zetten. Maar volgens critici staat de 'eenheid van kabinetsbeleid' hierdoor op het spel.

Met één mond spreken

Het kabinet moet met één mond spreken, legt politiek commentator Joost Vullings uit. Dat is volgens hem een van de kernwaarden van het Nederlands staatsbestel. "Je moet het eigenlijk zo voor je zien: je mag als minister best je eigen mening hebben, maar die bespreek je dan alleen in de ministerraad met alle ministers achter gesloten deuren."

"Maar als er dan uiteindelijk een besluit wordt genomen, dan sta je daar met z'n allen achter en draag je dat ook uit", gaat hij verder. "Want anders heb je als kabinet natuurlijk buitengewoon weinig gezag als vervolgens iedere minister alsnog zijn eigen mening gaat geven. En dat is dus hier het geval."

Niet de eerste keer

Toch is het niet voor het eerst dat een minister uitspreekt dat hij of zij het niet eens is met de rest van het kabinet. Zo keerde Mona Keijzer, toen nog staatssecretaris van Economische Zaken, zich in 2021 tegen een in de ministerraad genomen besluit over het coronatoegangsbewijs. Zij stapte uiteindelijk niet zelf op, maar werd ontslagen door toenmalig premier Mark Rutte: een uitzonderlijk besluit.

Het Kamerdebat vandaag gaat dan ook niet alleen om een eventueel excuses van minister Faber, maar ook om leiderschap van premier Schoof, vertelt Vullings. "Het is de bedoeling dat hij tegen zijn minister zegt: 'Luister, wij willen dat deze lintjes worden uitgedeeld aan die mensen. En we willen ook dat iedereen dat uitdraagt en er niet één iemand zegt het er niet mee eens te zijn.'"

'Kabinet is als voetbalteam'

Partijleider Mirjam Bikker van de ChristenUnie vergelijkt het kabinet met een voetbalteam. "Als je gaat spelen in verschillende stijlen, wordt het geen wedstrijd. En een belangrijke regel is: het kabinet regeert, en gaat als het goed is aan de slag met wetsvoorstellen, en de Kamer controleert."

"Maar als de ene minister zegt 'ik vind het een goede wet' en de andere 'ik vind het een slechte wet', dan kan de Kamer dat niet meer controleren", benadrukt ze over het belang van 'eenheid van kabinetsbeleid'. "Wat je persoonlijk op een verjaardag vindt, is tot daaraan toe. Maar als minister spreek je dezelfde woorden als je collega's, want je bent het met elkaar eens."

'Niet alleen excuses, ook tekenen'

Ook GroenLinks-PvdA-leider Frans Timmermans is niet te spreken over de huidige situatie. Volgens hem is eenheid juist nu nodig. "Kijk eens in wat voor tijd we leven: op 2 uur vliegen is er een oorlog gaande, vandaag kondigt Trump handelsmaatregelen aan die Nederland hard kunnen raken", somt hij op. "Dan moet je een eensgezind landsbestuur hebben en dat hebben we niet, ze maken alleen maar ruzie."

Het is volgens hem dan ook belangrijk dat Faber niet alleen haar excuses aanbiedt, maar ook zelf de aanvragen voor de lintjes ondertekent. "Dat moet ze beloven, want dat is dan eenheid van kabinetsbeleid. En dat ze iedere volgende aanvraag - die ongetwijfeld zal komen - ook zal tekenen. Daarmee herstel je het vertrouwen in het decoratiestelsel."

Herhaling voorkomen

Chris Stoffer van de SGP sluit zich hierbij aan en benadrukt hoe belangrijk die eenheid is. "Het is altijd zo geweest en zie in wat voor rommeltje we nu terechtkomen." Daarom vindt hij het ook belangrijk dat premier Schoof uiteindelijk toch aanwezig is bij het Kamerdebat. "Het gaat nu over het hele kabinet", zegt Stoffer. "Hij moet ingrijpen en zorgen dat het niet nog een keer gebeurt."

Ook Vullings ziet dat alle ogen nu op de premier gericht zijn, zegt de politiek commentator tot slot. "Vijf lintjes zijn misschien een kleine kwestie, maar als je nu niet optreedt, dan kan het nog een keer gebeuren."