Met 80 jaar wordt hij het oudste geïnstalleerde Tweede Kamerlid ooit: Nico Uppelschoten van de PVV. Straks moet hij 3 dagen in de week in Den Haag zijn, en krijgt zijn vrouw 24-uurs begeleiding, waarschijnlijk van een zorgmedewerker uit het buitenland.

Hij stond als 39ste op de lijst, een 'veilige plek', maar door de grote winst bij de verkiezingen komt Uppelschoten in de Tweede Kamer terecht. "Ik had er niet op gerekend dat we zoveel zouden winnen."

Niet verwacht

De PVV'er had er vrede mee dat hij niet hoog op de lijst stond, vertelt hij. "Ik ben ook mantelzorger voor mijn vrouw, dus ik dacht: ach, het is mooi. Ik ben in Drenthe wel wat bekend en als ik een beetje mee kan helpen zodat meer mensen op de PVV-lijst stemmen, dan doe ik dat met alle plezier."

Maar tegen zijn verwachtingen in komt de tachtiger dus uiteindelijk wel in de Kamer. En dat heeft ook invloed op zijn thuissituatie. Als Kamerlid moet hij namelijk 3 dagen in de week in Den Haag zijn.

Thuiszorg voor zijn vrouw

"Toen heb ik zitten denken: wat moet ik dan doen om hier thuis de zaak goed te regelen?", vertelt hij. "Mijn vrouw is aan het dementeren, dus ze moet 's avonds in bed gestopt worden en ze moet 's ochtends uit bed gehaald worden en worden aangekleed. En voor het eten moet gezorgd worden voor haar, dat kan ze zelf ook niet meer."

De oplossing: 24-uurs begeleiding. "Iemand komt hier in huis wonen. Via een bureau dat verpleegsters werft uit het buitenland: uit Portugal, uit Polen, uit Tsjechië, Slowakije of Hongarije."

'Gekke situatie'

Een arbeidsmigrant dus, iets waar de PVV als partij een duidelijke mening over heeft en uitspraken over doet. Zoals in 2014 toen de 'meer of minder Marokkanen'-uitspraak werd gedaan. Maar Uppelschoten wil "niet al die dingen oprakelen", laat hij weten. "Zeker nu Geert ook gezegd heeft dat we een aantal dingen moeten parkeren."

Een gekke situatie noemt de PVV'er het wel. "Ik wil een 24-uurs begeleiding hebben en ik schakel een bureau in dat dat officieel gaat regelen en de kans is groot dat het arbeidsmigranten zijn."

'Blij dat ze beschikbaar zijn'

Toch geeft het splinternieuwe Kamerlid aan dat hij het fijn vindt dat de zorg voor zijn vrouw wordt opgevangen. "Ik ben blij dat die mensen beschikbaar zijn in de zorg om de zorgproblemen in Nederland op te lossen", vertelt hij.

Al heeft de tachtiger dus wel een duidelijke mening over de invloed van migranten die in Nederland werk komen zoeken. "Ik zie het gewoon gebeuren dat de samenstelling van de bevolking verandert en zeker in het westen in de grote steden. Je ziet dat er zoveel andere nationaliteiten zijn gekomen en dat zal ook consequenties krijgen voor onszelf."

Veranderende bevolkingssamenstelling

Hij vergelijkt het met Amerika. "Waar al die mensen via de Mexicaanse grenzen Amerika proberen binnen te komen. En de bevolkingssamenstelling in Amerika verandert ook, de tweede taal is Spaans geworden. Dat betekent ook iets voor een land."

De tachtiger denkt dat ook in Nederland de komst van migranten veel invloed heeft. "Ik zie dat gewoon de ontwikkeling is dat mensen werk zoeken of een beter leven zoeken en daar nemen ze hele grote risico's voor om naar Nederland te komen en hier dingen voor elkaar te krijgen. De consequenties zijn dat je een hele andere samenleving krijgt met hele andere waarden en normen wat je wel en niet hoort te doen."

'Blijf in de maatschappij staan'

Welke portefeuille hij krijgt, weet Uppelschoten nog niet, maar hij vindt het een eer dat hij voor de partij de Kamer in mag.

En hij zou het ook voor andere mensen van zijn leeftijd aanraden. "Trek je niet terug. Blijf gewoon in de maatschappij staan, doe mee en wind je op en maak je zorgen over moeilijke keuzes", sluit hij af.

Asielzoekers die in een ander Europees land zijn aangekomen, mogen hier worden geweigerd door de IND. Als ze na 1,5 jaar niet zijn teruggestuurd, mogen ze blijven. "Er zijn in ons land heel veel mensen die deze mensen helpen onderduiken."

Mohammad uit Iran is opgelucht. Hij heeft van zijn advocaat te horen gekregen dat de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) zijn asielprocedure in behandeling heeft genomen. Hij is een politieke vluchteling en loopt gevaar in zijn geboorteland. Hij moest volgens de Dublinverordening zijn asielaanvraag eigenlijk in Kroatië afwachten.

'Ik wilde niet terug naar Kroatië'

Daar werd hij, voordat hij bijna 2 jaar geleden in Nederland aankwam, door de Kroatische politie opgepakt en voor het eerst geïdentificeerd. Toen hij vervolgens naar Nederland doorreisde en bij de IND asiel aanvroeg, kreeg hij daar te horen dat ze zijn aanvraag niet in behandeling zouden nemen.

"Ik moest terug naar Kroatië", vertelt Mohammad. "Daar zouden ze mijn asielaanvraag in behandeling nemen. Maar ik wilde niet terug naar Kroatië. Ik heb hier in Nederland familie wonen en ben nierpatiënt. Hier heb ik mensen die mij kunnen helpen, in Kroatië niet."

Dublinverordening

De Dublinverordening bepaalt dat het land waar een vreemdeling Europa binnenkomt, verantwoordelijk is voor de behandeling van zijn of haar asielverzoek. Deze regels werden in 2003 ingevoerd om te voorkomen dat asielzoekers Europa rondreizen om in verschillende lidstaten een procedure te beginnen. Maar ook om te zorgen dat niet ieder land zijn handen van een zaak af kan trekken.

Zodra iemand in Nederland asiel aanvraagt, wordt in verschillende databases gecontroleerd of diegene eerder in een andere EU-lidstaat is geweest. Als dat zo is, gaat de IND niet verder met de asielprocedure. Nederland verzoekt de andere lidstaat dan om de asielzoeker terug te nemen. Dat wordt een 'Dublinclaim' genoemd.

Lastig in de praktijk

Vervolgens heeft de andere lidstaat 2 maanden om op dat verzoek in te gaan. Is er na die periode nog geen reactie, dan geldt: wie zwijgt, stemt toe. De asielzoeker kan dan worden overgedragen.

Dat is de bedoeling, zegt universitair docent migratierecht Mark Klaassen, maar de praktijk is vaak anders. "De Dublinverordening werkt tussen lidstaten, en de effectiviteit hangt dus af van de bereidwilligheid van de verschillende landen. In de praktijk komt er van de Dublinregels niet veel terecht, omdat het andere land niet meewerkt. Of omdat de asielzoeker niet meewerkt."

Een op zes Dublinclaims ingewilligd

Dat blijkt ook uit cijfers die EenVandaag bij de IND heeft opgevraagd. Slechts één op de zes Dublinclaims die Nederland in de afgelopen 5 jaar heeft gedaan, heeft geleid tot overdracht van een asielzoeker naar een ander land.

Het valt op dat er tussen de verschillende lidstaten grote verschillen zijn in bereidwilligheid. Zo neemt Duitsland asielzoekers bij bijna de helft van de claims daadwerkelijk terug, terwijl Italië nauwelijks op dit soort verzoeken reageert. In de afgelopen 3 jaar is geen enkele asielzoeker vanuit Nederland teruggestuurd naar Italië, ondanks de ruim 4.000 verzoeken die er zijn gedaan.

Termijn van 1,5 jaar

Daar kunnen asielzoekers gebruik van maken. 'Dublin' houdt een land namelijk niet voor eeuwig verantwoordelijk voor de opvang: als iemand na 18 maanden niet is overgedragen aan de verantwoordelijke lidstaat, verloopt de claim en kan hij of zij alsnog ergens anders een asielprocedure beginnen.

Klaassen: "Je ziet bij de cijfers vaak staan: 'Met onbekende bestemming vertrokken.' Dat zijn mensen die uit de asielzoekerscentra zijn vertrokken en uit het zicht van de overheid zijn geraakt. In de Dublinverordening staat dat na 18 maanden de Dublinclaim vervalt. Als iemand dan nog niet naar het land van aankomst is teruggestuurd, kan Nederland niet langer iemand weigeren. En wordt dan alsnog verantwoordelijk voor de asielprocedure."

Asielzoekers duiken onder

Volgens asieladvocaat Sonya Taheri weten veel asielzoekers precies hoe dat werkt, en anticiperen ze er ook op. "Ze hebben een paar maanden om een netwerk op te bouwen. Dan vertel ik ze op een zeker moment: het is nu het moment om uit het centrum te vertrekken. Dan duiken ze onder."

"Er zijn veel mensen in Nederland die deze groep willen helpen, omdat ze begrijpen dat ze hier willen blijven", ziet Taheri. "Omdat ze hier familie hebben, of omdat de landen waar ze naar terug moeten veel slechtere omstandigheden hebben."

Organisaties helpen 'Dubliners'

EenVandaag sprak meerdere kerkelijke organisaties die deze 'Dubliners' helpen. Geen van de organisaties wil hiermee in de publiciteit treden. Ze geven aan kwetsbare asielzoekers te helpen om die 18 maanden door te komen, en zo te voorkomen dat ze op straat moeten zwerven.

De gemeente Amsterdam helpt een deel van deze groep asielzoekers in hun opvang voor ongedocumenteerden. "We willen voorkomen dat kwetsbare mensen op straat moeten slapen, want dat is het alternatief", zegt verantwoordelijk wethouder Rutger Groot Wassink. "Dat vinden wij voor die mensen onwenselijk, en het zorgt uiteindelijk voor meer overlast voor de stad."

Drie jaar ook overbruggen

Groot Wassink maakt zich zorgen over de nieuwe regels die volgend jaar zomer van kracht gaan. Dan wordt de termijn voordat een Dublinclaim vervalt 3 jaar in plaats van 18 maanden. "Dat zal betekenen dat mensen nog langer in de illegaliteit moeten leven, met alle gevolgen van dien. Wij zien als gemeente in de praktijk wat het gevolg is van regels die niet goed werken."

Asieladvocaat Taheri maakt zich er geen zorgen over dat asielzoekers die hier willen blijven met een Dublinclaim die 3 jaar niet zullen weten te overbruggen. "Er zijn hele Facebookgroepen waarin mensen in het geheim mensen tijdelijk opvangen. Het zal misschien net wat lastiger worden, maar mensen laten zich niet zo gemakkelijk afschrikken als ze duidelijk hun toekomst in Nederland voor zich zien."

De teelt van lelies op landbouwgrond in het Gelderse Lochem veroorzaakt grote onrust. Bewoners zijn bang dat de bestrijdingsmiddelen die daarbij gebruikt worden, schadelijk zijn voor hun gezondheid. Omwonenden hopen dat de teelt verboden wordt.