radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

PvdA-prominent Rob Oudkerk kritisch over partijlijn rond oorlog in Gaza en Israël: 'Te veel Joden voelen zich niet veilig in onze partij'

PvdA-prominent Rob Oudkerk kritisch over partijlijn rond oorlog in Gaza en Israël: 'Te veel Joden voelen zich niet veilig in onze partij'
PvdA'er Rob Oudkerk was in het verleden Tweede Kamerlid en wethouder in Amsterdam
Bron: EenVandaag

De Gaza-oorlog en het groeiende antisemitisme in Nederland zorgt voor verdeling bij GroenLinks en PvdA. Het belooft een beladen thema te worden op het partijcongres komende zaterdag, denkt Rob Oudkerk. "Leden zeggen hun lidmaatschap op. Dat is ernstig."

Na de aanslag van Hamas op Israël en de daarop volgende oorlog in Gaza lijkt GroenLinks-PvdA-leider Frans Timmermans te worstelen met welke houding hij moet aannemen richting dit conflict. PvdA-prominent Oudkerk zegt dat dit komt doordat Timmermans volgens hem te veel zijn best zou doen om alle flanken binnen GroenLinks en de PvdA tevreden te houden.

'Timmermans, spreek je uit'

"Ik snap dat je als partijleider alle vleugels binnen je partij tevreden wil houden. Ik vind Timmermans ook een uitstekende leider", zegt voormalig PvdA-Kamerlid en oud-wethouder Oudkerk. "Maar wat hij nu doet, is pappen en nathouden. En z'n 'ja, maar'-opstelling om alle vleugels tevreden te stellen, dat is niet goed. Dat kennen we van burgemeesters in oorlogstijd."

Oudkerk, die zelf Joods is, vindt dat Timmermans zich krachtiger en ondubbelzinniger moet uitspreken tegen het toenemende antisemitisme in Nederland. "Ik zeg tegen hem: 'Spreek je eerst uit tegen antisemitisme.' Dat we dit niet toleren in dit land. En dan geen 'ja, maar' erachter zeggen, maar een punt. Want antisemitisme is Jodenhaat en dat heeft niks met het conflict in het Midden-Oosten te maken."

Angst bij Joodse partijleden

"Ik denk dat hij daarmee een groot deel van de Joodse achterban binnen de partij zou geruststellen." En dat is volgens Oudkerk hard nodig: hij heeft veel contact met Joodse PvdA'ers en merkt dat bij een groot deel de angst er goed in zit en dat ze niet blij zijn met hoe de partij op dit moment met de kwestie omgaat. "Er zijn mensen die hun lidmaatschap hebben opgezegd. En dat is ernstig."

"Maar nog ernstiger: ze voelen zich niet veilig binnen de partij. En dat is heel erg", vervolgt hij. "Het is niet acceptabel dat een bevolkingsgroep zich bij een sociaaldemocratische partij als onze niet geborgen voelt. Wij hebben solidariteit met minderheden hoog in het vaandel staan binnen onze partij."

Bekijk ook

'Giftig en emotioneel'

Het raakt hem naar eigen zeggen in zijn ziel dat er momenteel zoveel onrust heerst onder Joodse partijgenoten. Wat niet wil zeggen dat hij geen oog voor de Palestijnen heeft, benadrukt hij. "Ik vind de oorlog in Gaza verschrikkelijk. Ik protesteer al 5 jaar tegen tegen het beleid van de Israëlische premier Netanyahu."

Maar, wil Oudkerk daar nadrukkelijk aan toevoegen: "Dat staat helemaal los van het antisemitisme dat verdubbeld is in Nederland, en dat Joodse mensen zich thuis willen voelen bij hun partij. Daar word ik echt giftig en emotioneel van."

'Waar ziet u mij schipperen?'

Timmermans zelf zegt dat hij juist zeer betrokken is bij dit thema. "Ik vind het heel erg dat Joodse medeburgers zich niet veilig voelen in Nederland. Daar maak ik me heel erg druk over", zegt hij. "Je mag vinden wat je wil over het conflict in het Midden-Oosten, maar de strijd tegen antisemitisme zou ons moeten verenigen. Als Joodse mensen zich niet veilig voelen... In zo'n land zouden we niet moeten leven."

De GroenLinks-PvdA-leider reageert geïrriteerd als hij wordt geconfronteerd met de kritiek van Oudkerk. "Waar ziet u mij nou schipperen? Ik heb er een heel essay over geschreven deze week. En ben al 15 jaar bezig met dit thema", werpt hij tegen. "Ik zie antisemitisme in Europa al 15 jaar groeien. Ik maak me enorm veel zorgen. Dit is verbonden met mijn hele wezen."

Bekijk ook

Amendement over 'apartheid'

Op het partijcongres van GroenLinks en PvdA wordt hoogstwaarschijnlijk een amendement aangenomen waarin de leden van beide partijen het Internationaal Strafhof in Den Haag oproepen om te onderzoeken of het beleid van Israël valt aan te merken als 'apartheid'.

Het is een kwestie die ook tegen het zere been van Oudkerk is: "Ik vind het prima dat er een onderzoek wordt gedaan naar ongelijke behandeling door Israël. Als Palestijnse burgers ongelijk worden behandeld, moet dat worden aangepakt. Maar ik vind het wel een vorm van selectieve verontwaardiging."

'Goed dat er discussie is'

"Want apartheid richting Palestijnen is in buurlanden van Israël al decennia aanwezig, denk aan Libanon en Syrië", legt hij zijn bedenkingen uit. "Door zo op Israël te focussen, denken Joodse PvdA'ers: waarom is mijn partij anti-Israël aan het worden? Dat is wat ik hoor."

Timmermans is het daar niet mee eens en staat achter het amendement dat op het partijcongres wordt ingediend. "De motie vraagt om een onderzoek, en dit soort zaken worden vaker onderzocht", zegt hij tot slot. "Alles ligt gevoelig in deze kwestie, maar ik vind het een groot goed dat er discussie is hierover."

Partijlijn rond oorlog in Gaza en Israël zorgt voor verdeling bij leden GroenLinks en PvdA

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Nabestaanden hopen dat rechtszaak meer duidelijkheid geeft over grafschennis kindergraven: 'Ze hebben mijn gezin kapot gemaakt'

Justitie vervolgt vier vrouwen voor grafschennis op een begraafplaats in Leusden. Zij zouden daar bijna 4 jaar geleden een 'paranormale sessie' hebben gehouden bij kindergraven. Nabestaanden hopen er nu eindelijk achter te komen wat er precies is gebeurd.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Door nieuwe regels Songfestival zijn Palestijnse én Pride-vlaggen straks verboden op podium: 'De EBU is bang'

Door nieuwe regels Songfestival zijn Palestijnse én Pride-vlaggen straks verboden op podium: 'De EBU is bang'
Songfestival-winnaar Nemo stond vorig jaar met de non-binaire vlag op het podium
Bron: Sarah Louise Bennett/EBU

De Palestijnse vlag of een regenboogvlag op het podium van het Eurovisie Songfestival? Dat is deze editie niet toegestaan: artiesten mogen alleen nog hun eigen vlag laten zien om 'politieke statements' te voorkomen. "De EBU is een bange organisatie."

De European Broadcasting Union (EBU) heeft het nieuwe vlaggenprotocol zelf niet bekendgemaakt, maar bevestigde wel berichten van de Deense omroep DR hierover. Hans Laroes, die jarenlang betrokken was bij de EBU als adviseur, vindt het een 'nogal onhandig' van de media-organisatie.

Vlag om identiteit te laten zien

De laatste jaren waren op het podium en in de green rooms - waar deelnemers wachten op de uitslag - nog verschillende vlaggen te zien, waaronder de Palestijnse vlag en de regenboogvlag. En op het podium nam zanger Nemo, die uiteindelijk won voor Zwitserland, vorig jaar de non-binaire vlag mee. Vlaggen zijn dan ook echt onderdeel van het Songfestival, zegt Laroes.

"Het hele Songfestival is erop gericht om mensen en landen en allerlei bevolkingsgroepen met elkaar te verbinden op een vrolijke manier. En dus ook mensen van allerlei identiteiten", legt hij uit. "En ik denk dat daarbij hoort dat die mensen ook hun identiteit laten zien. Dat kan via de vlag van je land, via de regenboogvlag en ook via een vlag waarin je Palestina steunt."

Bekijk ook

'Tegen geest van Songfestival'

Door het besluit van de EBU om alleen nationale vlaggen toe te staan op het podium kunnen deelnemende artiesten hun identiteit straks mogelijk niet volledig uiten. En dat vindt Laroes geen goede zaak: "Het is eigenlijk tegen de geest van het Songfestival in."

Hoe de organisator van het liedjesfestijn precies tot zo'n besluit komt, blijft volgens hem gissen. In principe wordt de uiteindelijke beslissing gemaakt door de producer van het Songfestival in overleg met het gastland, dit jaar dus Zwitserland. Maar de omroepen van andere deelnemende landen hebben volgens hem ook zeker invloed.

Onder hoge druk besloten?

Het zou dus zeker kunnen dat landen in dit geval invloed hebben uitgeoefend op de organisatie, zegt Laroes. "Er zijn ongetwijfeld een aantal omroepen die alvast bezwaar zijn gaan maken of bang zijn geworden." En dan gaan ze onder oplopende druk met elkaar appen, bellen en vergaderen, weet de voormalig EBU-adviseur.

"Het is op dit soort momenten een beetje een bange organisatie", gaat hij verder. "Dus omdat die verschillende standpunten van landen en omroepen eigenlijk boven die hele besluitvorming hangen, wordt er geprobeerd het allemaal zo rustig mogelijk te houden en ieder gedoe waar iemand boos van kan worden te vermijden. Dan ga je dus beslissen om geen vlaggen toe te laten."

'Niet nagedacht over regenboogvlag'

Het 'vlaggenverbod' is volgens Laroes vooral bedoeld om de Palestijnse vlag te weren van het podium. Dat daarmee bijvoorbeeld ook Pride-vlaggen in de ban worden gedaan, heeft de organisatie van tevoren misschien niet helemaal doorgehad, denkt hij.

"Ik denk dat ze vooral geen Palestijnse vlaggen willen laten zien en dat ze toen geaccepteerd hebben dat dan ook andere vlaggen als de regenboogvlag niet meer getoond worden", zegt hij. "Terwijl ik denk dat je daarmee juist een heleboel artiesten - en een heleboel mensen thuis - in hun hart raakt, en dat je daarmee dus ook je eigen Songfestival in het hart raakt."

Door nieuwe regels Songfestival zijn Palestijnse én Pride-vlaggen straks verboden op podium: 'De EBU is bang'

Bekijk ook

Andere manieren zoeken

Overigens verwacht Laroes niet dat de deelnemende zangers zich ook helemaal aan de nieuwe regels gaan houden. "Ik denk dat redelijk wat artiesten op zoek gaan naar manieren om toch iets te laten zien." Als voorbeeld noemt hij Madonna, die in 2019 op het Songfestival in Israël een gastoptreden gaf en toen ook een statement maakte met de Palestijnse én Israëlische vlag.

Het zal hem niet verbazen als meer artiesten op zoek gaan naar manieren om standpunt over de situatie in Israël en de Palestijnse gebieden te laten blijken. "En eigenlijk wordt dat ook uitgelokt door de EBU. Het is dan ook een wedstrijdje van: wie is nu het slimst."

'Onverstandig en niet sympathiek'

In een poging om mogelijk gedoe rond de Palestijnse vlag te voorkomen, veroorzaakt de EBU met deze nieuwe regels juist méér gedoe, constateert Laroes. Het protocol rond de vlagen krijgt nu namelijk heel veel aandacht, ziet hij gebeuren.

En daar zit ook veel negatieve aandacht bij: zo noemde lbhti-belangenverenging COC Nederland het besluit van de EBU afgelopen weekend 'volstrekt belachelijk'. Laroes snapt de verontwaardiging over het vlaggenverbod. "Ik vind het echt een onverstandige en onaardige, niet sympathieke en niet empathische beslissing."

Bekijk ook

AVROTROS 'snapt besluit'

AVROTROS, die namens Nederland meedoet aan het Songfestival, liet eerder in een schriftelijke verklaring weten dat het de nieuwe regels rond vlaggen op het podium snapt. "Het Eurovisie Songfestival is een niet-politiek event en in dat kader begrijpen we deze beslissing."

"Het gaat enkel om de officiële momenten dat het duidelijk moet zijn om welk land het gaat", verduidelijkt de omroep over het doel van het protocol. "Op alle andere momenten staat het ons vrij om te communiceren wat we willen."

Claude zonder Congolese vlag

De omroep voegt daaraan toe dat het het jammer vindt 'dat ook symbolen die verbonden zijn aan inclusiviteit en vrijheid van expressie, zoals de regenboogvlag, nu onderdeel zijn geworden van deze maatregel'. AVROTROS erkent dat een regenboogvlag geen politiek statement is, 'maar het gaat er bij de EBU om dat er één lijn wordt getrokken'.

Zanger Claude doet over 3 weken namens Nederland mee aan het Songfestival. Hij komt uit de Democratische Republiek Congo, maar mag de vlag van zijn geboorteland straks dus ook niet laten zien op het podium en in de green room. Het publiek in de zaal mag wel met elk soort vlag zwaaien, zolang die volgens de Zwitserse wet toegestaan is.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant