Al tientallen jaren gaat het erover: zinloze regels en administratieve lasten voor huisartsen. Die moeten verminderen, maar nieuwe cijfers laten zien dat het tegendeel gebeurt. "Huisartsen zijn nu elke week gemiddeld een dag kwijt aan de papierwinkel."

De overheid wil al jaren de regeldruk voor huisartsen verlichten, maar slaagt daar totaal niet in. Dat blijkt uit een enquête van de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) waar meer dan 2000 huisartsen op reageerden.

Een dag per week administratie

Uit de peiling blijkt dat vier op de vijf huisartsen nu meer tijd besteden aan administratie dan 5 jaar geleden. Een ruime meerderheid van de huisartsen is meer dan één dag per week kwijt aan administratieve verplichtingen.

Maar liefst 85 procent van de ondervraagde huisartsen zegt dat ze te veel tijd aan taken besteden die niet met de directe patiëntenzorg te maken heeft. Ondanks dus alle pogingen vanuit de overheid om de regeldruk te beperken.

'Iedereen heeft er een hekel aan'

Een zeer zorgelijke ontwikkeling, vindt de LHV. "Er staat al zoveel druk op huisartsen. En dan zien we uit de enquête hoeveel tijd ze kwijt zijn aan de papierwinkel", vertelt bestuurslid Guus Jaspar.

"Iedereen heeft er een hekel aan, en het is vaak volstrekt onduidelijk of het helpt en of het zinvol is. Huisartsen willen mensen helpen, en niet formulieren invullen omdat anderen iets willen."

Helft praktijkhouders overweegt soms stoppen

Bijna de helft van de praktijkhoudende huisartsen overweegt weleens te stoppen vanwege de grote hoeveelheid administratieve lasten, ook dat laat de enquête zien.

Daarnaast geeft 80 procent van de waarnemende huisartsen aan dat de regeldruk invloed heeft op hun keuze om wel of niet een eigen praktijk te beginnen. Het is een opvallende ontwikkeling, in een tijd waarin de rol van de huisartsenzorg juist als cruciaal wordt gezien om het zorgsysteem overeind te houden.

'Als die wet er ook nog bij komt, ga ik stoppen'

Arno Krijgsman is huisarts in de buurt van Nijmegen. Hij herkent het sentiment uit de enquête: "Nu is er bijvoorbeeld weer iets nieuws in de maak. Een wet waardoor grotere huisartsenpraktijken, zoals de onze, gedwongen worden om een Raad van Toezicht in te richten en een jaarverantwoording af te leggen. Dat betekent nog meer regels, nog meer controle."

"Toen ik doorhad wat deze wet vraagt, dacht ik: als die er komt, dan ga ik stoppen. En ik dacht voor het eerst: ik kan het mensen niet meer aanbevelen om huisarts te worden. Het valt niet meer uit te leggen."

'Kwalitatief goed werk'

In een reactie op de LHV-enquête zegt het ministerie van Volksgezondheid, Sport en Welzijn dat geprobeerd wordt 'de regeldruk te verminderen, maar dat wetgeving en door artsen geleverde informatie nodig zijn om te weten of er kwalitatief goed werk wordt verricht'. De LHV reageert verbijsterd. "Dit is onbegrijpelijk", zegt bestuurslid Guus Jaspar.

"We zijn al jaren bezig om van alles en nog wat aan informatie door te geven. En nu dreigen er weer allemaal nieuwe wetten bij te komen, waarbij veel administratie opnieuw bij artsen terechtkomt. Ik vind het jammer dat zo'n reactie wordt gegeven. Dit lijkt van iemand te zijn die niet weet waar het hier over gaat. Dit helpt ons niet."

'Het is bijna beledigend'

Wat de reden is van alle wetten en regels waaraan huisartsen zich moeten houden? Huisarts Arno Krijgsman heeft wel een vermoeden: "Er heerst een sfeer van wantrouwen, zo ervaar ik dat. Elk detail moet gecontroleerd worden. Het is bijna beledigend, ik begrijp het echt niet."

Krijgsman geeft een concreet voorbeeld: "Stel dat ik een nieuw recept uitschrijf voor een patiënt. Die gaat vervolgens naar de apotheek en haalt het geneesmiddel op. Daarmee is het klaar, zou men denken."

Niet op voorhand wantrouwen

"Maar nee, vervolgens stuurt de apotheek mij een uitgebreid formulier waarin ik moet verantwoorden waarom ik dit medicijn heb voorgeschreven. Totaal nutteloos extra werk voor hen, maar vooral voor mij."

Het ministerie moet huisartsen hun werk laten doen en niet op voorhand al iedereen wantrouwen, zegt Krijgsman. "Laat een praktijk waar signalen zijn dat het misgaat zich gaan verantwoorden, in plaats van iedereen."

Ministerie belooft beterschap

Het ministerie belooft beterschap: "We zien dat de impact (om de zorg te ontregelen, red.) op grote schaal tot nu toe nog onvoldoende is. Daarom gaan we, onder andere met behulp van vervolgadvies van de Raad van State, samen met de partijen van het Integraal Zorg Akkoord, zoals de LHV, op zoek naar radicalere maatregelen die meer impact maken in de dagelijkse praktijk van zorgverleners."

Guus Jaspar van de LHV heeft alvast een simpel advies voor het ministerie: "Laat mensen in de zorg zelf aangeven wat nodig is en luister daar naar. Als je vanuit vertrouwen werkt, kan zeker driekwart van alle regels weg. Het is gewoon onzin."

Nederlandse kersentelers maken zich zorgen om hun oogst dit jaar. Ze zijn bang dat die ten onder gaat aan de 'suzuki-fruitvlieg'. De oogst is volgens de telers nog te redden, maar dan moet het gewilde bestrijdingsmiddel wel op tijd goedgekeurd worden.

De kersentelers wachten op een verlossend bericht van landbouwminister Femke Wiersma. Zij moet bepalen of gebruik van het bestrijdingsmiddel Tracer dit jaar wordt toegestaan, En dat wordt nog spannend, want toenmalig minister Piet Adema zei vorig jaar dat het toen de laatste keer was dat een uitzondering gemaakt werd voor het bestrijdingsmiddel.

Al 10 jaar uitzondering

Het bestrijdingsmiddel Tracer is namelijk nog altijd niet goedgekeurd door het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb). Die instantie beoordeelt of een bestrijdingsmiddel gebruikt mag worden.

Zolang het Ctgb zijn oordeel nog niet heeft gegeven, kan de verantwoordelijk minister een vrijstelling voor gebruik geven. En dat gebeurt in dit geval al 10 jaar op rij.

Perfect jaar voor kersen

Kersenteler Arie Hakkert uit de Betuwe vertelt dat het tot nog toe een perfect jaar is voor de kersenteelt: "We hebben prachtig weer gehad in de bloeiperiode. Weinig nattigheid en de temperatuur was goed. Dus we verwachten een goede oogst dit jaar."

Volgens Arie is de ideale temperatuur voor de kers tussen de 20 en 25 graden. De kersen hangen er nu nog groen bij, maar uiteindelijk krijgen ze de bekende rode kleur. "We hopen half juni te beginnen met oogsten. De kersen zullen waarschijnlijk begin juni een gele kleur krijgen en gaan dan over naar rood."

Suzuki-fruitvlieg

Maar ondanks dat het zo'n goed jaar is voor de kers, is Arie bang voor zijn oogst. De Nederlandse kers heeft er sinds een jaar of 10 namelijk een nieuwe vijand bij: de suzuki-fruitvlieg. Een beestje dat oorspronkelijk afkomstig is uit Zuidoost-Azië en in 2008 voor het eerst werd opgemerkt in Europa.

Vooral kersentelers hebben last van de fruitvlieg. "Deze fruitvlieg kan door de schil van het fruit kruipen en legt daar eitjes onder. Daar komen larven uit die de vrucht van binnenuit opeten. Vervolgens gaat de vrucht rotten en is die onverkoopbaar", legt onderzoeker Herman Helsen uit.

Net niet voldoende

Kersenteler Arie gebruikt nu een speciaal net om de fruitvliegjes buiten te houden: "Het is een heel fijnmazig net waar in principe geen vliegjes doorheen kan komen. Het hele veld moet ermee worden ingepakt."

Maar alleen een net is niet voldoende, vertelt hij: "De suzuki-fruitvlieg is zo klein dat het 'm toch lukt om ergens binnen te komen. Bovendien moeten we nog steeds zelf bij de kersen kunnen. Dus als het net omhoog gaat of waait, gaat de fruitvlieg ook naar binnen."

Wesp tegen vlieg

In een lab van de Wageningen University & Research (WUR) wordt daarom gewerkt aan een andere oplossing, namelijk de sluipwesp. Dat is een natuurlijke vijand van de suzuki-fruitvlieg, vertelt onderzoeker Helsen. "De sluipwesp legt haar eieren in de larven van de suzuki-fruitvlieg en kan zo de enorme toename verminderen."

Toch is de sluipwesp vooralsnog geen vervanging voor het bestrijdingsmiddel. "We hebben er nu enkele honderden, daar kunnen we de oogst niet mee redden", zegt Helsen. En dus wacht kersenteler Arie in spanning af op het besluit van Landbouwminister Wiersma. "Als we het middel niet meer krijgen, dan is het einde kersenteelt. Het is echt twee voor twaalf."